Quy hoạch để hạn chế lũ lụt ở vùng cao

Năm nay, dồn dập những thông tin về lũ lụt. Điều đáng lưu ý là bây giờ ngay cả những khu đô thị mãi tận trên cao như Sa Pa (Lào Cai), hay Đà Lạt (Lâm Đồng)… cũng trở thành những rốn nước. Nước cứ thế dềnh lên, tràn xuống đường cái, tràn vào nhà dân. Thậm chí, có những rốn nước tồn tại tới cả chục ngày như ở một bản ngay địa bàn thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La.
0:00 / 0:00
0:00

Nguyên nhân cũng đã được nhiều chuyên gia lý giải, nó do sự phát triển nóng của các vùng đô thị khiến cho hệ thống thoát nước bị quá tải; do sự phát triển của hệ thống nhà kính dùng để trồng trọt khiến cho diện tích đất bị che lấp quá nhiều dẫn tới nước mưa không có không gian thẩm thấu, thoát đi; do các vùng đô thị phát triển ra ngoại vi thành phố khiến cho các khu đô thị bên trong trở thành vùng trũng, nước đương nhiên chả có đường nào để thoát ngoài cách…bốc hơi.

Có nhiều nguyên nhân khách quan để hình thành một cơn lũ dữ hay một trận lụt kéo dài. Nhưng thực tế cho thấy những trận lụt xảy ra ở các địa bàn xưa nay hiếm thấy đều bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân chủ quan.

Xưa nay, việc nắn dòng trị thủy gần như chỉ thấy ở các vùng đồng bằng, châu thổ chứ gần như người ta ít khi áp dụng nó với các khu vực đô thị ở vùng cao. Bởi khi một khối lượng nước cực lớn đổ xuống (từ những cơn mưa rào, mưa bão, hoàn lưu bão…) thì chính các dòng sông, suối nhỏ cùng với các đồng bãi phù sa bồi lấp ở quanh nó sẽ trở thành nơi tiêu úng, thoát lũ tốt nhất. Bởi vậy, mới thấy ở chung quanh các vùng đô thị miền núi, thường người ta xây dựng nhà cửa và các công trình kiên cố ở trên cao, ven các triền núi hay các gò đất rộng chứ ít khi làm ngay bên ven bờ sông suối.

Bây giờ, do nhu cầu xây dựng, nhiều nơi đã xây những đoạn kè cứng để cố định những khúc sông, đoạn bờ suối. Từ đó, không gian thoát lũ đã gần như bị mất đi. Điều kiện để hạn chế lũ lụt hoành hành gần như đang bị cản trở.

Thấy những thực tế đang diễn ra để từ đó các địa phương ở vùng cao có thể tránh khỏi nguy cơ lũ lụt nhãn tiền là điều cần thiết. Như vậy, mỗi địa phương thay vì quyết chí phát triển hạ tầng theo chủ ý, cần có thêm nhiều nữa ý kiến của các nhà chuyên môn, các cơ quan quy hoạch một cách cẩn trọng và nghiêm túc.