Thêm cơ hội để hội nhập khu vực

Thúc đẩy thể nghiệm, vượt qua cái thông thường

Trong năm đầu tiên tổ chức tại Việt Nam, ở hạng mục Nghệ sĩ thành danh, tác phẩm "Thủy phủ" của họa sĩ Trịnh Minh Tiến, vẽ ảo ảnh Nhà thờ Lớn Hà Nội qua bóng nước trên nắp capo xe hơi đã giành được giải cao nhất (trị giá 500 triệu đồng và tranh thuộc về sưu tập của Ban tổ chức). Tác giả dùng bút sơn airbrush vẽ bức tranh trên "tấm toan" chính là một chiếc nắp capo xe hơi thật. "Thủy phủ" được nhà tổ chức đánh giá là "tác phẩm truyền tải những thông điệp đa tầng về vô thường, được thể hiện qua yếu tố Thủy, thể hiện mối lo ngại về xu hướng phát triển xã hội hiện nay. Điều này thúc đẩy sự xem xét nội tâm sâu sắc hơn cũng như mối liên hệ lâu dài giữa các cá nhân, nhân loại và vũ trụ".

Tại vòng chung khảo khu vực của UOB POY 2023, lần thứ hai liên tiếp, đại diện đến từ Thái Lan đã thắng chung cuộc. Tác phẩm "Cửa sông Chumphon" của họa sĩ Pratchaya Charernsook mô tả sự tàn phá môi trường do vi nhựa gây ra. Cách truyền tải thông điệp được coi là "sâu sắc" khi họa sĩ dùng chính các mảnh vi nhựa tự tay thu thập từ bãi biển Sairee, tỉnh Chumphon, quê hương của cô, để tạo ra tác phẩm này. "Thông điệp sâu sắc, sự sáng tạo và kỹ thuật phức tạp của nghệ sĩ được thể hiện qua tác phẩm đã giúp cô giành được giải thưởng khu vực" là nhận định của nhà tổ chức về bức tranh đạt giải cao nhất khu vực năm 2023.

Hai thí dụ tác phẩm nói trên đã cho thấy khá rõ nét tiêu chí và định hướng nội dung nghệ thuật trong cuộc thi hội họa tầm khu vực này: Sáng tác nghệ thuật như lời hồi đáp có sức nặng thuyết phục tới nhiều vấn đề lớn trong đời sống nhân loại đương thời, đặc biệt ở khu vực năng động, chứa đựng nhiều tiềm năng và cũng không ít nghịch lý, mâu thuẫn trên hành trình phát triển như Đông Nam Á. Nội dung này phải được truyền tải dưới những hình thức và kỹ thuật mới mẻ, giàu ấn tượng thị giác. Điều này cũng phần nào tương tự một số cuộc thi mỹ thuật tầm khu vực và châu lục trước đây đã diễn ra ở Việt Nam, như Philip Morris, Nokia.

Hoạt động nghệ thuật cần thức thời và thực tế hơn

Năm 2022, UOB và Hội đồng Nghệ thuật quốc gia Singapore đã ký một biên bản ghi nhớ ba năm về việc đưa Singapore thành một "arts hub" (trung tâm nghệ thuật) của Đông Nam Á.

Trong trao đổi với Nhân Dân cuối tuần về kết quả sau ba năm của ký kết này, đại diện UOB cho biết cụ thể hơn về ba nhóm công việc chính đã triển khai với cộng đồng nghệ thuật nước sở tại. Đó là nâng cao giá trị của nghệ thuật để giúp các nghệ sĩ có được sự nghiệp nghệ thuật bền vững hơn; hỗ trợ hoạt động kinh doanh nghệ thuật bằng cách tận dụng mạng lưới đối tác mở rộng, giúp các nghệ sĩ Singapore mở rộng khả năng tiếp cận với khán giả mới; thúc đẩy sự phát triển bền vững của nghệ thuật bằng cách hợp tác trong các hoạt động và sáng kiến nghệ thuật để cho phép cộng đồng được hưởng lợi từ nghệ thuật. "Nhận thấy một điều rất quan trọng là các tổ chức nghệ thuật và nghệ sĩ cần hiểu rõ hơn về tài chính và học cách quản lý hiệu quả hơn cũng như xây dựng sự nghiệp và tổ chức một cách bền vững, chúng tôi đã thực hiện Chương trình thúc đẩy nghệ thuật để trang bị cho họ những kỹ năng về tài chính kinh doanh, quản lý và phát triển kinh doanh cũng như tiếp thị kỹ thuật số"- đại diện UOB cho biết.

Hướng đi của UOB trong góp phần thúc đẩy hiểu biết trong kinh doanh và phát triển thị trường nghệ thuật bền vững ở nước sở tại, đặt trong kết nối với cuộc thi hội họa toàn khu vực là tham khảo hữu ích cho các cơ quan hữu trách của Việt Nam trong trách nhiệm đưa thị trường mỹ thuật nội địa thoát khỏi tình trạng tự phát, sơ khai lâu nay. Hai trong số nghệ sĩ đạt giải trong cuộc thi năm 2023 tại Việt Nam đã được UOB tài trợ để tham gia các hội chợ nghệ thuật lớn ở Singapore, Indonesia, một cơ hội cho họ quan sát và cảm nhận trực tiếp về sự sôi động của thị trường khu vực. Thực tế cũng cho thấy, nghệ thuật và thị trường nghệ thuật, giá trị văn hóa thẩm mỹ song hành với trị giá tác phẩm góp phần quan trọng vào việc định vị thương hiệu quốc gia.

Dẫu thế nào, một cuộc thi mỹ thuật cũng chỉ dừng lại sức ảnh hưởng của nó trong một phạm vi nhất định những người tham gia. Để định vị một nền nghệ thuật trong khu vực và trên thế giới, điều quan trọng nhất là phát huy được nội lực của chính nền nghệ thuật ấy, thay vì chỉ trông chờ tác động từ bên ngoài. Nhưng trong bối cảnh hội nhập sâu rộng với khu vực và thế giới ở mọi lĩnh vực hoạt động, tác nhân từ bên ngoài, nhất là những kinh nghiệm, bài học thức thời của họ có thể là cú huých thúc đẩy nội lực ấy trỗi dậy mạnh mẽ hơn.