Tận dụng hiệu quả cơ hội từ các FTA

Muốn tận dụng hiệu quả cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) với thương mại điện tử (TMĐT), các doanh nghiệp (DN) cần nghiên cứu kỹ nội dung về TMĐT trong từng FTA, đặc biệt là các FTA thế hệ mới. Mặt khác, cần liên hệ chặt chẽ với đối tác nước ngoài, thông qua cơ quan quản lý của Việt Nam để truyền tải kịp thời những ý kiến phản biện hay những vướng mắc tới cơ quan quản lý nước ngoài về TMĐT.

Các doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ nội dung về TMĐT nếu muốn tận dụng hiệu quả cơ hội từ các FTA. Ảnh: NAM ANH
Các doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ nội dung về TMĐT nếu muốn tận dụng hiệu quả cơ hội từ các FTA. Ảnh: NAM ANH

TMĐT bắt đầu xuất hiện trong nội dung các FTA thế hệ mới mà Việt Nam tham gia, điển hình là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), FTA Việt Nam - Liên hiệp châu Âu (EVFTA), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Theo Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư (CIEM) Nguyễn Anh Dương, muốn tận dụng hiệu quả cơ hội từ các FTA với TMĐT, các DN cần nghiên cứu kỹ nội dung về TMĐT trong từng FTA. Mặt khác, cần liên hệ chặt chẽ với đối tác nước ngoài, thông qua cơ quan quản lý của Việt Nam để truyền tải kịp thời những ý kiến phản biện hay những vướng mắc tới cơ quan quản lý nước ngoài về TMĐT. Đây là nội dung tương đối mới trong các FTA của Việt Nam, chủ yếu chỉ có trong các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA và RCEP. Cả ba FTA thế hệ mới này đều có phần khung tương đồng nhưng nội dung, phạm vi, độ toàn diện cũng như những chế tài rất khác biệt. Với CPTPP, chương TMĐT là chương tương đối toàn diện. Trong ba FTA kể trên, CPTPP là FTA có nhiều quy định nhất và ngặt nghèo nhất về TMĐT. 

Ông Nguyễn Anh Dương phân tích, thứ nhất, các chính sách chung như cam kết không đánh thuế xuất nhập khẩu (XNK) với các sản phẩm truyền dẫn điện tử. Điều này vẫn thống nhất với tinh thần chung của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Tuy nhiên, lưu ý là rất nhiều nước cũng đang tính toán vượt ra khỏi tinh thần chung của WTO về câu chuyện đánh thuế này. Thứ hai, các cam kết không phân biệt đối xử giữa các sản phẩm kỹ thuật số tương tự nhau. Nội dung này với Việt Nam được miễn trừ hai năm kể từ khi CPTPP có hiệu lực, ngày 14-1-2019. Đến thời điểm này, quy định miễn trừ đối với Việt Nam đã hết.

Tuy nhiên, phần liên quan sau này xuyên suốt CPTPP và với mọi FTA có chương về TMĐT khác là yêu cầu bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (NTD). Pháp luật về bảo vệ NTD trên môi trường mạng trước gian lận, lừa đảo trong TMĐT. Đây là quy chế rất quan trọng. DN làm XNK bình thường theo kênh truyền thống ra nước ngoài, bảo vệ quyền lợi NTD đã là vấn đề phức tạp, nhưng với TMĐT đây lại còn là nội dung phức tạp hơn. Bởi có thể có nhiều chế tài hơn, còn có những yêu cầu liên quan như vai trò của sàn TMĐT. 

Đó cũng là thách thức, song thách thức quan trọng hơn là về văn hóa. TMĐT trong nước vi phạm về sản phẩm được đánh giá tương đối nhiều. Nếu không điều chỉnh thói quen văn hóa ít tôn trọng bảo vệ NTD, khi đi ra ngoài là “sân chơi”, thiết chế khác hẳn, DN sẽ đối mặt khó khăn. Với một số DN có thể dẫn tới câu chuyện xuất khẩu ra bên ngoài qua TMĐT khó quá liền quay trở lại trong nước.

Nội dung về TMĐT trong EVFTA và RCEP thì có những quy định tương đối mềm mại hơn so CPTPP. Cụ thể, không áp dụng các loại thuế hải quan đối với giao dịch điện tử; cam kết hợp tác thông qua việc duy trì đối thoại về các vấn đề quản lý được đặt ra trong TMĐT, bao gồm: Trách nhiệm của các nhà cung cấp dịch vụ trung gian trong việc truyền dẫn hay lưu trữ thông tin; ứng xử với các hình thức liên lạc điện tử trong thương mại không được sự cho phép của người nhận như: thư điện tử chào hàng, quảng cáo…; bảo vệ NTD khi tham gia giao dịch điện tử.

Trong khi đó, RCEP cũng có những nội dung tương đồng và cả những nội dung tương đối mới về TMĐT so CPTPP và EVFTA bao gồm: Thuận lợi hóa thương mại; ban hành quy định bảo vệ NTD để ngăn chặn gian lận, lừa đảo trên TMĐT; không áp dụng thuế hải quan đối với các loại hình truyền dẫn điện tử giữa các bên; yêu cầu đặt trang thiết bị máy tính trên lãnh thổ quốc gia như là điều kiện để thực hiện kinh doanh trên lãnh thổ quốc gia của bên đó… Tuy nhiên, phải sau 5 năm RCEP có hiệu lực mới phải thực hiện các quy định về TMĐT.

Nhìn từ góc độ các cam kết, theo ông Nguyễn Anh Dương, điều quan trọng thứ nhất là DN phải tìm hiểu thông tin liên quan đến TMĐT trong các FTA. Bên cạnh các nội dung nêu trên, còn rất nhiều nội dung khác liên quan đến sản phẩm kinh doanh trên TMĐT như: Bảo hộ sở hữu trí tuệ, kiểm dịch động thực vật hay chứng nhận hợp chuẩn hợp quy, các hàng rào kỹ thuật… Thứ hai, sự tham gia, tham vấn các đối tác nước ngoài, các cơ quan quản lý nước ngoài về quy định TMĐT hoặc thông qua cơ quan quản lý của Việt Nam để truyền tải những ý kiến phản biện hay những vướng mắc của mình tới cơ quan quản lý nước ngoài về TMĐT cũng là yếu tố rất quan trọng. Các cơ quan quản lý của Việt Nam sẽ có những cơ sở thực tiễn để trao đổi với phía đối tác. Thứ ba, DN cần lưu ý là các cam kết cũng chỉ là điều kiện cần tối thiểu, DN đáp ứng được các cam kết trong FTA không có nghĩa là DN đã đáp ứng được đầy đủ các tiêu chuẩn về TMĐT ở thị trường đối tác.

Có thể bạn quan tâm

Black Friday không còn ở vị trí độc tôn

Black Friday (thứ sáu đen tối) được xem là sự kiện mua sắm lớn bậc nhất hằng năm, diễn ra vào tuần thứ 4 của tháng 11, với những mức giảm giá “sập sàn” từ 50-70%, thậm chí hơn. Nhưng sự trỗi dậy mạnh mẽ của thương mại điện tử (TMĐT) những năm gần đây đã tác động đáng kể đến Black Friday.

Nâng tầm logistics qua cảng biển

Nâng tầm logistics qua cảng biển

Ngày 24/11, Cảng Quốc tế Tân Cảng - Cái Mép (TCIT) ghi nhận sản lượng vượt 2 triệu TEU trong năm 2025, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp và cũng là thời điểm sớm nhất cảng đạt mốc sản lượng quan trọng này.

Việt Nam đã và đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thúc đẩy thu hút dòng vốn chất lượng cao FDI. Ảnh: NAM NGUYỄN

Nâng cấp để bắt nhịp FDI thế hệ mới

Những tiêu chuẩn khắt khe đi kèm dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thế hệ mới đặt ra những thách thức không nhỏ. Các khu công nghiệp Việt Nam chỉ còn lối đi duy nhất, tự nâng cấp chính mình.

Di cư không chỉ là sự thay đổi sinh kế, văn hóa và chiến lược thích ứng của cộng đồng. Ảnh: NAM ANH

Gánh nặng di cư

Người dân tộc thiểu số (DTTS) ngày càng hiện diện nhiều hơn trong các không gian công nghiệp, đô thị và vùng kinh tế mới. Việc di cư của họ mở ra những lợi ích về kinh tế nhưng không chuyển hóa thành dịch chuyển vị thế xã hội dài hạn.

Đề xuất cấp quota nhập khẩu vàng đang thu hút nhiều kỳ vọng lẫn băn khoăn.

Băn khoăn với “quota” nhập khẩu vàng

Giữa bối cảnh thị trường vàng liên tục biến động và chênh lệch giá trong nước, quốc tế đang cao kỷ lục, đề xuất cấp quota nhập khẩu vàng đang thu hút nhiều kỳ vọng lẫn băn khoăn. Giải pháp này liệu có đủ sức giải quyết tận gốc sự méo mó kéo dài của thị trường vàng hay chỉ mang tính “giảm đau” ngắn hạn.

Phim trường địa phương

Một bộ phim lấy bối cảnh ở một địa phương có thể giúp doanh số du lịch nơi đó tăng lên vài chục %. Không chỉ có vậy mà tư duy, năng lực về điện ảnh tại địa phương cũng có thể cải thiện mạnh mẽ sau khi có các đoàn làm phim lớn đến sản xuất...

Công ty CP Phát triển nông nghiệp Hòa Phát (HPA) đã nộp hồ sơ IPO vào tháng 9/2025.

Sự dịch chuyển bản chất của thị trường vốn

Làn sóng IPO hiện tại đánh dấu bước trưởng thành của khu vực tư nhân khi chủ động tiếp cận thị trường vốn, minh bạch hóa hoạt động và nâng tầm chuẩn quản trị, vượt xa chu kỳ IPO vốn gắn với cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước của thập kỷ trước.

Các sản phẩm thiết bị thông minh của Tập đoàn VNPT được giới thiệu trên thị trường. Ảnh: NAM NGUYỄN

Để doanh nghiệp Nhà nước bứt phá

Vai trò của khu vực kinh tế nhà nước có thể tiếp tục thu hẹp về tỷ trọng, nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực chiến lược như cơ sở hạ tầng, năng lượng và tài chính công. Việc cải cách và nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực này là yếu tố quan trọng để bảo đảm sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.

Môi trường đầu tư của Việt Nam vẫn giữ được sức hấp dẫn mạnh mẽ với các nhà đầu tư. Đồ họa: K.MINH

Tận dụng sức hút FDI

Dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam khi số vốn FDI thực hiện 10 tháng đạt mức cao nhất trong vòng 5 năm. Cùng với sự gia tăng về quy mô, chất lượng dòng vốn cũng cải thiện rõ rệt, củng cố vị thế của Việt Nam như một điểm đến hấp dẫn trong bối cảnh dòng vốn toàn cầu dịch chuyển mạnh mẽ.

Tính đến ngày 18/11, đã có 14 ngân hàng điều chỉnh biểu lãi suất. Ảnh: NGUYỆT ANH

Chỉ báo phía sau động thái tăng lãi suất tiết kiệm

Việc hàng loạt ngân hàng bất ngờ từ bỏ mức neo lãi suất thấp đang thu hút sự chú ý của thị trường. Một số chuyên gia nhìn nhận, đây là diễn biến mang tính chu kỳ khi bước vào giai đoạn cao điểm cuối năm, song cũng không ít cảnh báo cho rằng đợt điều chỉnh này có thể kéo theo những hệ lụy nhất định.

Sản phẩm giày thể thao được nhiều người tiêu dùng quan tâm. Ảnh: NAM ANH

Chiến lược mới của doanh nghiệp dệt may, da giày

Trong bối cảnh xuất khẩu dệt may, da giày liên tục chịu sức ép từ kinh tế toàn cầu, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang nhìn nhận lại vai trò của “sân nhà” không chỉ như phao cứu sinh tạm thời mà là thị trường chiến lược phải tập trung chinh phục.

Không “sale” thì “bỏ”

Những ngày gần đây, một hệ thống bán lẻ hàng thực phẩm tươi sống lớn thường xuyên bày bán giảm giá (sale) rất mạnh các loại rau, củ, quả. Chẳng hạn bốn quả chanh được đóng thành một vỉ và bán với giá chỉ… 3.000 đồng. Cam giảm giá đến 50%, từ 15.000 đồng/kg còn khoảng 7.500 đồng/kg.

Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại nhằm kích cầu tiêu dùng trong nước. Ảnh: NAM NGUYỄN

Mục tiêu tăng trưởng chịu nhiều sức ép

Với mức tăng trưởng vượt kỳ vọng, nhiều tổ chức quốc tế nâng dự báo tăng trưởng của Việt Nam. Dù vậy, mục tiêu cả năm vẫn chịu áp lực từ xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư, yêu cầu Chính phủ tập trung ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới.

Đơn giản hóa thủ tục cấp phép để các doanh nghiệp trong lĩnh vực sáng tạo số phát triển trong môi trường cạnh tranh toàn cầu. Ảnh: NGUYỆT ANH

Thúc đẩy môi trường kinh doanh xanh và số hóa

Trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh cải cách thể chế, chuyển đổi số và tăng trưởng xanh, doanh nghiệp nước ngoài tích cực đồng hành và kiến nghị chính sách để nâng cao môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển bền vững và hội nhập sâu hơn với kinh tế toàn cầu.

Doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ phối hợp với Thuế Hải Phòng trực tiếp xuống chợ hỗ trợ tiểu thương. Ảnh KỲ DUYÊN

Tuân thủ tốt không lo bị kiểm tra thuế

Băn khoăn lớn nhất của các hộ kinh doanh trong cuộc chuyển đổi bỏ thuế khoán là vấn đề xử lý hàng tồn kho, nguy cơ bị truy thu thuế và các vấn đề liên quan đến kỹ thuật khi thay đổi phương pháp tính thuế.

Diễn đàn kết nối doanh nghiệp tư nhân

Ngày 8/11/2025, tại Nhà khách Bộ Quốc phòng (Hà Nội), Diễn đàn Kinh tế tư nhân 2025 do các doanh nhân dòng họ Phan, họ Vũ-Võ Việt Nam phối hợp tổ chức đã thu hút hơn 50 tham luận sâu sắc, đến từ các chuyên gia, luật sư, nhà nghiên cứu và trí thức đầu ngành trong nhiều lĩnh vực.

Bánh mì và ngôn ngữ ẩm thực

Mới đây, ông lớn thức ăn nhanh (fast food) KFC tại Australia đã ra mắt món “Zinger bánh mì” trên thực đơn của mình. “Zinger bánh mì” là món ăn mang hương vị cơ bản bánh mì truyền thống của Việt Nam phối hợp với một số nguyên liệu đặc trưng của KFC như miếng phi-lê gà cay chiên giòn Zinger và các loại nước sốt của hãng này.

Ngân hàng Agribank quản lý chặt chẽ rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng cho các dự án năng lượng tái tạo như điện gió. Ảnh: NAM ANH

Thể chế hóa tương lai năng lượng xanh

Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị đánh dấu bước chuyển mạnh trong thể chế hóa chuyển đổi năng lượng xanh. Đây không chỉ là định hướng phát triển ngành năng lượng, mà còn là cam kết của Việt Nam với mục tiêu Net Zero 2050.

 Mọi khoản vay phải đáp ứng các điều kiện chặt chẽ nhằm bảo đảm chất lượng tín dụng và kiểm soát rủi ro nợ xấu. Ảnh: NGUYỆT ANH

Dấu hỏi về áp lực kép của ngành ngân hàng

Các ngân hàng cho rằng họ phải cân đối giữa mục tiêu lợi nhuận và an toàn tín dụng, khiến việc vay vốn của người dân ngày càng khó khăn. Thế nhưng, vẫn có những trường hợp dễ dàng vay được tiền ngân hàng để đặt cọc mua nhà, khiến dư luận đặt câu hỏi về sự nhất quán trong chính sách cho vay hiện nay.

Các diễn giả trao đổi ý kiến về kênh đầu tư tại Diễn đàn Kinh doanh 2026.

Tiến gần hơn tới thị trường tài sản số minh bạch

Thị trường tài sản mã hóa dự kiến sẽ có doanh nghiệp đầu tiên được cấp phép trước năm 2026. Tuy vậy, những diễn biến gần đây cho thấy đây không phải "sân chơi" của số đông mà là phép thử nghiêm ngặt về tiềm lực tài chính, năng lực công nghệ và khả năng thích ứng trong một lĩnh vực hoàn toàn mới.