Lối thoát khó tìm

Chính phủ liên bang Mỹ đã bước qua ngày đóng cửa thứ 35 liên tiếp, vốn được xem kỷ lục dài nhất trong lịch sử được ghi nhận trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump, khi hai đảng Cộng hòa và Dân chủ tiếp tục đổ lỗi cho nhau về tình trạng bế tắc tại Quốc hội liên quan gói ngân sách tài trợ cho chính phủ liên bang.

Biếm họa: PARESH NATH
Biếm họa: PARESH NATH

Đợt đình trệ ngân sách lần này là lần thứ 15 kể từ năm 1981. Tình trạng chính phủ đóng cửa một phần ở Mỹ bắt đầu vào ngày 1/10, sau khi các thượng nghị sĩ hai đảng Cộng hòa và Dân chủ không đạt được thỏa thuận tài trợ tạm thời để duy trì hoạt động của chính phủ. Cuộc khảo sát do The Washington Post, ABC News và Ipsos thực hiện cho thấy, khoảng 45% người Mỹ cho rằng, Tổng thống Donald Trump và các nghị sĩ đảng Cộng hòa chịu trách nhiệm chính cho cuộc khủng hoảng ngân sách đã khiến hàng trăm nghìn công chức phải nghỉ việc không lương và ngắt nguồn trợ cấp thực phẩm cho hàng chục triệu người.

Kể từ khi chính phủ đóng cửa, Thượng viện đã nhiều lần bác bỏ dự luật tạm thời về ngân sách do Hạ viện thông qua. Đảng Cộng hòa dù chiếm 53/100 ghế tại Thượng viện nhưng vẫn cần ít nhất 7 phiếu của phe Dân chủ mới đạt được ngưỡng 60 phiếu cần thiết để thông qua các dự luật. Trong khi đó, phe Dân chủ tiếp tục giữ phiếu để gia tăng áp lực với phe Cộng hòa trong việc gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế.

Giới quan sát cho rằng bế tắc tiếp diễn do chưa thật sự có nhiều nỗ lực được triển khai tại Quốc hội. Hạ viện đã ngừng họp từ ngày 19/9, trong khi Tổng thống Trump nhiều lần rời Washington để tham gia các hoạt động đối ngoại. Theo Trung tâm Chính sách Lưỡng đảng (BPC), mức độ chia rẽ và căng thẳng giữa hai đảng vẫn sâu sắc như khi chính phủ mới bắt đầu đóng cửa.

Tác động của tình trạng đình trệ đang gia tăng từng ngày, với chương trình hỗ trợ thực phẩm cho người nghèo đã lần đầu tiên bị đình chỉ. Nhiều nhân viên liên bang, từ đội ngũ làm ở sân bay đến đội thực thi pháp luật và quân đội, đều không được trả lương. Các hoạt động kinh tế cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng do thiếu báo cáo từ các cơ quan chính phủ.

Trong khi đó, Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng bổ sung (SNAP) dành cho khoảng 42 triệu người Mỹ đã cạn nguồn từ ngày 1/11, khiến nhiều gia đình mất khoản hỗ trợ thực phẩm trung bình khoảng 180 USD/tháng. Một số chương trình giáo dục sớm Head Start dành cho trẻ em thuộc các gia đình thu nhập thấp cũng buộc phải tạm dừng do thiếu ngân sách.

Các hãng hàng không cho biết, hơn 3,2 triệu hành khách đã bị ảnh hưởng bởi việc hoãn hoặc hủy chuyến bay kể từ khi nhân viên phải nghỉ làm vì chính phủ bị đóng cửa. Cơ quan Hàng không Liên bang (FAA) Mỹ thông báo tình trạng chậm chuyến xảy ra tại các sân bay ở Dallas và Austin do thiếu kiểm soát viên không lưu. Tổng cộng gần 2.900 chuyến bay đã bị hoãn từ ngày 3/11 và khả năng thêm nhiều chuyến sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng. Trước đó, ngày 31/10 trở thành ngày tồi tệ nhất với ngành hàng không Mỹ kể từ khi chính phủ đóng cửa, khi gần 50% trong số 30 sân bay nhộn nhịp nhất nước Mỹ phải đối mặt tình trạng thiếu kiểm soát viên không lưu, dẫn đến hơn 6.200 chuyến bay bị hoãn và 500 chuyến bị hủy. Ngày 1/11, có 4.600 chuyến bị hoãn và 173 chuyến bị hủy, còn ngày 2/11 ghi nhận 5.800 chuyến bị hoãn và 244 chuyến bị hủy.

Trước những bế tắc hiện nay, Tổng thống Trump đã kêu gọi bãi bỏ quy định cần ít nhất 60 phiếu tại Thượng viện để thông qua ngân sách liên bang. Một số thượng nghị sĩ Dân chủ ôn hòa đã bỏ phiếu về phía phe Cộng hòa nhằm mở cửa lại chính phủ, với lý do những tác động tức thời lớn hơn lợi ích lâu dài của đấu tranh chính trị. Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ Dân chủ khác cho rằng, việc kiên định lập trường là cần thiết để bảo vệ quyền chi ngân sách của Quốc hội trước ảnh hưởng từ các chính sách tài chính của chính quyền Tổng thống Trump.

Giới chuyên gia nhận định, cuộc khủng hoảng hiện nay phản ánh tình trạng mất lòng tin sâu sắc giữa hai đảng và bất kỳ thỏa thuận nào đạt được cũng đặt ra câu hỏi về tính cam kết trong thực thi. CBO cảnh báo, việc chính phủ liên bang đóng cửa sẽ khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại từ 7-14 tỷ USD, tùy thuộc tình trạng này có kéo dài thêm hay không. Hiện lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune (đảng Cộng hòa) bày tỏ lạc quan về khả năng đạt được một thỏa thuận để chấm dứt việc Chính phủ Mỹ đóng cửa vào cuối tuần này. Tuy nhiên, lối thoát cho sự bế tắc hiện nay sẽ chỉ xuất hiện nếu các thỏa thuận đều phải vượt qua thách thức lớn, đó là làm hài lòng cả hai phe Dân chủ và Cộng hòa.

Có thể bạn quan tâm

Tổng thống Nga V.Putin (bên trái) tiếp Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff tại Moscow. Ảnh: GETTYIMAGES

Sự lạc quan thận trọng

Đề cập kết quả cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Đặc phái viên Tổng thống Mỹ Steve Witkoff, Trợ lý Tổng thống Nga Yuri Ushakov cho hay "hòa bình không còn là điều xa vời". Tuy nhiên, tuyên bố này cho thấy sự thận trọng của Moscow về triển vọng chấm dứt xung đột với Kiev.

Hải quân Mỹ bắt giữ một tàu ngầm chở ma túy tại Caribe. Ảnh: ABC NEWS

Ăn miếng trả miếng

Viện Hàng không dân dụng quốc gia (INAC) Venezuela thông báo “cấm cửa” một loạt hãng hàng không quốc tế, sau khi các hãng này dừng các chuyến bay đi và đến quốc gia Nam Mỹ.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Tiến trình không thể đảo ngược

Ngày 25/11, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres nhấn mạnh quyền thành lập nhà nước là quyền cơ bản của người Palestine, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt tình trạng chiếm đóng bất hợp pháp lãnh thổ Palestine.

EUC công bố Hiệp ước Địa Trung Hải sau khi phê chuẩn ngày 20/11. Ảnh: EU NEWS

Tầm nhìn gắn kết Địa Trung Hải

Hiệp ước Địa Trung Hải ra đời vào thời điểm Liên minh châu ÂU (EU) và các nước láng giềng phía nam kỷ niệm 30 năm ngày thông qua Tuyên bố Barcelona về quan hệ đối tác, hòa bình và thịnh vượng chung.

Biếm họa: ARCADIO ESQUIVEL

Cuộc chiến toàn cầu

Ngày 18/11 vừa qua, Chương trình Lương thực thế giới của LHQ (WFP) cảnh báo, năm 2026, gần 320 triệu người có nguy cơ đối mặt nạn đói nghiêm trọng, tăng hơn gấp đôi so con số ghi nhận hồi năm 2019. Nếu không hành động khẩn cấp, cuộc khủng hoảng đói nghèo sẽ còn lan rộng ở cấp độ toàn cầu trong thời gian tới.

Biếm họa: LIU RUI

Lộ trình tươi sáng

Mỹ đang chuẩn bị trình Hội đồng Bảo an LHQ một dự thảo nghị quyết mới, trong đó đề xuất thành lập Lực lượng ổn định quốc tế (ISF), rút quân đội Israel khỏi Dải Gaza và hướng tới “lộ trình tươi sáng” về thành lập Nhà nước Palestine.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Cần biến cam kết thành hành động

Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30) đã chính thức khai mạc tại thành phố Belém của Brazil ngày 10/11 vừa qua, tập trung nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn tình trạng nóng lên của Trái đất.

Biếm họa: SONG CHEN

“Lằn ranh đỏ” với nhân loại

Trước thềm Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), Tổng Thư ký LHQ nhắc lại: Giới hạn Trái đất nóng lên ở mức 1,5 độ C vẫn là “lằn ranh đỏ” đối với nhân loại.

Biếm họa: PARESH NATH

Khẳng định chủ quyền số

Bốn quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU), gồm Pháp, Đức, Italy và Hà Lan, đưa ra sáng kiến mang tên “Digital Commons” (tạm dịch là “Tài sản chung kỹ thuật số”) nhằm phát triển các công nghệ “thuần châu Âu”.

Biếm họa: MEDDY

Nguy cơ chệch hướng

Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo, các quốc gia có thể chỉ cắt giảm được khoảng 10% lượng khí thải theo như cam kết cho đến năm 2035, quá ít để đáp ứng các mục tiêu khí hậu, chủ yếu do tiến độ chậm chạp trong việc biến các cam kết thành hành động thực tiễn.

Nhiều đối tượng lừa đảo bị bắt giữ tại KK Park. Ảnh: CNN

Vấn đề cấp bách của khu vực

Các quốc gia tại khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Campuchia, Thái Lan và Myanmar đang phối hợp hành động trong nỗ lực trấn áp các tổ chức lừa đảo qua mạng. Với nhiều thủ đoạn tinh vi, các trung tâm lừa đảo quy mô lớn đã khiến hàng chục nghìn nạn nhân sập bẫy và rất nhiều người bị cưỡng bức lao động.

Biếm họa: GUFFO

Vai trò đầu tàu

Ủy ban châu Âu (EC) mới công bố chiến lược quốc tế về khí hậu và năng lượng, với mục tiêu củng cố vai trò đầu tàu của “lục địa già” trên thị trường toàn cầu. Thông qua chiến lược này, Liên minh châu Âu (EU) cũng muốn khẳng định vị thế dẫn dắt quá trình chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng.

Xây dựng lại Gaza cần nhiều nguồn lực và sự giúp sức của cộng đồng quốc tế. Ảnh: REUTERS

Thách thức về tái thiết

Ngày 14/10, các quan chức của Liên hợp quốc (LHQ) cùng các tổ chức nhân đạo quốc tế nhấn mạnh công cuộc tái thiết Dải Gaza vẫn còn nhiều thách thức chờ đợi ở phía trước. Việc mở rộng viện trợ cũng như đáp ứng nhu cầu nhân đạo cấp bách cho người dân ở dải đất này là những nhiệm vụ khó khăn nhất.

Biếm họa: ADÁN LGLESIAS TOLEDO

Căng thẳng vì mục tiêu của NATO

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa đưa ra ý tưởng gây tranh cãi, khi đề xuất “trục xuất” Tây Ban Nha khỏi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, vì Tây Ban Nha phản đối mục tiêu ngân sách quốc phòng mới của liên minh quân sự. Tuyên bố của ông Trump đẩy căng thẳng suốt nhiều tháng qua giữa hai thành viên NATO lên đỉnh điểm.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Tín hiệu tích cực

Tròn hai năm cuộc xung đột giữa Isreal và phong trào Hamas diễn ra (ngày 7/10/2023), để lại vết thương sâu sắc cho cả hai bên.

Biếm họa: JEHAD AWRTANI

Thế khó của Chính phủ Mỹ

Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa ngày 1/10 sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ chăm sóc y tế. Ước tính thiệt hại sẽ lên đến hàng tỷ USD nếu thời gian đóng cửa kéo dài.

Biếm họa: SHERIF ARAFA

Mục tiêu toàn cầu về AI an toàn

Có lợi ích to lớn, song trí tuệ nhân tạo (AI) cũng gây rủi ro nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Trước sự bùng nổ các công cụ AI, thế giới vẫn chưa thống nhất được cách thức để quản lý hiệu quả.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Bước đi không thể đảo ngược

Làn sóng công nhận Nhà nước Palestine đang ngày càng dâng cao, phản ánh nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy hòa bình Trung Đông và giải pháp hai nhà nước.

Thượng viện Argentina bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Milei đối với ATN. Ảnh: BUENOSAIRES HERALD

Sức ép lớn với Chính phủ Argentina

Thượng viện Argentina vừa bỏ phiếu bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Javier Milei đối với đạo luật phân bổ tự động Quỹ Kho bạc quốc gia (ATN) cho các tỉnh. Hạ viện cũng đã bác bỏ quyền phủ quyết của ông Milei đối với hai đạo luật khác.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Đe dọa triển vọng hòa bình

Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) vừa kết thúc tại Doha (Qatar), với tuyên bố chung lên án Israel, bác bỏ việc tái định cư người Palestine và kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ tái thiết Dải Gaza.

Biếm họa: AGUS WIDODO

Giải pháp khả thi nhất

Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết thúc đẩy giải quyết vấn đề Palestine và thực hiện “giải pháp hai nhà nước”, được coi là giải pháp khả thi nhất bảo đảm hòa bình Trung Đông.

Những người trên 75 tuổi tại Nhật Bản sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn. Ảnh: GETTY IMAGES

Thách thức từ “làn sóng bạc”

Biện pháp hỗ trợ đặc biệt về y tế cho người cao tuổi tại Nhật Bản kéo dài ba năm qua sẽ chấm dứt cuối tháng 9 này. Như vậy, hơn ba triệu người trên 75 tuổi sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn, gây áp lực lớn đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe của “đất nước mặt trời mọc”.

Các ứng cử viên Chủ tịch LDP cầm quyền tại cuộc tranh luận công khai gần đây. Ảnh: YOMIURI SHIMBUN

Thách thức ở phía trước

Ngày 9/9 vừa qua, ban bầu cử của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản thông báo sẽ tổ chức cuộc bầu chọn lãnh đạo mới của đảng này vào ngày 4/10 tới nhằm tìm người kế nhiệm Thủ tướng Shigeru Ishiba - người vừa thông báo từ chức Chủ tịch LDP.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Hệ lụy khó lường

Tình hình tại Yemen đang có những diễn biến đáng lo ngại, sau khi lực lượng Houthi đột kích các văn phòng LHQ tại Yemen, bắt giữ nhiều nhân viên. Trong khi đó, xung đột giữa quân đội Israel và Houthi cũng đang leo thang, có nguy cơ biến thành một điểm nóng địa-chính trị mới ở khu vực.

Biếm họa: AHMAD RAHMA

Mối đe dọa vẫn hiện hữu

Các quan chức Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo mối đe dọa từ các nhóm cực đoan, khủng bố vẫn hiện hữu, với các hoạt động phức tạp, đa dạng ở nhiều nơi trên thế giới, từ Trung Đông, châu Phi đến Nam Á. Để ứng phó có hiệu quả trước nguy cơ khủng bố trỗi dậy, cộng đồng quốc tế cần duy trì và tăng cường hợp tác liên tục và bền vững.