Cử tọa đã cùng nhìn lại và tôn vinh những tác giả, tác phẩm đã có đóng góp quan trọng vào đời sống văn chương những năm kháng chiến.
Văn học chiến tranh có thể coi là một thời đại mới của thi ca với nhiều tên tuổi lớn như Nguyễn Đình Thi, Quang Dũng, Chế Lan Viên, Tố Hữu, Phạm Tiến Duật... Với hàng loạt áng thơ, văn chương về tình yêu nước, những cây bút sắc sảo đó đã dựng nên những tượng đài với giai điệu trữ tình và đầy cuốn hút, nhiều tác phẩm đã trở thành dấu ấn đặc biệt của thi ca kháng chiến.
Qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, những năm xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ chủ quyền biển đảo, chủ đề chính của văn học chiến tranh, cách mạng nói về tình yêu đất nước, quê hương, trong đó sâu xa nhất là tình yêu con người, bởi yêu đất nước, quê hương đều bắt nguồn từ yêu con người. Những ngòi bút sâu sắc không chỉ được đón nhận trong thời kỳ chiến tranh hay trở thành những tiếng nói của thời đại trước mà sau này, các giải thưởng của Đảng và Nhà nước vẫn tiếp tục tôn vinh những giá trị cao đẹp đó. Từ đó luôn luôn khẳng định, những giá trị thơ ca đã đồng hành cùng dân tộc trong chiến tranh cách mạng.
Bên cạnh những gian khó hy sinh nơi tiền tuyến, mưa bom bão đạn nơi chiến trường, PGS, TS Vũ Nho cũng chia sẻ thêm một góc nhìn hay qua bài thơ “Tôi muốn vẽ một nét chiến tranh” của nhà thơ Bành Phương Lan: “Đó là những mất mát, đau thương của những người phụ nữ vò võ chờ chồng ngoài mặt trận, chồng trở về thương tật, hoặc vĩnh viễn không về. Mất mát ấy là những sợi tóc lặng thầm rơi trên gối, một mình trong căn buồng vắng lặng. Không phải là máu đổ, cũng chẳng phải đạn lửa ngút trời, bom cày nát đất. Tác giả muốn nói đến những người phụ nữ rất bình thường trong cuộc sống, nhưng lại phản ánh cái dữ dội của chiến tranh”.
Giai đoạn sau khi chiến tranh lùi xa, chủ đề bài ca giữ nước vẫn tiếp tục được nêu cao, một đối tượng phản ánh chính của văn học nghệ thuật là vấn đề chủ quyền biển đảo. Theo nhà thơ Nguyễn Linh Khiếu, giai đoạn căng thẳng trên biển đảo, đã có nhiều cuộc thi được phát động để khuyến khích các nhà văn, nhà thơ tham gia sáng tác, tuyên truyền.
