Theo Bloomberg, đây là lần đóng cửa đầu tiên kể từ sau đợt đóng cửa kéo dài 35 ngày - dài nhất trong lịch sử - gần bảy năm trước, khiến Chính phủ Mỹ thiệt hại hơn ba tỷ USD. Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang dự kiến bị ảnh hưởng khi nhiều cơ quan, bộ, ngành phải ngừng hoạt động. Tổng thống Trump cáo buộc đảng Dân chủ làm đình trệ các cuộc đàm phán, đồng thời cảnh báo sẽ có thêm các đợt cắt giảm nhân sự công.
Trước đó, Thượng viện Mỹ đã bác bỏ dự luật chi tiêu ngắn hạn kéo dài bảy tuần do Hạ viện thông qua. Đảng Dân chủ, hiện ở thế thiểu số tại cả hai viện, kiên quyết yêu cầu khôi phục hàng trăm tỷ USD cho chương trình bảo hiểm y tế giá rẻ (Obamacare) dành cho người thu nhập thấp, vốn có nguy cơ bị chính quyền Tổng thống Trump xóa bỏ.
Các lãnh đạo Dân chủ, trong đó có Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer và Lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Hakeem Jeffries, lập luận rằng việc không gia hạn trợ cấp liên bang cho chương trình bảo hiểm y tế Obamacare sẽ khiến hàng triệu người không được bảo hiểm, chi phí y tế tăng cao. Họ cũng bác bỏ cáo buộc của Tổng thống Trump về việc người nhập cư trái phép có thể hưởng lợi từ các chương trình như Medicare, Medicaid hay Đạo luật Chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (ACA), khẳng định luật pháp đã ngăn cấm điều này.
Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội, khoảng 750.000 công chức có thể phải nghỉ việc tạm thời mỗi ngày và chỉ được trả lương khi chính phủ mở cửa trở lại. Các dịch vụ thiết yếu như bưu chính, quân đội, an sinh xã hội và tem phiếu thực phẩm vẫn tiếp tục hoạt động. Hiện chưa rõ thời gian Chính phủ Mỹ đóng cửa sẽ kéo dài bao lâu. Thượng viện dự kiến làm việc trở lại cuối tuần này, trong khi Hạ viện vẫn đang trong kỳ nghỉ.
Trong lần đóng cửa hiện nay, nhiều lĩnh vực như nghiên cứu khoa học, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và công bố báo cáo thất nghiệp hằng tháng sẽ bị đình trệ. Tuy nhiên, các dịch vụ được coi là “thiết yếu” như bưu chính, an sinh xã hội, Bộ Quốc phòng và Bộ An ninh Nội địa vẫn tiếp tục hoạt động, dù nhân viên có thể không được trả lương cho tới khi đạt thỏa thuận mới.
Trong khi đó, Tổng thống Trump cho rằng “rất nhiều điều tốt” có thể xảy ra từ việc đóng cửa, vì điều này cho phép chính quyền loại bỏ các chương trình và khoản chi tiêu không mong muốn. Ông đồng thời cảnh báo chính quyền có thể sa thải nhiều nhân viên liên bang thay vì chỉ tạm thời cho nhân viên nghỉ việc không lương như các lần trước - một hành động chưa từng có trong lịch sử các lần ngừng hoạt động trước đây. Theo đó, văn bản do Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) phát đi nêu rõ các cơ quan cần xác định những chương trình, dự án sẽ bị ảnh hưởng nếu Quốc hội không thông qua ngân sách, đồng thời phải lập kế hoạch cắt giảm nhân sự và thông báo cho người lao động, kể cả những vị trí vốn được loại trừ hoặc chỉ tạm hoãn công việc khi thiếu kinh phí.
Ngay khi nhậm chức hồi tháng 1, Tổng thống Trump đã khởi động chiến dịch tinh gọn bộ máy liên bang với 2,4 triệu người. Theo Giám đốc Văn phòng Nhân sự Liên bang Scott Kupor, đến cuối năm 2025 sẽ có khoảng 300.000 nhân viên rời biên chế, trong đó 154.000 người đã nhận gói hỗ trợ nghỉ việc và dự kiến chính thức rời khỏi hệ thống ngày 30/9 - trùng thời điểm kết thúc tài khóa và hạn chót để đạt thỏa thuận ngân sách.
Hai tổ chức công đoàn gồm Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Mỹ và Liên đoàn Nhân viên các bang, hạt và thành phố Mỹ đã nộp đơn kiện tại San Francisco ngày 30/9, cáo buộc Văn phòng Quản lý và Ngân sách cùng Giám đốc văn phòng Russ Vought vi phạm pháp luật khi đe dọa sa thải nhân viên trong thời gian chính phủ đóng cửa.
Theo các chuyên gia tài chính, một cuộc đóng cửa chính phủ kéo dài có thể ảnh hưởng đáng kể đến thị trường tài chính, đặc biệt là do sự gián đoạn trong hoạt động của các cơ quan quản lý như Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC), Ủy ban Giao dịch hàng hóa tương lai (CFTC). Các cơ quan này có thể phải hoạt động với nhân sự tối thiểu, dẫn đến trì hoãn trong việc xem xét hồ sơ, giám sát thị trường và công bố dữ liệu.
Đáng chú ý, việc đình trệ các báo cáo kinh tế quan trọng như dữ liệu việc làm và lạm phát có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) "phải hành động trong mù mờ", như nhận định từ các chuyên gia. Điều này có thể khiến FED giữ nguyên dự báo cắt giảm lãi suất thêm hai lần, mỗi lần 25 điểm cơ bản, trong phần còn lại của năm 2025. Trong khi đó, đường cong lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ có thể tiếp tục dốc hơn, phản ánh kỳ vọng thị trường về khả năng giảm lãi suất sớm hơn.
Ngoài ra, các thương vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) cũng sẽ bị ảnh hưởng, khi SEC không thể phê duyệt các hồ sơ IPO. Điều này có thể làm giảm động lực của thị trường vốn, vốn đang phục hồi mạnh mẽ thời gian gần đây.
