Đổi mới và hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển khoa học, công nghệ

Tiến sĩ Nguyễn Trung Hiếu (áo trắng) – Trưởng khoa, Khoa Kỹ thuật Điện tử 1 của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông.
Tiến sĩ Nguyễn Trung Hiếu (áo trắng) – Trưởng khoa, Khoa Kỹ thuật Điện tử 1 của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông.

Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng đã nghiêm túc đánh giá: Cơ chế, chính sách khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo còn nhiều hạn chế, vướng mắc. Một số cơ chế, chính sách, nguồn lực đầu tư, quản lý tài chính trong khoa học, công nghệ và chế độ đãi ngộ đối với đội ngũ trí thức chưa phù hợp… Từ đó, dự thảo các văn kiện nhấn mạnh yêu cầu: Xây dựng và hoàn thiện thể chế phù hợp để xác lập mô hình tăng trưởng mới, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính... Khẩn trương, quyết liệt đổi mới và hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển khoa học, công nghệ phù hợp với nguyên tắc thị trường, chuẩn mực và thông lệ quốc tế; hoàn thiện cơ chế, chính sách vượt trội, phù hợp với đặc thù của lao động sáng tạo; tháo gỡ dứt điểm các nút thắt, rào cản trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo...

Nhiều ý kiến thảo luận, đánh giá, nội dung này phản ánh tinh thần quyết tâm đổi mới tư duy và hành động của Đảng, tạo xung lực mới trong phát triển khoa học, công nghệ, góp phần đưa đất nước tiến bước mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới; mà minh chứng cụ thể nhất là Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị. Trong đó, thể chế được Đảng xác định là điều kiện tiên quyết, cần hoàn thiện và đi trước một bước, thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Kỳ vọng từ chủ trương hoàn thiện thể chế, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính được đề cập trong dự thảo các văn kiện, nhiều chuyên gia, nhà khoa học đã bày tỏ ý kiến tán thành, ủng hộ, liên hệ trực tiếp với thực tiễn công tác tại cơ quan, đơn vị của mình.

Tiến sĩ Chử Đức Hoàng, Chánh Văn phòng Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia (NATIF), Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết: Việc thể chế hóa đầy đủ và thực hiện có hiệu quả hệ thống quan điểm của Đảng về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo mà trọng tâm là sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện đồng bộ các quy định pháp luật trong lĩnh vực này sẽ tháo gỡ điểm nghẽn, giải phóng các nguồn lực, tạo bứt phá trong phát triển kinh tế-xã hội.

Nhiệm kỳ vừa qua, NATIF đã chủ trì, phối hợp tham mưu, xây dựng dự thảo, trình ban hành hơn 80 văn bản quy phạm pháp luật và hành chính; tiếp nhận gần 50 đề xuất vay vốn, thẩm định gần 10 hồ sơ; cho vay 2 dự án. Cùng đó, NATIF đã tham gia đánh giá tác động toàn diện sau khi thử nghiệm hoạt động, làm cơ sở dự thảo hoàn thiện hệ thống văn bản theo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025.

Hiện nay, NATIF đang tập trung rà soát, hoàn thiện dự thảo liên quan đến các hoạt động quỹ tài chính nhằm bảo đảm tính đồng bộ trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, bám sát yêu cầu các nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Khoa học và Công nghệ. Công tác này đang được NATIF tiến hành khẩn trương khi Bộ Khoa học và Công nghệ đặt mục tiêu Quỹ sẽ dành ít nhất 40% ngân sách hỗ trợ AI; nguồn vốn vay gắn liền với những chỉ số cụ thể và đo lường được, làm căn cứ chứng minh chính sách đạt hiệu quả thực tế.

Việc thể chế hóa đầy đủ và thực hiện có hiệu quả hệ thống quan điểm của Đảng về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo mà trọng tâm là sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện đồng bộ các quy định pháp luật trong lĩnh vực này sẽ tháo gỡ điểm nghẽn, giải phóng các nguồn lực, tạo bứt phá trong phát triển kinh tế-xã hội.

Tiến sĩ Chử Đức Hoàng, Chánh Văn phòng

Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia (NATIF), Bộ Khoa học và Công nghệ

Từ thực tế giảng dạy tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Tiến sĩ Nguyễn Trung Hiếu, Bí thư Chi bộ, Trưởng khoa Kỹ thuật Điện tử 1 cho rằng, thể chế quản lý, cơ chế, chính sách đầu tư, tài chính trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại nhiều trường đại học, viện nghiên cứu còn mâu thuẫn, chưa có hướng dẫn cụ thể.

Chính vì vậy, thời gian qua, Chi ủy và lãnh đạo Khoa Kỹ thuật Điện tử 1 đang tập trung nghiên cứu các nội dung trong Nghị quyết số 57-NQ/TW, tham mưu cấp ủy cấp trên vận dụng, xây dựng cơ chế, chính sách về khoa học, công nghệ của Học viện xứng đáng vị thế đại học trọng điểm trong lĩnh vực này. Các đảng viên, giảng viên trong Khoa tích cực nghiên cứu xác lập chỉ tiêu cụ thể cho từng loại hình sản phẩm khoa học công nghệ làm cơ sở đề xuất Đảng ủy Học viện ban hành chính sách khuyến khích phù hợp.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Trung Hiếu, các văn bản chính trị, pháp lý về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo như Nghị quyết số 57-NQ/TW và Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025 có nhiều nội dung mới, đề cao tính tự chủ, vận dụng sáng tạo, tự chịu trách nhiệm về tổ chức, cán bộ, tài chính, chuyên môn; do đó cũng yêu cầu nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Có thể bạn quan tâm

Động lực và đột phá mới từ góp ý cho định hướng phát triển đất nước

Động lực và đột phá mới từ góp ý cho định hướng phát triển đất nước

Theo Báo cáo tổng hợp góp ý vào dự thảo Văn kiện Đại hội do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, riêng nội dung định hướng phát triển giai đoạn 2026-2030 nhận 6.954 ý kiến, tập trung vào hoàn thiện thể chế, đổi mới mô hình tăng trưởng và các lĩnh vực trọng yếu, hướng tới phát triển bền vững, hiện đại.

Bước phát triển mới, quan trọng trong tư duy lý luận của Đảng.

Bước phát triển đột phá trong tư duy lý luận của Đảng

Trong Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, lần đầu tiên Đảng ta xác định "lý luận về đường lối đổi mới" là bộ phận cấu thành nền tảng tư tưởng của Đảng. Điều này đánh dấu bước phát triển đột phá về tư duy lý luận của Đảng.

Người dân tìm hiểu phụ trương dự thảo các văn kiện trình đại hội XIV của Đảng tại điểm bưu điện văn hóa xã Dạ Trạch, tỉnh Hưng Yên. (Ảnh: THẾ ĐẠI)

Đóng góp trí tuệ, gửi gắm khát vọng phát triển đất nước

Từ những cách làm mới, sáng tạo, Báo Nhân Dân đã góp phần quan trọng trong việc đưa dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng đến gần hơn với nhân dân; đồng thời trở thành diễn đàn tin cậy để nhân dân gửi gắm tâm tư, kỳ vọng, đóng góp trí tuệ vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước nhanh, bền vững. 

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm gặp gỡ đại diện đại biểu kiều bào tham Hội nghị người Việt Nam ở nước ngoài toàn thế giới lần thứ 4 tháng 8/2024 tại Hà Nội. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Phát huy trí tuệ, tinh thần đoàn kết của kiều bào, xây dựng Việt Nam phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng

Với hơn 1.300 ý kiến góp ý vào Dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài thể hiện niềm tin, tình cảm, tinh thần trách nhiệm và khát vọng đồng hành cùng Tổ quốc. Bên cạnh đó, đây được coi là cơ hội để thể hiện lòng yêu nước và trí tuệ của cộng đồng người Việt trên toàn cầu.

Từ phát hiện đến phát huy nhân tài trong giai đoạn mới của đất nước

Từ phát hiện đến phát huy nhân tài trong giai đoạn mới của đất nước

Khi đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, kỷ nguyên mới với yêu cầu cao hơn về chất lượng đào tạo, khoa học-công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế sâu rộng, công tác phát hiện, bồi dưỡng, đào tạo học sinh tài năng và sử dụng nhân tài trở thành một trong những yếu tố chiến lược có tính quyết định.

[Video] Văn kiện Đại hội XIV: Ý Đảng hòa cùng lòng dân

[Video] Văn kiện Đại hội XIV: Ý Đảng hòa cùng lòng dân

Từ ngày 15/10 đến 15/11, đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng góp ý cho các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV đã lan tỏa trên cả nước và cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Hàng triệu ý kiến tâm huyết đã được tiếp thu, thể hiện sự đồng thuận, niềm tin và trí tuệ chung của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân hướng tới Đại hội XIV.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Trọng Lâm, Giám đốc-Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. (Ảnh: TUỆ LÂM)

Từ thực tiễn tổng kết 40 năm Đổi mới và yêu cầu phát triển đất nước giai đoạn mới

Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng thể hiện tầm cao trí tuệ của toàn Đảng, niềm tin và khát vọng của cả dân tộc, phản ánh những quy luật khách quan và xu thế vận động mới của thực tiễn; lấy thực tiễn là thước đo kiểm nghiệm chân lý, nắm bắt xu thế vận động của thời đại để tạo động lực phát triển mới.

Cán bộ, đảng viên Cảng hàng không quốc tế Nội Bài tích cực áp dụng công nghệ số trong phối hợp điều hành an toàn bay.

Phát huy vai trò tổ chức đảng trong doanh nghiệp nhà nước

Dự thảo báo cáo tổng kết 15 năm thi hành Điều lệ Đảng nhận định: Hệ thống tổ chức đảng ở ngoài nước và tổ chức đảng trong doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhà nước được quan tâm củng cố và có nhiều đổi mới. Đây là một nội dung thu hút sự quan tâm của cán bộ, đảng viên trong các doanh nghiệp nhà nước.

Hoàn thiện Nhà nước pháp quyền đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới

Hoàn thiện Nhà nước pháp quyền đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng mở ra thời kỳ phát triển mới của đất nước trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số toàn diện. Trong định hướng đó, yêu cầu hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa theo hướng hiện đại, liêm chính, kiến tạo và phục vụ nhân dân cần được khẳng định rõ trong Văn kiện Đại hội.

Quang cảnh Hội nghị lấy ý kiến góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Giáo dục, khoa học và đổi mới sáng tạo là động lực phát triển

Chiều 13/11, Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức Hội nghị góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, thể hiện trách nhiệm, trí tuệ và tâm huyết của đội ngũ trí thức trong việc tham mưu hoạch định tầm nhìn, mục tiêu và các quyết sách chiến lược cho sự phát triển đất nước.

Toàn cảnh tọa đàm.

Bảo đảm an ninh, quốc phòng gắn với phát triển bền vững

Tọa đàm được tổ chức với mục tiêu làm rõ hơn những luận cứ lý luận và thực tiễn về mối quan hệ gắn bó, tương hỗ giữa an ninh-quốc phòng và phát triển bền vững. Từ đó, đề xuất các định hướng, giải pháp mang tính chiến lược phục vụ công tác chuẩn bị Văn kiện Đại hội XIV của Đảng và các chiến lược phát triển trong thời kỳ mới.

Một hoạt động văn hóa, trình diễn di sản Then của người Tày, Nùng, Thái tại Pháp. (Ảnh do Tiến sĩ Hoàng Hà cung cấp)

Cần có các cơ chế và chính sách cụ thể, mang tính đột phá để hiện thực hóa các chiến lược về văn hóa

Góp ý Dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng, Tiến sĩ Dân tộc học Hoàng Thị Hồng Hà, hiện đang công tác tại Pháp, Chủ tịch Hội tinh hoa, sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2025 cho rằng, để các định hướng chiến lược về văn hóa và con người thực sự đi vào cuộc sống, cần có các cơ chế và chính sách cụ thể, mang tính đột phá.

Hội nghị phát huy nguồn lực kiều bào, kết nối địa phương và doanh nghiệp (Hải Phòng, tháng 12/2023). (Ảnh: Ủy ban nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài trong phát triển đất nước

Trao đổi về Dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng, ông Nguyễn Hồng Huệ, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài cho rằng, Dự thảo thể hiện tầm nhìn đổi mới, hội nhập và tư duy mới về phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài trong phát triển đất nước.

Thượng tướng, Viện sĩ, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Huy Hiệu – nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Quốc phòng.

Phát huy sức mạnh nội sinh, giữ vững độc lập, tự chủ của đất nước

Dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng đã thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược trong phát triển đất nước, kết hợp hài hòa giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, giữa sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, giữa phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng, an ninh với mở rộng đối ngoại, bảo đảm môi trường hòa bình để phát triển bền vững.

Kiến tạo mô hình tăng trưởng tự chủ và nâng cao năng suất quốc gia

Kiến tạo mô hình tăng trưởng tự chủ và nâng cao năng suất quốc gia

Tham gia góp ý Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV của Đảng, Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền, chuyên gia kinh tế, giảng viên Trường đại học Nguyễn Tất Thành, cho rằng, cần tập trung vào đột phá năng suất, nâng tỷ lệ nội địa hóa và phát huy vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp trong xây dựng mô hình tăng trưởng tự chủ, bền vững.