Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.
Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Nằm bên dòng sông Hóa, thuộc xã A Sào, tỉnh Hưng Yên, quần thể di tích Đền thờ Trần Hưng Đạo, Đình Mễ Thương thắng tích và Bến Tượng A Sào mang đậm dấu ấn lịch sử thời Trần.

Theo sử sách, A Sào là vùng đất cổ nổi tiếng của tỉnh Thái Bình cũ, được nhắc đến trong câu ca “Đào Động, Lộng Khê, Tô Đê, A Sào-Phụ Phượng Lý triều tứ cố cảnh” (Nghĩa là Đào Động, Lộng Khê, Tô Đê, A Sào thuộc đất Phụ Phượng vào thời Lý là 4 danh thắng cổ).

ndo_br_tempimageeax1zg-691.jpg
Đền A Sào thờ Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn.

A Sào vốn là thái ấp của Phụng Kiền Vương Trần Liễu và công chúa Thuận Thiên, song thân của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Đây không chỉ là nơi gắn bó với tuổi thơ mà còn là hậu phương trọng yếu trong sự nghiệp quân sự của Ngài, giữ vai trò căn cứ thuộc phòng tuyến sông Hóa của quân dân nhà Trần trong các cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông.

Điều đặc biệt là từ năm 1288, A Sào được lập làm "sinh từ" (đền thờ ngay khi Trần Hưng Đạo còn sống). Sau khi dẹp yên giặc Nguyên, để ghi nhận công trạng, vua Trần Nhân Tông tiến phong Ngài là Đại nguyên soái Hưng Đạo đại vương, sai nhân dân A Sào trùng tu cung thất, lập đền thờ tại A Sào, tôn xưng là Đệ nhị sinh từ Trần triều sau Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc. Sau khi Ngài mất, nhân dân tôn thờ Ngài là Thành hoàng làng.

ndo_br_tempimage0tf8dq-9989.jpg
Không gian thanh bình của Đệ nhị sinh từ Trần triều.

Năm 1258, trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ nhất, Trần Quốc Tuấn được phong Thượng vị hầu, đến trấn thủ vùng đất A Sào. Trước cuộc kháng chiến lần thứ hai, Ngài trực tiếp về đây chỉ đạo xây dựng phòng tuyến ven sông Hóa, triển khai thế trận thủy chiến và tổ chức lực lượng hậu cần.

Nhân dân khắp vùng mang thóc gạo về góp sức, hình thành hệ thống kho quân lương lớn tại Mễ Thương và các địa điểm lân cận. Đến năm 1288, trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ ba, A Sào tiếp tục được chọn làm nơi đặt đại bản doanh, vừa tập hợp binh lực vừa dự trữ lương thảo.

Cũng trong năm 1288, tại A Sào đã diễn ra một sự kiện trở thành huyền tích. Theo các tài liệu và lời kể của nhân dân địa phương, trong lần xuất quân đánh giặc Ô Mã Nhi trên sông Bạch Đằng, voi chiến của Trần Hưng bị sa lầy ở khu vực sông Hóa.

Không thể cứu được voi, trong giây phút chia tay đầy xúc động, Ngài tuốt gươm chỉ xuống dòng sông Hóa và thề: “Nếu trận này không thắng, ta quyết không trở lại bến sông này nữa”. Ba quân đồng thanh hô vang “sát Thát”. Cuộc chia tay giữa chủ tướng và voi chiến trở thành biểu tượng của tinh thần trung nghĩa và hào khí Đông A, được dân làng truyền tụng đến bây giờ.

ndo_br_tempimagearaivw-2227.jpg
Chốn thiêng thờ Đức thánh Trần.

Sau chiến thắng quân Nguyên Mông, trở về A Sào, Hưng Đạo đại vương cho đắp voi đất trên mộ con voi đã chết. Sự tích "voi chiến vượt sông Hóa" và di tích Bến Tượng có từ đó.

Do nước sông dâng nhiều lần làm sạt lở, nhân dân sau đó xây tượng voi bằng gạch và một ngôi đền thờ cạnh mộ voi. Dần dần dòng sông Hóa lở nên ngôi đền bị phá hủy. Đến năm 1928, dân làng A Sào cho tạc tượng voi đá theo nguyên mẫu voi gạch và đưa về đúng vị trí cũ.

ndo_br_tempimagesajsrd-8811.jpg
Tượng voi đá gắn với sự tích "Voi chiến vượt sông Hóa" .

Theo hướng dẫn viên khu di tích Đền A Sào Trần Khánh Ngọc, năm 1951, khi thực dân Pháp chiếm đóng Đền A Sào làm đồn bốt, chúng dùng xe kéo voi đá về làm ụ súng và bia đỡ đạn. Hiện nay, trong đền vẫn lưu giữ tượng voi đá với nhiều dấu vết của chiến tranh.

Đến năm 2006, di tích Bến Tượng A Sào được phục dựng; tượng voi đá mới được tạc với kích thước lớn hơn trên cơ sở dáng vóc tượng cũ, góp phần khôi phục không gian linh thiêng gắn với huyền tích voi chiến.

ndo_br_tempimagejw897x-7363.jpg
Mái Đền A Sào.

Ông Nguyễn Tiến Bàng, Phó phòng Văn hóa-Xã hội xã A Sào cho biết: Khu di tích Đình, Đền, Bến Tượng A Sào có diện tích 31,7ha, gồm ba cụm chính: đền thờ Trần Hưng Đạo, đình Mễ Thương thắng tích và Bến Tượng.

Khu di tích đang tiếp tục được đầu tư, tôn tạo và mở rộng kết nối các tuyến tham quan, phục vụ phát triển du lịch văn hóa, tâm linh. Lễ hội truyền thống Đền A Sào (10/2 âm lịch) thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương về dâng hương, chiêm bái.

ndo_br_tempimageeooziz-9481.jpg
Cảnh quan Đền thờ Trần Hưng Đạo.

Với những giá trị lịch sử và văn hóa tiêu biểu, năm 2011, cụm di tích Đình, Đền, Bến Tượng A Sào được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích lịch sử-văn hóa cấp quốc gia. Ngày nay, đây là địa chỉ giáo dục truyền thống yêu nước và điểm đến du lịch tâm linh của vùng đồng bằng sông Hồng.

Có thể bạn quan tâm

“Màn sương” bụi mịn độc hại bao phủ Hà Nội những ngày qua. (Ảnh MAI MAI)

Xử lý nguồn gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội

Những tháng cuối năm, Thủ đô Hà Nội luôn ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Tại các thời điểm đo, chỉ số chất lượng không khí (AQI) luôn ở mức báo động đỏ. Theo thống kê hằng năm của Cổng thông tin quan trắc môi trường (CEM.ORG.VN), không khí Hà Nội nằm trong top 10 thành phố trên thế giới về mức độ ô nhiễm.

Quang cảnh buổi họp báo.

Bắc Ninh: Tăng trưởng kinh tế năm 2025 ước đạt 10,27%, đứng thứ 5 toàn quốc

Chiều 4/12, tại buổi họp báo thông tin kỳ họp thứ 8, Hội đồng nhân dân tỉnh Bắc Ninh khóa XIX, nhiệm kỳ 2021-2026, Phó chủ tịch Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Trần Thị Hằng cho biết: Dự kiến, tăng trưởng GRDP năm 2025 của Bắc Ninh đạt 10,27%, đứng thứ 5 cả nước và bám sát kế hoạch do Hội đồng nhân dân tỉnh và Chính phủ giao.

Tăng nguồn cung nhà ở xã hội là giải pháp quan trọng để thị trường phát triển lành mạnh. (Ảnh: NAM NGUYỄN)

Hoàn thiện thể chế để thị trường bất động sản không còn bị lũng đoạn

Sáng 4/12, tại diễn đàn “Xây dựng thị trường bất động sản lành mạnh, bền vững 2025” do Đài phát thanh và Truyền hình Hà Nội tổ chức, bên cạnh việc nhìn nhận, đánh giá những vấn đề tồn tại, các chuyên gia, doanh nghiệp đã đề xuất những giải pháp để thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, không còn bị lũng đoạn.

Đảo Cát Bà - Thiên đường biển đảo xanh.

[Ảnh] Cát Bà-Thiên đường biển đảo xanh

Đảo Cát Bà (thành phố Hải Phòng), nay đã đổi mới phát triển du lịch xanh bền vững. Nhiều phương tiện hiện đại, thân thiện môi trường đưa du khách đến với những bãi tắm xinh đẹp nép mình bên núi đá hùng vĩ, cánh rừng xanh mát. Các tour du lịch phong phú, giúp du khách như được sống trong xứ sở đẹp như mơ. 

Chế biến tôm sú xuất khẩu ở thành phố Cần Thơ.

Triển vọng từ giống tôm sú kháng bệnh

Gần đây, sự xuất hiện của giống tôm sú với đặc tính dễ nuôi, nhanh lớn, kháng bệnh… mở ra triển vọng mới cho ngành tôm và hứa hẹn tôm sú trở lại thời hoàng kim ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Đoàn đại biểu tỉnh Bắc Ninh thành kính dâng hương, dâng hoa trước tượng đài đồng chí Ngô Gia Tự, đặt tại phường Tam Sơn, tỉnh Bắc Ninh.

Dâng hương tưởng niệm 117 năm Ngày sinh đồng chí Ngô Gia Tự

Nhân kỷ niệm 117 năm Ngày sinh đồng chí Ngô Gia Tự (3/12/1908-3/12/2025), ngày 3/12, Đoàn đại biểu Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy Ban mặt trận Tổ quốc tỉnh Bắc Ninh đã tới dâng hương, dâng hoa tưởng niệm trước tượng đài đồng chí Ngô Gia Tự, đặt tại phường Tam Sơn, tỉnh Bắc Ninh.

(Ảnh: LÊ ĐỨC)

Bảo vệ sức khỏe thế nào trước "làn sóng bụi mịn" ở Hà Nội?

Hà Nội liên tục nằm trong nhóm những thành phố ô nhiễm nhất thế giới trong ngày, sánh ngang hoặc vượt qua các “điểm nóng” quen thuộc như Delhi, Lahore hay Baghdad. Vì thế, người cao tuổi, trẻ nhỏ, người có bệnh lý nền... cần lưu ý các biện pháp để tự bảo vệ sức khỏe trong những ngày ô nhiễm không khí nặng nề. 

Các nghệ nhân làng nghề lụa đũi Nam Cao, Hưng Yên. (Ảnh: HNV)

Xây dựng thương hiệu hợp chuẩn quốc tế với sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam

Xây dựng thương hiệu hợp chuẩn quốc tế là con đường duy nhất để nâng sức cạnh tranh, nâng giá trị và đưa sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam vươn tầm toàn cầu. Khi thương hiệu trở thành “tấm hộ chiếu”, sản phẩm thủ công Việt không chỉ có giá trị kinh tế mà còn lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc, một “tài sản mềm” vô cùng quý giá.

Các diễn giả Việt Nam và quốc tế chia sẻ tại hội thảo. (Ảnh: HNV)

Định hình tương lai của các nền kinh tế sáng tạo châu Á, trong đó có Việt Nam

Với 5 phiên thảo luận chuyên môn trong 2 ngày, hội thảo tập trung vào các lĩnh vực trọng yếu của truyền thông số và công nghiệp sáng tạo, khẳng định việc thúc đẩy đối thoại, hợp tác, đổi mới trong lĩnh vực này trở nên cấp thiết trong bối cảnh ngành công nghiệp sáng tạo và văn hóa đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu.

Lễ hội đền Lộng Khê (xã A Sào, tỉnh Hưng Yên) được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2017.

Phát huy tiềm năng, đẩy mạnh kinh tế du lịch

Sau hợp nhất, tỉnh Hưng Yên là vùng đất hội tụ đầy đủ các yếu tố để phát triển du lịch tổng hợp, từ du lịch tâm linh, văn hóa, đến du lịch biển... Tuy nhiên, để địa phương thật sự thu hút du khách gần xa, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp khoa học, phù hợp với thực tiễn.

Lao động sản xuất trên khai trường Công ty cổ phần Than Hà Tu.

Giữ vững vai trò trụ cột trong an ninh năng lượng quốc gia

Tập đoàn Công nghiệp Than- Khoáng sản Việt Nam (TKV) đang nỗ lực tăng tốc triển khai đồng loạt các giải pháp đẩy mạnh sản xuất, tiêu thụ và đầu tư. Đơn vị nỗ lực giữ vững vai trò trụ cột trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, từng bước khắc phục khó khăn để cán đích toàn diện các chỉ tiêu sản xuất, kinh doanh năm 2025.

Cán bộ xã đối thoại với người dân có đất được thu hồi để triển khai dự án điện.

Nỗ lực giải phóng mặt bằng phục vụ dự án điện quốc gia

Xã Bình Tuyền (tỉnh Phú Thọ) là địa phương có đóng góp đặc biệt trong giải phóng mặt bằng của ba dự án điện trọng điểm, trong đó có dự án Đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Kết quả này thể hiện nỗ lực vượt bậc của chính quyền cơ sở trong thực hiện nhiệm vụ chiến lược về an ninh năng lượng quốc gia.

Du khách thích thú trải nghiệm tham quan, chụp ảnh mùa quả chín tại phường Chũ.

Kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy tăng trưởng

Tận dụng thời điểm "vàng" cho các hoạt động mua sắm, tiêu dùng cuối năm tại tỉnh Bắc Ninh, hàng loạt chương trình kích cầu tiêu dùng, khuyến mãi đang được các sở, ngành, địa phương và doanh nghiệp triển khai. Điều này góp phần phấn đấu hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế của tỉnh cả năm đạt 11,5% như mục tiêu đề ra.