1/Sự kiện “Tình yêu qua chiến tranh” tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đã giới thiệu 12 câu chuyện tình yêu thông qua những lá thư, kỷ vật, hình ảnh, nhật ký thời chiến. Trong hồi ức của bà Nguyễn Thị Hồng Nhãn và ông Nguyễn Mạnh Cường, bà xúc động kể về câu chuyện tình khi vào Binh trạm 15, kho Z4, Đoàn 559 bộ đội Trường Sơn. Năm 1971, chị Nhãn viết đơn tình nguyện nhập ngũ. Trong một lần đi công tác, bị sức ép của bom hắt xuống ngầm, chị bất tỉnh, được một đồng chí lái xe đưa đi cấp cứu. Sau khi thoát chết, chị muốn gặp lại để cảm ơn nhưng không biết đồng chí đó tên gì, đơn vị nào. Mãi đến năm 1973, chị bất ngờ gặp lại người lái xe cứu mình năm đó là chiến sĩ Nguyễn Mạnh Cường, quê Thái Bình.
Năm 1974, sau một trận ốm, chị Nhãn nhận được sự quan tâm chăm sóc của anh nên chị đã nhận lời yêu. Tình yêu giữa hai người thông qua những lá thư gửi cho nhau, thể hiện tình cảm trân quý và hẹn nhau cùng hoàn thành nhiệm vụ. Năm 1975, đất nước thống nhất, chị Nhãn giải ngũ về quê. Chuyện tình cảm của anh chị bị mẹ ngăn cản bởi bà sợ rằng: “Con gái mà lấy chồng xa/Một là mất giỗ, hai là mất con”. Chị Nhãn đành lựa chọn làm tròn chữ hiếu. Hai người vẫn mãi giữ những kỷ niệm tốt đẹp về nhau. Chia sẻ thêm, bà Nhãn nói: “Mỗi khi đơn vị gặp mặt, hai người vẫn gặp nhau tại sư đoàn để ôn lại những kỷ niệm thời chiến”. Với bà Nhãn, người lính luôn là thần tượng và khiến bà tôn trọng rất nhiều bởi “người yêu đầu tiên là một người lính; người thứ hai là anh Cường cứu mình từ cõi chết trở về; và hiện tại người sống chung với mình trọn đời cũng là lính”, bà Nhãn chia sẻ.
![]() |
| Hai cuốn sách được giới thiệu tới công chúng. |
2/12 câu chuyện tình yêu thời chiến được giới thiệu trong triển lãm đều để lại cho người xem hoặc những tiếc nuối, hay những cung bậc cảm xúc về tình yêu trong chiến tranh. Khách tham quan hiểu thêm, những thế hệ cha anh đã hy sinh rất nhiều, kể cả tình yêu đôi lứa, tình cảm gia đình để tham gia kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc. Đó cũng là lời nhắc thế hệ trẻ phải có trách nhiệm đối với đất nước. Bà Nguyễn Thị Tuyết, Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, không kìm được cảm xúc: “Tôi đã đọc tư liệu về các bác và tôi cứ nghĩ đến lại xúc động”.
Cho đến bây giờ, câu chuyện tình yêu trong chiến tranh vẫn in đậm trong tâm khảm những người cầm súng trên chiến trường thuở ấy. Ông Nguyễn Văn Đạo (70 tuổi, ở Đông Xuân, Sóc Sơn, Hà Nội) còn nhớ, chiến tranh khốc liệt đến thế nhưng tình yêu nam nữ vẫn nảy nở. Bạn Lê Thị Mai (16 tuổi, Cát Linh, Đống Đa, Hà Nội) bày tỏ: Em rất tự hào về lịch sử nước nhà, ở đó đọng lại cho em rất nhiều kiến thức lịch sử, những người anh hùng đấu tranh bất khuất để bảo vệ đất nước, giành độc lập dân tộc. Bà Đặng Thị Kim Nhung, nguyên là Trung úy quân y (ở Sài Đồng, Long Biên, Hà Nội) cũng chia sẻ: “Buổi gặp mặt này để lại nhiều xúc động. Mong thế hệ trẻ bây giờ nhận thức được công lao của ông cha, từ đó có trách nhiệm hơn với tương lai”.
3/Cũng tại sự kiện vừa diễn ra, bốn bộ sưu tập thơ thời chiến, sổ thơ, một số kỷ vật đã được những người lính Cụ Hồ năm xưa hoặc thân nhân của họ trao tặng cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam. Công chúng đã giao lưu với một số nhân vật của triển lãm và đại diện Đội nữ chiến sĩ Trường Sơn, cùng một số nhân chứng lịch sử là thương binh, thân nhân liệt sĩ đến từ nhiều vùng trên cả nước. CLB “Trái tim người lính” cũng đã trao tặng một số cuốn sách mới xuất bản cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam. Đó là cuốn “Trái tim người lính miền Trung - Tây Nguyên” (Tập ký và tư liệu của nhiều tác giả, NXB Thanh niên, năm 2022) và “Những lá thư tình đi qua chiến tranh” (Tập thư thời chiến của liệt sĩ Trần Minh Tiến, NXB Thông tin và Truyền thông, 2021). Triển lãm “Tình yêu qua chiến tranh” mở đến ngày 31/7 tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, 36 Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Cuộc vận động viết và sưu tầm kỷ vật mang tên “Tình yêu đi qua chiến tranh” sẽ được tổng kết vào cuối năm 2022.
