EC cho hay, tầm nhìn này bổ sung vào Thỏa thuận Công nghiệp sạch được công bố đầu năm nay, hướng tới việc kết hợp chính sách công nghiệp, năng lượng và đối ngoại của EU trong một khung hành động thống nhất. Chiến lược nhấn mạnh nỗ lực bảo vệ lợi ích cốt lõi của châu Âu, thúc đẩy các tiêu chuẩn chuyển đổi công bằng và mở rộng quan hệ hợp tác với các đối tác toàn cầu để cùng ứng phó thách thức khí hậu và an ninh năng lượng.
Trong bối cảnh thế giới đẩy mạnh cuộc cách mạng công nghiệp sạch, EU muốn giữ vai trò trung tâm không chỉ với tư cách một khối mạnh về công nghệ xanh, mà còn là đối tác cung cấp giải pháp thích ứng khí hậu cho các quốc gia khác. Năm 2024, khoảng 50% lượng điện năng trong EU được sản xuất từ năng lượng tái tạo, giúp khối này tăng đáng kể mức độ tự chủ và an ninh năng lượng. Đến nay, đầu tư vào năng lượng sạch trong EU tăng hơn gấp đôi so năm 2015. “Mái nhà chung” EU cũng đặt mục tiêu chiếm 15% thị phần công nghệ sạch toàn cầu, qua đó củng cố sức cạnh tranh và khả năng dẫn dắt xu thế phát triển bền vững.
Chiến lược mới khẳng định cam kết của EU đối với trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, nhấn mạnh châu Âu là đối tác tin cậy, kiên định với các mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, mở rộng hợp tác với các quốc gia khác thông qua các hiệp định thương mại, liên minh xanh và đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng. EU đặt trọng tâm vào việc gắn kết hành động khí hậu với tăng trưởng kinh tế và bảo đảm an ninh năng lượng. Thông qua hợp tác trong khuôn khổ Liên hợp quốc và các sáng kiến song phương, EU sẽ triển khai các hoạt động cụ thể nhằm giải quyết các vấn đề đáng lo ngại về biến đổi khí hậu, suy thoái môi trường và khả năng phục hồi của các quốc gia.
Phó Chủ tịch EC kiêm Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Kaja Kallas nêu rõ, năng lượng đang trở thành yếu tố chiến lược then chốt trong bối cảnh thế giới biến đổi nhanh, phức tạp và cạnh tranh nguồn lực ngày càng gay gắt. Theo bà Kallas, trọng tâm ngoại giao của EU hiện nay là khí hậu và năng lượng, hướng tới bảo đảm an ninh cung ứng cho châu Âu, đồng thời thúc đẩy hợp tác với các đối tác trên cơ sở phát triển bền vững và cùng có lợi. Phó Chủ tịch EC Teresa Ribera cho rằng, thế giới cần một mô hình tăng trưởng xanh và công bằng, khẳng định châu Âu có đủ nền tảng, nguồn lực để thực hiện điều đó nhờ kinh nghiệm lâu năm trong việc kết hợp tiêu chuẩn xã hội và môi trường với hiệu quả kinh tế. Trong khi đó, Cao ủy khí hậu EU Wopke Hoekstra khẳng định chiến lược mới của EU tập trung vào kết quả cụ thể, gắn hành động ứng phó biến đổi khí hậu với tăng trưởng kinh tế. Cao ủy năng lượng EU Dan Jorgensen cho biết, EU sẽ kết hợp các công cụ ngoại giao, chính sách công nghiệp, thương mại và tài chính để đạt mục tiêu giảm phát thải và bảo đảm an ninh năng lượng bền vững.
Trước đó, EU khẳng định sẽ cung cấp nguồn vốn phát triển cho các quốc gia bị ảnh hưởng bởi cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM). Theo cơ chế CBAM, EU sẽ bắt đầu áp dụng thuế đối với lượng khí CO2 phát thải trong quá trình sản xuất hàng hóa nhập khẩu như thép và xi-măng kể từ năm 2026. Biện pháp này vấp phải sự chỉ trích từ một số đối tác thương mại, với lý do gây bất lợi cho các nền kinh tế đang phát triển. Tuy nhiên, EU tuyên bố không đi ngược lại quá trình chuyển đổi xanh, nhưng sẽ hỗ trợ các quốc gia chịu tác động thông qua chương trình Global Europe - một gói tài trợ phát triển quốc tế trị giá 200 tỷ euro (233 tỷ USD) giai đoạn 2028 - 2034. Khoản hỗ trợ sẽ giúp các nước đang phát triển đầu tư vào công nghệ giảm phát thải trong công nghiệp và chuyển đổi sang năng lượng sạch.
Với chiến lược khí hậu và năng lượng toàn cầu, EU khẳng định quyết tâm giữ vai trò đầu tàu trong công cuộc chuyển đổi xanh. EU hiện giảm 37% lượng khí thải so năm 1990, chỉ chiếm khoảng 6% tổng phát thải toàn cầu và là nhà tài trợ tài chính khí hậu lớn nhất thế giới. Tầm nhìn mới không chỉ thể hiện quyết tâm kinh tế mà còn là cam kết chính trị của châu Âu đối với thế giới trong việc chủ động, hợp tác và bền vững, hướng tới một tương lai hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.
