Phát huy sức mạnh nội sinh, giữ vững độc lập, tự chủ của đất nước

Đó là nhận định của Thượng tướng, Viện sĩ, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Huy Hiệu – nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Quốc phòng trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Nhân Dân về nội dung Dự thảo văn kiện của Đại hội XIV của Đảng.

Giữ vững độc lập, chủ quyền – nền tảng của quốc phòng toàn dân

Theo Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, trong bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, độc lập và chủ quyền luôn là cái gốc của mọi chiến lược phát triển. Đó không chỉ là mục tiêu cao nhất mà còn là điều kiện tiên quyết để bảo vệ và phát triển đất nước. “Thế giới có thể biến động nhưng Việt Nam nhất định phải giữ vững nền độc lập của mình” – ông khẳng định.

Từ thực tiễn nhiều năm công tác trong quân đội, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu cho rằng môi trường hòa bình, ổn định là yếu tố quyết định để phát triển. Nếu không có hòa bình thì không thể nói đến phát triển kinh tế-xã hội. Việt Nam luôn xác định rõ hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hai nhiệm vụ đó song hành và gắn bó mật thiết với nhau. Giữ vững hòa bình chính là bảo vệ điều kiện để phát triển bền vững.

Trong tổng thể sức mạnh quốc gia, kinh tế và quốc phòng có mối quan hệ hữu cơ, tương hỗ. Một nền kinh tế phát triển vững chắc sẽ tạo nguồn lực để củng cố quốc phòng, an ninh; ngược lại, quốc phòng vững mạnh sẽ bảo vệ thành quả phát triển, tạo môi trường ổn định để thu hút đầu tư, hội nhập quốc tế.

“Không có kinh tế thì quốc phòng không thể mạnh được. Kinh tế là nền tảng, quốc phòng là chỗ dựa, hai yếu tố ấy phải cùng được tăng cường trong một chiến lược phát triển tổng thể”, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu nhấn mạnh.

Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu cho rằng, trong thời kỳ mới, làm chủ khoa học-công nghệ và giữ vững độc lập, tự chủ là yêu cầu sống còn. Việt Nam cần tranh thủ những tinh hoa của thế giới, nhưng phải biết chọn lọc, kế thừa, vận dụng phù hợp với điều kiện thực tiễn và truyền thống văn hóa dân tộc. Ông nói: “Chúng ta không thể dừng lại ở chủ nghĩa kinh nghiệm, mà phải biết chắt lọc và sáng tạo, kết hợp trí tuệ Việt Nam với tri thức nhân loại”.

Theo Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, yếu tố quyết định mọi thành công vẫn là con người. “Phải xây dựng con người Việt Nam có tri thức, có bản lĩnh, có tinh thần độc lập và khát vọng vươn lên. Đào tạo con người hôm nay cũng là chuẩn bị cho thế hệ mai sau, là đầu tư lâu dài cho tương lai đất nước”.

Ông nhấn mạnh, trí tuệ nhân tạo dù hiện đại đến đâu cũng chỉ là sản phẩm của con người, không thể thay thế con người. Điều quan trọng là biết khai thác, sử dụng công nghệ một cách thông minh nhưng không lệ thuộc hay tuyệt đối hóa nó.

Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu cho rằng, thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay rất năng động, thông minh, có khả năng tiếp cận nhanh với tri thức toàn cầu. “Nhiều học sinh, sinh viên Việt Nam đã đạt giải cao trong các kỳ thi quốc tế. Điều đó cho thấy dân tộc ta có tiềm năng trí tuệ lớn, cần được phát huy bằng chính sách trọng dụng nhân tài, khuyến khích sáng tạo, cống hiến cho đất nước”, ông chia sẻ.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết và kết hợp chặt chẽ kinh tế-quốc phòng-đối ngoại

Đề cập đến nội dung phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu khẳng định: “Sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc chính là cội nguồn sức mạnh của Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử”.

Từ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đến công cuộc xây dựng đất nước hiện nay, sức mạnh ấy vẫn luôn được kế thừa và phát huy. Dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, Quân đội nhân dân Việt Nam được xác định là đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất vừa bảo vệ Tổ quốc, vừa gắn bó, đồng hành với nhân dân.

Trong thời bình, nhiều đơn vị quân đội đã trở thành lực lượng nòng cốt phát triển kinh tế-xã hội ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, tiêu biểu như các Binh đoàn 15, 16 ở Tây Nguyên, các đơn vị ở miền trung, phía bắc… Họ vừa tham gia phát triển sản xuất, giúp dân ổn định đời sống, xóa đói giảm nghèo, vừa sẵn sàng chiến đấu khi Tổ quốc cần. Theo Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, “đó chính là những đơn vị đang xây dựng thế trận lòng dân là yếu tố then chốt của quốc phòng toàn dân”.

Ông nhấn mạnh: Khi niềm tin của nhân dân đối với lực lượng vũ trang được củng cố, sẽ hình thành sức mạnh tổng hợp mà không thế lực nào có thể khuất phục. Vì thế, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách kết hợp phát triển kinh tế với củng cố quốc phòng-an ninh, nhất là ở những vùng chiến lược; đồng thời chăm lo đời sống nhân dân, tăng cường khối đoàn kết các dân tộc, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu cũng đặc biệt nhấn mạnh đến chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ của Việt Nam, coi đây là biểu hiện sinh động của bản lĩnh quốc gia. Theo ông, bốn nguyên tắc cơ bản của đường lối đối ngoại hiện nay “không tham gia liên minh quân sự; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự tại Việt Nam; không liên kết với nước này để chống nước khác; và không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế” – chính là nền tảng bảo đảm cho Việt Nam giữ vững độc lập, tự chủ, đồng thời duy trì môi trường hòa bình để phát triển.

Cùng với đó, Việt Nam cần tiếp tục xây dựng tiềm lực quốc phòng gắn với tiềm lực kinh tế, đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng hiện đại, làm chủ khoa học-công nghệ, tiến tới tự sản xuất vũ khí, trang thiết bị chiến lược. Ông cho rằng: “Công nghiệp quốc phòng phát triển sẽ góp phần thúc đẩy khoa học công nghệ dân sinh, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định trí tuệ Việt Nam trên trường quốc tế”.

Theo Thượng tướng, mục tiêu của những định hướng ấy không chỉ là giữ vững an ninh, bảo vệ Tổ quốc, mà còn hướng tới xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, sánh vai với các cường quốc năm châu như lời Bác Hồ từng căn dặn.

Tầm nhìn chiến lược và niềm tin vào sự đồng thuận của toàn dân

Đánh giá chung về Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu cho rằng, văn kiện lần này được chuẩn bị công phu, khoa học, sát thực tiễn, thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược của Đảng trong giai đoạn phát triển mới. Các mục tiêu được xác định cụ thể, toàn diện trên các lĩnh vực từ kinh tế, xã hội, văn hóa, đến quốc phòng, an ninh, đối ngoại.

Việc mở rộng lấy ý kiến của nhân dân trong nước và kiều bào ở nước ngoài đối với Dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng là cách làm dân chủ, khoa học, thể hiện tinh thần cầu thị, đồng thời khơi dậy trách nhiệm, trí tuệ, tình cảm của mỗi người Việt Nam đối với tương lai đất nước.

Thượng tướng, Viện sĩ, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Huy Hiệu

Điểm ông tâm đắc nhất là Dự thảo văn kiện đã đưa ra dự báo và định hướng trước những biến động của tình hình thế giới và khu vực, từ đó đề ra giải pháp phù hợp với đặc thù Việt Nam. “Văn kiện lần này không chỉ nhìn tới năm 2030 mà còn có tầm nhìn đến năm 2045, hướng đến khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”, ông nói.

Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu cũng đánh giá cao việc mở rộng lấy ý kiến của nhân dân trong nước và kiều bào ở nước ngoài đối với Dự thảo văn kiện. Theo ông, đó là cách làm dân chủ, khoa học, thể hiện tinh thần cầu thị, đồng thời khơi dậy trách nhiệm, trí tuệ, tình cảm của mỗi người Việt Nam đối với tương lai đất nước. “Khi nhân dân tham gia góp ý, khi tiếng nói của các tầng lớp được lắng nghe, thì văn kiện mới thực sự là kết tinh của ý Đảng, lòng dân”, ông nhấn mạnh.

Với niềm tin sâu sắc vào đường lối của Đảng và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu khẳng định: “Tôi tin rằng Dự thảo văn kiện Đại hội XIV, sau khi được hoàn thiện trên cơ sở tiếp thu các ý kiến đóng góp tâm huyết của nhân dân, sẽ trở thành một nghị quyết sinh động, sáng tạo, phù hợp với tiến trình phát triển của đất nước đưa Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới, độc lập, tự chủ, hùng cường và nhân văn”.