Thọ Xuân - vùng quê địa linh, nhân kiệt

Nằm ở trung tâm châu thổ sông Chu, huyện Thọ Xuân (tỉnh Thanh Hóa) là vùng đất địa linh, nhân kiệt. Mảnh đất này là nơi sinh thành, dưỡng dục nên Lê Hoàn, Lê Lợi - hai vị vua của vương triều Tiền Lê, Hậu Lê có vị trí, vai trò quan trọng trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam.
Biểu diễn cồng chiêng tại lễ hội truyền thống Lam Kinh.
Biểu diễn cồng chiêng tại lễ hội truyền thống Lam Kinh.

Huyện Thọ Xuân hiện có sáu di dích quốc gia, 49 di tích cấp tỉnh, gắn liền với 24 lễ hội, lễ tục truyền thống còn được bảo lưu, tái hiện trong đời sống cộng đồng.

Đặc biệt, trò diễn Xuân Phả và lễ hội Đền thờ Lê Hoàn đã được công nhận Di sản phi vật thể quốc gia. Tại làng Trung Lập, xã Xuân Lập, huyện Thọ Xuân còn ngôi đền thờ Lê Hoàn với kiến trúc hình chữ Công cổ kính, điêu khắc độc đáo có giá trị lịch sử. Trong đền, hiện còn lưu giữ nhiều hiện vật quý hiếm như 14 sắc phong, trống đồng, đỉnh đồng...

Đây là công trình kiến trúc thời Lê hiếm hoi còn lại tại Thanh Hóa, được các nhà khoa học nghiên cứu, tiếp thu, góp phần phục vụ phục dựng lại chính điện Lam Kinh. Cách đền thờ Lê Hoàn hơn 10km về phía tây là khu di tích Lam kinh, nơi an táng, thờ tự các vua, hoàng hậu vương triều Hậu Lê.

Tại Khu di tích lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt Lam Kinh hiện có năm bảo vật quốc gia là các bia ký hình chữ nhật được chế tác bằng đá trầm tích nguyên khối được đặt trên lưng rùa... Tiêu biểu là bia Vĩnh Lăng được làm bằng đá trầm tích nguyên khối...

Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Xuân Lập Lê Đình Hải: Xuân Lập có xứ đồng vẫn gọi là ruộng binh và tưởng nhớ vị vua cùng tướng lĩnh thường xuất quân “phá Tống, bình Chiêm” sau Tết cổ truyền mới về.

Hiện, các làng vẫn giữ tục ăn Tết lại vào mồng 7 và mồng 9 tháng Giêng hằng năm. Xuân Lập được công nhận xã văn hóa nông thôn mới và nhân dân địa phương còn nấu bánh chưng nung trong chum sành, chuyên canh giống lúa thuần 13/2 làm bánh răng bừa, tổ chức các trò chơi dân gian như đánh đu, chơi tổ tôm điếm, bịt mắt bắt dê, bắt vịt, bắt lợn…

Giữ gìn di sản ông cha trao truyền, nhiều năm qua, ông Bùi Xuân Hùng và 15 nghệ nhân ở xã Xuân Trường tình nguyện thành lập, duy trì hoạt động Câu lạc bộ bảo tồn, phát triển trò diễn Xuân Phả. Bận rộn, tất tả với cuộc sống mưu sinh nhưng các nghệ nhân vẫn dành thời gian chế tác con trò, sưu tầm dữ liệu, duy trì tập luyện, hướng dẫn nhau trau dồi, hoàn thiện trò diễn Xuân Phả.

Câu lạc bộ từng tham gia các sự kiện văn hóa lớn như Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long, 1050 năm nhà nước Đại Cồ Việt tại cố đô Hoa Lư (Ninh Bình), Festival Huế, biểu diễn, quảng bá trò diễn Xuân Phả tại lễ hội Thành Tuyên... Diễn trò Xuân Phả không thể thiếu tại lễ hội truyền thống đền thờ Lê Hoàn, Lam Kinh được tổ chức hằng năm, đáp ứng nhu cầu về đời sống tinh thần của đông đảo nhân dân và du khách thập phương.

Tiếp tục nghiên cứu về truyền thống lịch sử, văn hóa của quê hương địa linh, nhân kiệt, huyện Thọ Xuân cùng Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch Thanh Hóa phối hợp với Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn đã tiến hành khai quật khảo cổ tại bảy điểm, phát lộ 294m2 để xác định hành điện Vạn Lại, đàn Nam Giao, đền Phỗng, kho và lũy Yên Trường...

Năm 2022, huyện Thọ Xuân đón hơn 600 nghìn lượt khách du lịch tới tham quan. Các hạng mục công trình như: Nhà tả, hữu vu, bốn tòa thái miếu ở Lam Kinh tiếp tục được đầu tư, hoàn thiện. Cùng với việc phát triển các sản phẩm OCOP, các làng nghề truyền thống, địa phương kỳ vọng sẽ thu hút đông đảo du khách đến tham quan, trải nghiệm các di tích, di sản trên mảnh đất này.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Thọ Xuân Nguyễn Xuân Hải, cho biết: Quán triệt văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực, mục tiêu của sự phát triển, nhiều năm qua huyện Thọ Xuân luôn quan tâm bảo vệ, bảo tồn các di tích, di sản, phục dựng lễ hội, hỗ trợ bảo lưu, truyền dạy di sản văn hóa truyền thống.

Giai đoạn 2022-2025, huyện đã xây dựng, ban hành đề án trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích, di sản văn hóa, gắn với phát triển du lịch.

Theo đó, một số di tích trọng điểm được bảo vệ, chống xuống cấp, trùng tu, tôn tạo, lễ hội truyền thống tổ chức thường niên, thu hút đông đảo khách thập phương, nhất là các tầng lớp nhân dân được hưởng thụ, tham gia, sáng tạo văn hóa. Ngoài tái hiện nghi lễ truyền thống, phần hội được tổ chức kéo dài bởi nhiều trò chơi, trò diễn dân gian, liên hoan văn hóa, văn nghệ, thi đấu thể thao dân tộc, hiện đại, giới thiệu nét văn hóa đặc trưng cùng các đặc sản địa phương.

Có thể bạn quan tâm

Đình làng Lựu Bảo đầy trang nghiêm.

Dấu xưa Lựu Bảo

Qua bao nhiêu năm tháng, ngôi làng Lựu Bảo thuộc phường Kim Long, thành phố Huế vẫn chứa đựng vẻ đẹp nên thơ. Tứ bề gió thổi mây che, làng xưa tựa như nàng thiếu nữ soi bóng xuống dòng sông Bạch Yến trong xanh. Chuyện làng, chuyện sông không thể tách rời là vậy.

Công nhân Hợp tác xã chiếu cói Hoài Châu Bắc hoàn thiện một công đoạn làm ra chiếc chiếu thành phẩm. (Ảnh MỸ HÀ)

Làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn

Dệt chiếu cói là nghề truyền thống lâu đời ở xã Hoài Châu Bắc, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định (nay là phường Hoài Nhơn Bắc, tỉnh Gia Lai).

Nhiều du khách trẻ thích thú khi check-in tại Tháp Pô Klong Garai.

Giữ gìn Bảo vật quốc gia, góp phần thúc đẩy du lịch

Khánh Hòa là vùng đất giao thoa văn hóa với sự chung sống của 36 dân tộc anh em, trong đó nổi bật là văn hóa Chăm và Raglai, thể hiện qua hệ thống đền tháp cổ kính, các lễ hội truyền thống đặc sắc cùng phong tục tập quán giàu bản sắc.

Hòn Vọng Phu trong không gian đô thị ở Thanh Hóa.

Nỗ lực bảo tồn hòn Vọng Phu cùng cụm di tích An Hoạch

Hòn Vọng Phu trên đỉnh núi An Hoạch (núi Nhồi) ở phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa cùng những “Vọng Phu thạch” hiện hữu trên nhiều miền đất đã gắn liền với lịch sử dựng nước, giữ nước cùng đạo lý, nhận thức thẩm mỹ của dân tộc.

Bãi Làng - khu vực trung tâm Cù Lao Chàm.

Cù Lao Chàm - Viên ngọc thô đang được "mài giũa"

Mùa du lịch năm 2025, cụm đảo gần bờ của thành phố Đà Nẵng là Cù Lao Chàm đón hơn 269.000 du khách. So với năm 2024 và những năm trước đó, con số này cho thấy sự tăng trưởng và là một lời khẳng định: Những tiềm năng du lịch mạnh mẽ của “viên ngọc thô” xứ Quảng đang dần được cụ thể hóa, khai thác một cách hiệu quả và đúng hướng.

Cô gái Chăm trong Lễ hội Katê tại Khánh Hòa.

Thúc đẩy liên kết vùng du lịch trọng điểm

Những năm gần đây, hành trình du lịch nối dài giữa “biển xanh” Khánh Hòa và “đại ngàn” Đắk Lắk đã trở thành xu hướng mới. Sự dịch chuyển đó thể hiện nhu cầu khám phá nhiều hơn của du khách, đồng thời tạo cơ hội hình thành các tour, tuyến liên vùng mang dấu ấn riêng của khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

Du khách trải nghiệm làm đồ gốm khi tới thăm làng Thanh Hà.

Độc đáo làng gốm hơn 500 năm tuổi

Tại lễ trao giải thưởng Du lịch Việt Nam năm 2025 vừa qua, làng gốm Thanh Hà là đại diện của thành phố Đà Nẵng được vinh danh tại hạng mục “Điểm du lịch cộng đồng tốt nhất”.

Ông Lê Văn Nghĩa kiểm tra chất lượng sản phẩm rượu cần.

Bảo tồn và phát triển nghề truyền thống

Giữ được hương vị nồng say của rượu cần truyền thống sẽ mở ra cơ hội phát triển kinh tế cho bà con Cơ Tu. Đó là cách làm kinh tế hiệu quả của ông Lê Văn Nghĩa và một số hộ dân ở thôn Phú Túc, xã Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng.

Người dân và du khách nghe hát bài chòi ở Hội An.

Cân bằng giữa phát triển và gìn giữ ở Hội An

Sau khi mở rộng địa giới thành phố Đà Nẵng, Hội An (cũ) nay gồm ba phường: Hội An, Hội An Đông, Hội An Tây và một xã đảo Tân Hiệp (Cù Lao Chàm) tiếp tục giữ vai trò đặc biệt trong chiến lược phát triển du lịch-văn hóa của thành phố.

Thu gom lưới bẫy bắt chim yến trái phép. (Ảnh CTV)

Cần có giải pháp bảo vệ chim yến

Những năm gần đây, nạn săn bắt chim yến trái phép diễn ra tràn lan ở nhiều địa phương trên cả nước, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển bền vững của quần thể chim yến ở nước ta.

Đảo Lý Sơn, hạt nhân du lịch biển, đảo của tỉnh Quảng Ngãi.

Tìm hướng phát triển bền vững du lịch biển, đảo Quảng Ngãi

Du lịch biển, đảo Quảng Ngãi có nhiều tiềm năng trở thành trụ cột phát triển kinh tế- xã hội quan trọng. Tỉnh cần tạo ra sức mạnh tổng hợp, cân bằng lợi ích kinh tế-xã hội và môi trường để du lịch biển, đảo Quảng Ngãi phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và khẳng định vị thế trong khu vực.

Võ cổ truyền đã và đang được triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để phát triển một cách bài bản, bền vững

Bảo tồn và lan tỏa võ cổ truyền

Võ cổ truyền Bình Định không chỉ là một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia mà còn là một hệ giá trị sống động, có khả năng thích ứng và phát triển trong thời đại mới. Trong bối cảnh đất nước hội nhập sâu rộng, văn hóa truyền thống không thể chỉ lưu giữ trong bảo tàng hay lễ hội mà phải được đưa vào đời sống, đến với thế hệ trẻ.

Hội thi Ẩm thực Yến sào Khánh Hòa.

Độc đáo Lễ hội Yến sào Khánh Hòa

Không chỉ thành kính tri ân, tưởng nhớ công đức lớn lao của thủy tổ, thánh mẫu, các vị tiền bối sáng lập, phát triển ngành nghề yến sào trong suốt 700 năm qua, Lễ hội Yến sào Khánh Hòa đã tạo nên một không gian văn hóa biển, đảo đa dạng và sinh động.

Bề mặt dải đá bằng phẳng, đoạn rộng nhất lên tới 50 mét.

Kỳ quan dưới đáy biển Gia Lai

Làng chài Nhơn Hải, phường Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp bình yên cùng cảnh sắc biển, trời hùng vĩ, mà còn được nhiều người say đắm bởi một kỳ quan độc đáo.

Phụ nữ Pa Kô làm món Đổi A-lỗq chuẩn bị cho ngày lễ Aza.

Món ăn độc đáo của người Pa Kô

Khi còn nhỏ, tôi biết đến món Đổi A-lỗq (cơm nếp ống tre) của người Pa Kô qua những lần theo bố về thăm quê nội ở thôn A Liêng, xã Tà Rụt (Quảng Trị) bên dòng Krông Klang. Hương vị đặc trưng của món ăn này vẫn in đậm trong ký ức sau những lần tôi dự lễ hội và thưởng thức cùng mọi người.

Công đoạn khoét rỗng mõ là quan trọng nhất

Giữ tiếng mõ làng Thủy Xuân

Giữa không gian thanh vắng ở tổ 11, phường Thủy Xuân, thành phố Huế, tiếng cốc cốc khi nhỏ khi to đưa con người về chốn tĩnh tại. Ở vùng đất Cố đô, người ta vẫn còn nhớ đến làng mõ Thủy Xuân.

Nghệ thuật trang trí cây nêu của người Co ở Quảng Ngãi là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Sắc mầu văn hóa dân tộc Co

Chỉ với khoảng 34 nghìn người cư trú chủ yếu ở phía tây tỉnh Quảng Ngãi, song cộng đồng người Co có một kho tàng văn hóa dân gian đặc sắc với kiến trúc nhà ở, truyện kể dân gian, nghệ thuật tạo hình, nghệ thuật diễn xướng, tri thức dân gian.

Đà Nẵng liên tiếp xúc tiến mở các đường bay thẳng từ thị trường khách du lịch Ấn Độ, các nước Trung Đông và CIS.

Mở rộng không gian đưa ngành du lịch bứt phá

Với những lợi thế sẵn có của thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam (trước đây), Đà Nẵng hiện nay thụ hưởng nhiều dư địa để đưa ngành du lịch bứt phá. Biết tận dụng tối đa cơ sở vật chất, tài nguyên du lịch, di sản văn hóa sẽ tạo động lực phát triển, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của thành phố.

Nghệ nhân Đạt Thị Nam (áo cam) truyền dạy kỹ thuật dệt hoa văn Chăm cổ cho phụ nữ Chăm.

Truyền giữ nghề dệt thổ cẩm Chăm

Nghệ nhân Đạt Thị Nam ở xã Ninh Phước (Khánh Hòa mới) được cộng đồng Chăm tôn vinh là điển hình tiêu biểu trong sưu tầm, phục hồi nhiều loại hoa văn cổ và tận tâm truyền dạy nghề dệt thổ cẩm cho phụ nữ các dân tộc khu vực miền trung - Tây Nguyên.

Nâng tầm giá trị sâm Ngọc Linh

Nâng tầm giá trị sâm Ngọc Linh

Từ cây thuốc trên dãy núi Ngọc Linh thuộc hai tỉnh Quảng Nam và Kon Tum, sau hơn 50 năm phát hiện, cây sâm Ngọc Linh nay được xem như "quốc bảo" của Việt Nam, góp phần thay đổi chất lượng cuộc sống của người dân.

Tháp Pô Klong Garai, phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm (Ninh Thuận), được Thủ tướng Chính phủ công nhận Di tích quốc gia đặc biệt tháng 12/2016.

Khai thác giá trị văn hóa Chăm để phát triển du lịch

Tỉnh Ninh Thuận có 80 di sản được lập hồ sơ và xếp hạng, trong đó Nghệ thuật làm gốm của người Chăm được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp; có 2 di tích được Thủ tướng Chính phủ công nhận Di tích quốc gia đặc biệt là tháp Hòa Lai và tháp Pô Klong Garai. Bên cạnh đó, còn có tháp Pô Rômê là di tích lịch sử, kiến trúc cấp quốc gia...

Nét hoang sơ ở mũi Vi Rồng.

Đánh thức huyền thoại hoang sơ

Bình Định có một nơi mà thiên nhiên còn nguyên vẹn với những vách đá sừng sững vươn ra biển như một con rồng khổng lồ, nơi mà mỗi con sóng vỗ vào bờ như mang theo một câu chuyện huyền thoại. Đó chính là mũi Vi Rồng, một trong những thắng cảnh ngoạn mục nhất của tỉnh.

Một cảnh thực hành nghi lễ tín ngưỡng thờ Mẫu tại phường Bắc Sơn.

Bỉm Sơn - một vùng di sản, danh thắng

Không chỉ có vị trí giao thông trọng yếu, thị xã Bỉm Sơn (Thanh Hóa) còn là vùng đất lưu dấu lịch sử và văn hóa. Thung lũng phía đông núi Dốc Xây vẫn còn in dấu con đường thiên lý năm xưa, nơi thi sĩ Hồ Xuân Hương cảm tác bài “Đèo Ba Dội” sau khi vượt ba ngọn đèo gập ghềnh.