Sức hút của Nhóm các nền kinh tế mới nổi

Nam Phi cho biết, 22 quốc gia đã chính thức yêu cầu tham gia Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) và hơn 20 quốc gia khác cũng bày tỏ sự quan tâm để trở thành thành viên của khối.
22 quốc gia đã chính thức yêu cầu tham gia BRICS. (Ảnh: Getty)
22 quốc gia đã chính thức yêu cầu tham gia BRICS. (Ảnh: Getty)

Với tầm nhìn về một hệ thống quản trị toàn cầu công bằng hơn, hướng tới mục tiêu tăng cường hệ thống đa phương bao trùm, BRICS tạo ra sức hút mạnh mẽ với các nước trên thế giới, nhất là các quốc gia đang phát triển.

Thuật ngữ BRIC lần đầu xuất hiện trong báo cáo của Goldman Sachs năm 2001 để mô tả “sự trỗi dậy” của các nền kinh tế Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc.

Các lãnh đạo bốn nước trên đã gặp mặt không chính thức bên lề Hội nghị cấp cao G8 tại Nga vào tháng 7/2006 và đã tổ chức hội nghị cấp cao đầu tiên năm 2009. Nam Phi được mời tham gia khối vào năm 2010 và kể từ đó năm quốc gia này đã tạo thành khối BRICS như hiện nay.

Với hơn 42% dân số thế giới, 30% diện tích lãnh thổ, BRICS đang tạo ra khối kinh tế chiếm khoảng một phần ba quy mô nền kinh tế toàn cầu. Quan hệ đối tác giữa các thành viên BRICS đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về phạm vi và chiều sâu. Khoảng 150 cuộc họp được tổ chức hằng năm trên cả ba trụ cột hợp tác BRICS gồm chính trị và an ninh, tài chính và kinh tế, văn hóa và giao lưu nhân dân.

Nam Phi, nước Chủ tịch luân phiên của BRICS năm 2023 thông báo sẽ tổ chức Hội nghị cấp cao lần thứ 15 của nhóm tại thành phố Johannesburg từ ngày 22 đến 24/8 tới. Chương trình nghị sự của hội nghị cấp cao năm nay dự kiến bao gồm các cuộc thảo luận về các biện pháp tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư, phát triển bền vững, đổi mới và cải cách quản trị toàn cầu.

Mối quan hệ kinh tế đã được các thành viên BRICS cụ thể hóa bằng việc thành lập các cơ chế như Hội đồng Kinh doanh BRICS, Ngân hàng Phát triển Mới (NDB). NDB dần khẳng định được vị thế của định chế tài chính kiểu mới trong huy động nguồn lực cho các dự án cơ sở hạ tầng và phát triển bền vững ở các nước thành viên cũng như các quốc gia đang phát triển.

NDB lần đầu mở rộng năm 2021, với sự gia nhập của Bangladesh, Ai Cập, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và Uruguay, trong khi có thêm nhiều quốc gia bày tỏ ủng hộ sáng kiến của NDB về thúc đẩy sử dụng đồng tiền thay thế trong giao thương quốc tế.

Giới quan sát nhận định, đề xuất cho ra mắt một loại tiền tệ mới khó có thể trở thành hiện thực tại Hội nghị cấp cao lần này của BRICS. Để cho ra đời một loại tiền tệ mới, BRICS sẽ cần tới các cuộc đàm phán rộng rãi và thiết lập các cơ chế về tỷ giá hối đoái phù hợp hệ thống thanh toán và quy định của thị trường tài chính.

Tuy nhiên, động lực “phi đô-la hóa” sẽ tiếp tục gắn kết các thành viên của khối cũng như thu hút sự quan tâm của các quốc gia đang phát triển trong nỗ lực giảm bớt sự phụ thuộc vào đồng USD.

Việc kết nạp thêm thành viên được dự đoán sẽ là một trong những vấn đề hàng đầu trong chương trình nghị sự tại hội nghị sắp tới của BRICS. Argentina, Iran, Saudi Arabia, UAE, Cuba, CHDC Congo, Comoros, Gabon và Kazakhstan… đều bày tỏ mong muốn gia nhập khối.

BRICS chưa đưa ra các tiêu chí cụ thể cho việc kết nạp thành viên mới, song khẳng định đang phân tích kỹ lưỡng vấn đề này, bởi rõ ràng việc mở rộng sẽ tăng cường tầm ảnh hưởng của BRICS trong hình thành các chuẩn mực và chính sách mới trong quản trị toàn cầu.

Sự khác biệt trong hệ thống chính trị và kinh tế giữa các thành viên BRICS cũng như căng thẳng địa chính trị gia tăng trên toàn cầu đang tác động không nhỏ tới sự thống nhất trong việc ra quyết định chung của khối. Vì vậy, Hội nghị cấp cao BRICS tại Nam Phi vào cuối tháng 8 này nhận được sự quan tâm đặc biệt, bởi kết quả của hội nghị sẽ định hình quỹ đạo tương lai của khối.

Đứng trước nhiều thách thức, song mục tiêu của BRICS trong thúc đẩy hợp tác để định hình lại cấu trúc chính trị và kinh tế toàn cầu tiếp tục thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế.

Tổng Thư ký đảng Đại hội dân tộc Phi (ANC) Fikile Mbalula nhận xét, sự ảnh hưởng ngày càng tăng của BRICS và các diễn đàn đa phương khác như G20 là bằng chứng cho thấy các nước tiếp tục ủng hộ chủ nghĩa đa phương và mỗi quốc gia đều có thể góp phần kiến tạo nên sự thay đổi của thế giới ngày nay.

Có thể bạn quan tâm

Dù có những trắc trở, song nỗ lực duy trì tiếp xúc, đàm phán, giải quyết bất đồng từ hai nước cho thấy triển vọng quan hệ Mỹ-Brazil vẫn tích cực.

Quan hệ Mỹ-Brazil: Vừa hợp tác, vừa cạnh tranh

Trong bối cảnh trật tự quốc tế bước vào thời kỳ tái cấu trúc mạnh mẽ, quan hệ Mỹ-Brazil nổi lên như một mối quan hệ then chốt và có tầm ảnh hưởng. Dù hợp tác ở nhiều lĩnh vực, quan hệ hai nước vẫn tồn tại nhiều điểm va chạm, phản ánh giai đoạn “vừa hợp tác, vừa cạnh tranh”.

(Ảnh: NGUYỄN AN/TTXVN)

Biển, hiệp ước và tương lai

Hiệp ước Địa Trung Hải: Một biển, Một hiệp ước, Một tương lai” vừa chính thức ra mắt, đánh dấu bước tiến lịch sử trong quan hệ giữa Liên minh châu Âu (EU) và các nước phía nam Địa Trung Hải. Hiệp ước được xem là nền tảng quan trọng để kiến tạo một không gian Địa Trung Hải gắn kết, hòa bình và thịnh vượng.

Người dân Palestine tại Dải Gaza. (Ảnh: THX/TTXVN)

Xung đột tại Dải Gaza: Hy vọng mong manh

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất từng nhen lên hy vọng về chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn hai năm qua tại Dải Gaza. Thế nhưng, bất chấp những nỗ lực thúc đẩy của cộng đồng quốc tế, kế hoạch này đang bị bao phủ bởi một màn sương mù nghi kị do những mâu thuẫn về lợi ích chính trị và sự thiếu lòng tin giữa các bên.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Tân Hoa xã)

Mối lo “bong bóng AI”

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, là nhân tố quan trọng định hình bản đồ công nghệ toàn cầu. Khi “cơn sốt” AI ngày càng tăng nhiệt và chưa có dấu hiệu dừng lại, giới công nghệ đang bùng lên cuộc tranh luận: Liệu giá trị của thị trường AI có đang bị thổi phồng quá mức, trở thành “bong bóng” có thể vỡ bất cứ lúc nào?

(Ảnh minh họa: Tân hoa xã)

Hệ lụy từ dân số già

Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) vừa công bố báo cáo hằng năm, qua đó khuyến cáo nhiều quốc gia cần nhanh chóng hành động để ngăn chặn đà tăng trưởng dân số chậm lại gây tổn hại nghiêm trọng triển vọng kinh tế dài hạn. Dân số già hóa cũng gây nhiều hệ lụy xã hội phức tạp.

Châu Âu đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo. (Ảnh minh họa)

Châu Âu cần tăng sức đề kháng

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cảnh báo, "lục địa già" đang ngày càng dễ tổn thương trước các cú sốc như thuế quan của Mỹ, đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo (AI).

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng làm việc với Cố vấn đối ngoại của Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Veronika Musilova. Ảnh: Hương Giang. (Ảnh: Phóng viên TTXVN tại Bỉ)

Kết nối khu vực vì sự thịnh vượng chung

Với chủ đề “Cùng nhau kiến tạo một tương lai vững mạnh, thịnh vượng và an toàn”, Diễn đàn Bộ trưởng Liên minh châu Âu (EU)-Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lần thứ 4 đã khai mạc tại thủ đô Brussels, Bỉ.

Ảnh https://cop30.br.

COP30 - Phép thử về tinh thần đoàn kết

Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về (COP30) tại Belem, Brazil đang bước vào giai đoạn cam go nhất, với những cuộc đàm phán đến đêm muộn để tháo gỡ khó khăn. 

Trụ sở Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) châu Phi tại Addis Ababa, Ethiopia. (Ảnh: Tân Hoa xã)

Châu Phi oằn mình đối phó những khó khăn chồng chất

Châu Phi đang căng mình chống chọi với dịch tả và sốt xuất huyết bùng phát tồi tệ nhất 25 năm qua. Sự oằn mình chống đỡ của Lục địa đen lại càng thêm khó trong bối cảnh ngành y tế toàn cầu rơi vào trạng thái tài chính ngày càng eo hẹp do bị cắt nguồn tài trợ.

Các nhà ngoại giao G7 nhóm họp tại Canada. Ảnh: G7

Mùa đông khắc nghiệt ở Ukraine

Một mùa đông lạnh giá, khắc nghiệt về nhiều mặt đang chờ Ukraine ở phía trước. Hệ thống sưởi ấm bị gián đoạn nghiêm trọng do giao tranh; ngọn lửa đoàn kết mà phương Tây dành cho Ukraine cũng có tín hiệu dần nguội với những tranh cãi quyết liệt chung quanh kế hoạch hỗ trợ tài chính cho Kiev.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz phát biểu trong một cuộc họp báo ở Berlin. Ảnh: THX/TTXVN

Nền kinh tế Đức đứng trước ngã rẽ đầy thử thách

Hội đồng các chuyên gia Đức vừa công bố báo cáo thường niên 2025, với những đánh giá mang tính cảnh báo về triển vọng không mấy sáng sủa của nền kinh tế lớn nhất châu Âu. Theo đó, các gói kích thích và quỹ đầu tư khổng lồ chưa phát huy hiệu quả để đưa kinh tế Đức thoát khỏi khủng hoảng.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì sự đoàn kết của khu vực Mỹ Latinh và Caribe, đồng thời nhận định đây là thời điểm thích hợp để thảo luận về chủ đề này tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ IX của Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC). (Ảnh: TTXVN)

CELAC-EU: Khẳng định cam kết hợp tác lâu dài

Hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư giữa Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latin và Caribe (CELAC) với Liên minh châu Âu (EU), diễn ra tại Colombia, được kỳ vọng thúc đẩy cam kết về “bộ ba chuyển đổi” gồm năng lượng-kỹ thuật số-môi trường, nhằm thiết lập lộ trình hợp tác cho hai năm tiếp theo giữa hai khu vực.

Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. (Ảnh tư liệu: AA/TTXVN)

Hội đồng Bảo an dỡ bỏ lệnh trừng phạt với Tổng thống lâm thời Syria: Tấm thẻ thông hành

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vừa thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo về dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. Quyết định của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh giúp Tổng thống Syria kịp thời có “tấm thẻ thông hành” cho chuyến công du tới Nhà trắng trong tuần này.

(Ảnh minh họa)

Báo động chảy máu chất xám

Nhiều quốc gia trên thế giới sẵn sàng mời gọi đội ngũ y tế từ các nước nghèo với mức lương hấp dẫn. Hàn Quốc là một trong những nước có nhiều chuyên gia giỏi ở lĩnh vực khoa học, công nghệ ra đi tìm “chân trời mới”. Thực trạng này đang làm dấy lên mối lo ngại chảy máu chất xám lĩnh vực y tế và khoa học, công nghệ toàn cầu.

Người dân lấy nước uống để giải nhiệt trong ngày nắng nóng tại Rome, Italy. (Ảnh: THX/TTXVN)

Mục tiêu khí hậu của EU

Mục tiêu khí hậu 2040 của EU được xem là bước ngoặt trong nỗ lực ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu, khẳng định cam kết của châu Âu đối với thế giới là chủ động, hợp tác, hướng tới một tương lai hài hòa giữa phát triển và bảo vệ hành tinh chung.