Xuất phát từ thực tiễn lãnh đạo xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam trong nhiệm kỳ Đại hội XIII; bám sát những biến động của tình hình thế giới, khu vực và yêu cầu nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới, Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng nhấn mạnh phương hướng “xây dựng Quân đội nhân dân,... cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa" (1).
Nhiều ý kiến cho rằng, việc Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng xác định phương hướng xây dựng Quân đội nhân dân "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại", thay cho cụm từ "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại" đã thể hiện tư duy, tầm nhìn chiến lược của Đảng nhằm không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng xác định phương hướng xây dựng Quân đội nhân dân "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại" là hoàn toàn phù hợp với quan điểm “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa” của Đảng ta; đồng thời, phù hợp với bối cảnh mới của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phức tạp của cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn.
Theo Đại tá, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đoàn Khắc Mạnh (Trường Đại học Chính trị, Bộ Quốc phòng), phương hướng xây dựng Quân đội "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại" thay cho “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” đã phản ánh tư duy, tầm nhìn chiến lược của Đảng ta. Xây dựng Quân đội "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại" là cơ sở bảo đảm Quân đội luôn luôn là lực lượng trung thành, tin cậy, nòng cốt trong bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ thành quả cách mạng, cùng cả nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới.
Đây không đơn thuần là việc thay đổi về mặt câu từ, mà là sự phát triển trong tầm nhìn chiến lược của Đảng, từ tư duy "ứng phó khi có nguy cơ" sang tư duy "chủ động chuẩn bị, sẵn sàng trước mọi tình huống". "Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng xác định phương hướng xây dựng Quân đội nhân dân "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại" là hoàn toàn phù hợp với quan điểm “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa” của Đảng ta; đồng thời, phù hợp với bối cảnh mới của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phức tạp của cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn”, Đại tá, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đoàn Khắc Mạnh khẳng định.
Ở góc nhìn khác, Đại tá, Tiến sĩ Đoàn Văn Tự (Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng) cho rằng, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” là một trong những tiền đề quan trọng để dân tộc phát triển trong kỷ nguyên vươn mình, tiếp nối quy luật trường tồn của dân tộc Việt Nam mấy nghìn năm lịch sử “dựng nước đi đôi với giữ nước”.
Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc với những bước phát triển mới, cao hơn, toàn diện hơn, sâu sắc hơn trong tiến trình hiện thực hóa mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Thực tiễn đã chứng minh, từ khi ra đời đến nay, trải qua hơn 80 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, Quân đội nhân dân Việt Nam đã thực sự là lực lượng nòng cốt, cùng nhân dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Theo Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, dự báo những năm tới về tình hình thế giới và khu vực, xu thế hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là chủ đạo. Song, cuộc cạnh tranh, đấu tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột cục bộ, tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, nhất là tranh chấp chủ quyền biển, đảo, không gian mạng, vũ trụ, kinh tế, văn hóa,... diễn ra rất phức tạp, quyết liệt. Xuất hiện nhiều loại vũ khí và chiến tranh phi tiếp xúc với phương thức tác chiến đan xen giữa truyền thống và phi truyền thống ngày càng trở nên phổ biến trên thế giới.
Trong bối cảnh đó, sự phát triển và lớn mạnh không ngừng của Quân đội nhân dân Việt Nam theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” sẽ góp phần quan trọng giữ vững hòa bình, ổn định đất nước, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế-xã hội, văn hóa, khoa học, mở rộng quan hệ quốc tế, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, tạo nên sức mạnh to lớn để phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành một nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Do đó, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” là một trong những tiền đề quan trọng để dân tộc phát triển trong kỷ nguyên vươn mình.
Theo Trung tá, Tiến sĩ Tạ Quang Đạo (Trường Đại học Chính trị, Bộ Quốc phòng), xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” là chủ trương lớn, thể hiện tầm nhìn, tư duy chiến lược của Đảng, Nhà nước ta đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây cũng là đòi hỏi khách quan, đảm bảo cho Quân đội đủ sức hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao trong tình hình mới. Tuy nhiên, cần tránh cách hiểu phiến diện, một chiều khi nghiên cứu, quán triệt và thực hiện chủ trương này.
"Hiện đại" không chỉ liên quan đến các loại vũ khí, trang bị, mà quan trọng hơn là hiện đại về con người, về tổ chức lực lượng và tư duy tác chiến. Quân đội “hiện đại” theo phương hướng xác định trong Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, bên cạnh sức mạnh về vũ khí, trang bị, còn là sức mạnh trên cơ sở hiện đại về tổ chức, con người, quản lý, khoa học công nghệ và phương thức tác chiến; đủ sức bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống.
Quá trình thực hiện chủ trương xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, cần quán triệt đầy đủ tư tưởng “người trước, súng sau” của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trước hết, phải tập trung xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, giác ngộ sâu sắc mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, tinh gọn, hiện đại. Đồng thời, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ quân sự, công nghiệp quốc phòng và chuyển đổi số trong quốc phòng. Phát huy mạnh mẽ nội lực quốc phòng, kết hợp chặt chẽ giữa kinh tế với quốc phòng, an ninh, giữa nguồn lực trong nước với hợp tác quốc tế.
Đặc biệt, cần xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ tư duy tác chiến hiện đại; tiếp tục kế thừa, phát triển nghệ thuật quân sự Việt Nam lên tầm cao mới trên cơ sở kết hợp chặt chẽ giữa nghệ thuật "dĩ đoản chế trường", "lấy nhỏ thắng lớn, lấy ít địch nhiều" với tư duy khoa học, công nghệ hiện đại.
Như vậy, việc Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV xác định phương hướng xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” đã thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng ta, khẳng định ý chí độc lập, tự cường dân tộc và quyết tâm xây dựng Quân đội đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
(1) Đảng Cộng sản Việt Nam: Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, H,2025, tr.43.
![[Infographic] Các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển chủ yếu 5 năm 2026-2030](https://cdn.nhandan.vn/images/0ff3e83eb0d0a0beffc6ad5a1d357faf5fb0b9bb3ad7f06f143b077be6f5ff95295732cf3fdddc219d928097903c68ddc122c345628dada821630b27fadd1aa5063924d92a482f9360891f82b436019e31017b07789999476c90be6e264b4707/ndo_br_dai-dien-ket-qua-kinh-te-xahoi-2026-2030.jpg.webp)
