Số lượng và chất lượng
Một chủ trương lớn được ban hành cách nay gần 15 năm là Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 25/7/2008, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nghị quyết đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong phong trào thanh niên cả nước, các mục tiêu đặt ra từng bước được thực hiện. Theo đó, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn, Hội, nhất là cán bộ chuyên trách có phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực, gương mẫu, có khả năng vận động, đoàn kết, tập hợp thanh niên; bảo đảm đủ số lượng cán bộ Đoàn chuyên trách theo quy định với yêu cầu ít nhất 70% trong độ tuổi thanh niên; đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên từ đoàn viên, phấn đấu để số lượng đảng viên mới được kết nạp từ đoàn viên đạt tỷ lệ cao.
Theo Ban Tổ chức Trung ương Đoàn, trong nhiệm kỳ vừa qua (2017-2022), công tác phát triển Đảng trong đoàn viên thanh niên đã đạt được nhiều kết quả. Đã có 1.189.092 đoàn viên ưu tú được giới thiệu để xem xét kết nạp đảng và có hơn 668.157 đảng viên mới được kết nạp từ đoàn viên ưu tú (đạt 56%).
Trong cơ cấu lãnh đạo ở cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể từ Trung ương đến địa phương, ngày càng có nhiều người trẻ đủ tiêu chuẩn về phẩm chất và năng lực được bố trí làm cán bộ. Tuy nhiên, nếu nhìn nhận toàn diện công tác thanh niên, trong đó việc bồi dưỡng, kết nạp đoàn viên vào Đảng, có nơi, có lúc còn chưa được như kỳ vọng, số lượng không phải lúc nào cũng đi cùng chất lượng. Nguyên nhân có cả khách quan và chủ quan. Trong đó, phần lớn yếu tố chủ quan thuộc về trách nhiệm của người đứng đầu ở cơ sở, đơn vị.
Thêm nữa, thực tế cho thấy một số vấn đề về tư tưởng, đạo đức, lối sống của thanh niên cần được quan tâm, như: một bộ phận thanh niên giảm sút niềm tin, phai nhạt lý tưởng cách mạng, sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc; tỷ lệ thanh niên vi phạm pháp luật ngày càng tăng; một bộ phận thanh niên được hỏi cho rằng, hiện tại chưa nghĩ tới việc phấn đấu trở thành đảng viên, chưa có động cơ rõ ràng cho việc đứng trong hàng ngũ của Đảng.
Nỗ lực của người trẻ
Mới đây, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã xây dựng báo cáo chuyên đề "Thực trạng và giải pháp phát triển đảng viên là đoàn viên thanh niên trong tình hình mới". Đây là một nhiệm vụ trong thực hiện xây dựng Đề án "Về xây dựng tổ chức cơ sở Đảng và đảng viên", phục vụ Hội nghị Trung ương 5, khóa XIII của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, trên cơ sở theo dõi, tổng hợp kết quả triển khai thực hiện chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi từ năm 2010 đến nay. Báo cáo chuyên đề nhấn mạnh việc xác định đoàn viên ưu tú là đối tượng trọng tâm để phát triển đảng theo các khu vực, địa bàn cụ thể, như khu dân cư, trường học, doanh nghiệp, khối hành chính sự nghiệp, khối lực lượng vũ trang,… Đồng thời, ở mỗi khu vực, địa bàn khác nhau, cần có những chính sách phù hợp.
Cùng với đó, việc theo dõi, bồi dưỡng đoàn viên ưu tú cần phải có tính kế hoạch, tính tổng thể. Xem xét kỹ quá trình phấn đấu của đoàn viên ưu tú để bảo đảm tính liên tục, nhất là đối với các đoàn viên chuyển cấp từ trung học phổ thông lên trung cấp nghề, cao đẳng, đại học; chuyển từ các trường đại học, cao đẳng, trung cấp nghề về khối cơ quan, doanh nghiệp; chuyển từ các cơ quan, doanh nghiệp, lực lượng vũ trang về địa phương.
Ở mỗi khu vực, địa bàn khác nhau, cấp ủy, chính quyền địa phương, đoàn thanh niên lại cần chủ động tổ chức các mô hình đặc thù, tạo môi trường cho đoàn viên ưu tú rèn luyện, như thành lập các câu lạc bộ, tổ, nhóm tu dưỡng, rèn luyện, câu lạc bộ cảm tình Đảng. Tổ chức các hoạt động như: đấu tranh, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng; định hướng dư luận trong tập thể nơi công tác; thảo luận, nghiên cứu về lý luận Mác-Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh,...
Trên cơ sở những kết quả đạt được, Trung ương Đoàn cũng đã xác định rõ quan điểm, mục tiêu phát triển Đảng từ lực lượng đoàn viên thanh niên. Cụ thể, đến năm 2027, giới thiệu một triệu đoàn viên ưu tú cho Đảng, trong đó phấn đấu ít nhất có 700 nghìn đảng viên mới được kết nạp từ đoàn viên ưu tú; hằng năm, 100% số cán bộ đoàn, đoàn viên được nghiên cứu, học tập, quán triệt và 80% số thanh niên được tuyên truyền, quán triệt các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; kết nạp năm triệu đoàn viên, tỷ lệ đoàn kết, tập hợp thanh niên đạt hơn 65%; 100% số đoàn viên đăng ký thực hiện Chương trình Rèn luyện đoàn viên và được đánh giá, xếp loại hằng năm...
Cùng đó, rất nhiều chương trình hành động, hoạt động, phong trào thanh niên của các cấp bộ Đoàn từ Trung ương đến địa phương cũng đã và đang được triển khai.
![]() |
Đại biểu Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu tham quan Văn Miếu – Quốc Tử Giám trong hành trình Tôi yêu Tổ quốc tôi. Ảnh: Xuân Tùng |
Trách nhiệm người đi trước
Đã đến lúc, công tác thanh niên cần phải được quan tâm hơn nữa, đổi mới và thực chất hơn. "Hạt giống đỏ" của Đảng cần phải được ươm mầm, chuẩn bị từ sớm, từ xa; lý tưởng, bản lĩnh cách mạng cũng cần phải có một quá trình hun đúc, tu dưỡng, rèn luyện. Tránh tình trạng "nước đến chân mới nhảy", khi việc thiếu hụt cán bộ kế cận đã cận kề mới nghĩ đến "ươm, tạo" thì đã muộn.
"Cần chuẩn bị lớp cán bộ trẻ từ 30 đến 40 tuổi, nếu không, nhanh già lắm. Tôi thấy ở nhiều lĩnh vực vẫn luôn có người xuất sắc, chỉ có điều họ được quan tâm phát hiện, đào tạo hay không, chứ không thể nói là không có"... Đó là nhận định của đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương tại tọa đàm trực tuyến "Xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ trẻ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới", ngày 16/3, nhân Tháng kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Cũng theo đồng chí Trương Thị Mai, hiện 20/22 bộ, cơ quan ngang bộ không có lãnh đạo chủ chốt dưới 45 tuổi; 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương không có bí thư, chủ tịch Hội đồng nhân dân, chủ tịch Ủy ban nhân dân dưới 40 tuổi.
Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Yếu tố quan trọng, tiên quyết để đi tới thành công vẫn là sự nỗ lực của chính thanh niên. Song, do còn trẻ, thiếu kinh nghiệm, cho nên họ cần được sự giúp đỡ, chăm lo của các thế hệ đi trước và toàn xã hội.
Trước yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và sự biến đổi nhanh chóng của tình hình thanh niên, đòi hỏi phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên nhằm chăm lo, bồi dưỡng và phát huy cao nhất vai trò, sức mạnh của thế hệ trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Muốn thế, cùng với sự nỗ lực của người trẻ trong bối cảnh mới không ít cam go, thử thách, rất cần sự quan tâm, động viên, chỉ dẫn của thế hệ đi trước, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị để vun bồi, nuôi dưỡng những "hạt giống đỏ" cho Đảng từ sớm, từ xa.
Ngày 22/3, Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên tại hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến với nhiều điểm cầu trên cả nước về chủ đề "Xây dựng nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao đáp ứng kỷ nguyên 4.0". Đây là dịp để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các bộ, ngành nắm bắt tình hình, lắng nghe kiến nghị, đề xuất, nguyện vọng của thanh niên, kịp thời chỉ đạo giải quyết, tháo gỡ hạn chế, khó khăn, vướng mắc liên quan quyền và lợi ích hợp pháp của thanh niên trong quá trình xây dựng, triển khai thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước.