Đổi mới trong tiếp cận, góp ý dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng

Đây cũng là cách làm thiết thực theo xu hướng chuyển đổi số, hưởng ứng Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Trao đổi với Báo Nhân Dân, Tiến sĩ Lê Trung Kiên, Giảng viên, cán bộ Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh, dự thảo văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV đã có sự chắt lọc, khái quát hóa cao độ, nhất là dự thảo Báo cáo chính trị nhiệm kỳ 5 năm qua, trong đó có đề cập tới các thành tựu 5 năm qua và điểm mới nổi bật tổng kết 40 năm Đổi mới với các bài học kinh nghiệm.

Đảng ta đã nhắc đến một cách sâu đậm quá trình hoàn thiện lý luận đổi mới của Đảng, ở đó, giữ vững nguyên tắc và gần như là phương châm bất di bất dịch, đó là “lấy dân làm gốc” trong mọi hoạt động. Từ hoạch định chính sách, đề ra đường lối lãnh đạo, chỉ đạo cho đến xây dựng chỉ thị, nghị quyết, Đảng ta bao giờ cũng hướng đến nhân dân dân, đến lợi ích quốc gia dân tộc và trên cơ sở có trưng cầu dân ý. Đặc biệt, chúng ta còn kiên định tinh thần phát huy dân chủ cao độ trong đời sống, đây cũng là đặc trưng ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa của nước ta.

Chia sẻ với chúng tôi, Tiến sĩ Lê Trung Kiên chỉ ra, một điểm mới nữa cần chú ý trong dự thảo Văn kiện Đại hội lần này là chúng ta đã thể hiện được một cơ chế vận hành chính trị của Việt Nam xuyên suốt, đó là “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và Nhân dân làm chủ”.

Đây là cơ chế vận hành chính trị độc đáo riêng có của Việt Nam chúng ta từ trước tới nay và cũng là một cơ chế vận hành chính trị hiếm thấy trên thế giới khi có sự đồng thuận từ những người dân bình thường không phải đảng viên; có sự kết hợp cả của dân tộc và sức mạnh thời đại trên cơ sở Đảng lãnh đạo bằng chủ trương, đường lối, Nhà nước quản lý bằng hệ thống pháp luật ngày càng hoàn thiện, điều hành xã hội trên cơ sở luôn bảo đảm quyền con người. Vì thế, có phong thái của mô hình tiến bộ văn minh thế giới, có tham chiếu chắt lọc vận hành mô hình chính trị ngày càng hoàn thiện hơn. Minh chứng là Đảng ta đã mạnh dạn tinh gọn bộ máy chính quyền 2 cấp, làm căn cứ cơ sở bước vào thời kỳ mới, thịnh vượng, phồn vinh, hạnh phúc như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định.

Trong trò chuyện, trao đổi về góp ý dự thảo văn kiện lần này, khẳng định việc mình là một giảng viên chính trị đồng thời cũng là một đảng viên, Tiến sĩ Lê Trung Kiên đã bày tỏ sự tự hào đồng thời với kỳ vọng vào tương lai tiền đồ của Đảng và Nhà nước ta trong kỷ nguyện mới. Tiến sĩ Lê Trung Kiên phân tích “cách thức lấy ý kiến đóng góp của Đảng ta lần này thể hiện sự trưng cầu ý kiến rất cầu thị, huy động trên mọi kênh thông tin với quan điểm phát huy trí tuệ tập thể để góp phần tạo lập hệ thống văn kiện mang tầm cương lĩnh trong quá trình bước vào kỷ nguyên mới”, đặc biệt thể hiện ý chí đồng thuận của nhân dân.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Lê Trung Kiên cũng thẳng thắn chỉ ra, “bên cạnh nhiều mặt tích cực, tôi cũng cho rằng vẫn còn một số điểm chưa hẳn là bất cập nhưng rõ ràng cần hoàn thiện, bổ sung vì đó là cả một hành trình tư duy nhận thức, cả quá trình trau dồi đòi hỏi ngày càng chín muồi hơn do khi thực hiện có phát sinh thực tế cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung hoàn chỉnh.”

“Với kinh nghiệm nghiên cứu và giảng dạy của bản thân trong gần 20 năm công tác, cá nhân tôi cho rằng, phải giải quyết một cách rõ ràng, phân tích một cách thấu đáo, khái quát, chặt chẽ và minh định các quan hệ Đảng-Nhà nước-Nhân dân cũng như minh định các thành tố, các mối quan hệ ràng buộc biện chứng để không những phân định rạch ròi công tác xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa mà còn xác định môi trường an toàn, ở đó, người dân có thể cùng nhau làm giàu và có đủ hành lang pháp lý để tạo ra sự bứt phá, đột phá với trí lực, nhân lực, vật lực nhằm tạo mọi điều kiện phát triển con người, kinh tế và xã hội”, Tiến sĩ Lê Trung Kiên nhấn mạnh.

Cũng theo Tiến sĩ Lê Trung Kiên, riêng với nội dung liên quan tới tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta đã có một quá trình tư duy nhận thức sâu sắc nhưng vẫn cần chắt lọc các nghiên cứu liên quan nhất là với việc phát huy, vận dụng sáng tạo di sản tư tưởng Hồ Chí Minh.

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII (1991), lần đầu tiên Đảng ta đã nêu khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh, đến Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX (4/2001) Đảng ta đã bổ sung khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh và Đại hội XI của Đảng (2011) khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh được khái quát lại, bổ sung hoàn chỉnh: “Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam; kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi”.

“Tuy nhiên, theo dòng chảy lịch sử và sự phát triển của quá trình nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy rằng, tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ là hệ thống luận điểm, quan điểm toàn diện sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, không dừng lại ở phạm vi quốc gia mà còn cao hơn nữa mang tầm vóc quốc tế với các tư duy vượt thời gian, nhất là các quan niệm, tư tưởng về chiến tranh xung đột sắc tộc, kỳ thị dân tộc”- Tiến sĩ Lê Trung Kiên cho biết.

Cũng theo Tiến sĩ Lê Trung Kiên, qua quá trình nghiên cứu, nhận thức rõ 3 vấn đề liên quan, tiền đề cơ sở hình thành nên tư tưởng của Người, đó là: truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại vận dụng cụ thể vào điều kiện cụ thể của Việt Nam và một yếu tố về phẩm cách năng lực tư duy cá nhân của chính con người Hồ Chí Minh. “Với một hệ thống đông-tây kim-cổ, với cốt cách đặc trưng của người Việt Nam thiên tài, tôi cho rằng cần bổ sung thêm thành tố cơ sở tạo lập nên tư tưởng Hồ Chí Minh trong định nghĩa về tư tưởng Hồ Chí Minh”, Tiến sĩ Lê Trung Kiên bổ sung.

Liên hệ với công cuộc vận động Học tập và làm theo Bác, Tiến sĩ Lê Trung Kiên một mặt khẳng định cần thiết phải phát huy thường xuyên liên tục, không sáo rỗng, giáo điều nhưng cũng băn khoăn là trong nhiệm kỳ mới ở kỷ nguyên mới này, các chỉ thị, kết luận về học và làm theo Bác có thêm chỉ đạo mới nào không sau Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Kết luận 01-KL/TW ngày 18/5/2021 về “Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW khóa XII về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Dịp này, Tiến sĩ Lê Trung Kiên đề xuất, cần thêm nội dung nữa trong học và làm theo Bác là nêu gương Bác trong bối cảnh mới cùng với việc bổ sung thêm thành tố thứ tư là “phương pháp Hồ Chí Minh” song song với tư tưởng, đạo đức và phong cách của Người. “Qua nghiên cứu, chúng tôi thấy cả một hệ thống phương pháp cách mạng đúng đắn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong xác định mục tiêu cách mạng, con đường cách mạng, tổ chức lực lượng, kết hợp sức mạnh dân tộc với thời đại, đúng quy luật, thuận lòng dân, hợp thời đại, đặc biệt là “dĩ bất biến ứng vạn biến” hết sức đa dạng trong quan hệ của Đảng và Nhà nước ta cũng như trong đối ngoại nhân dân”, Tiến sĩ Lê Trung Kiên nêu rõ.

Cũng trong quá trình nghiên cứu gần 20 năm qua, Tiến sĩ Lê Trung Kiên đã tiếp cận với nhiều nghiên cứu quốc tế về Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ đó, ngày càng tự hào hơn về lãnh tụ Hồ Chí Minh, Người đã cống hiến và hy sinh cả một đời với một sự nghiệp vĩ đại “vì nước, vì dân và cả vì nhân loại cần lao toàn thế giới”.

Bấy lâu nay, các học giả quốc tế cũng đã phân tích, đánh giá nhiều khía cạnh, nêu bật sự sáng ngời của tấm gương cách mạng Hồ Chí Minh, không chỉ tiên phong trong đấu tranh giải phóng dân tộc mà còn lan tỏa tinh thần giải phóng tầng lớp lao động cần lao và quan trọng hơn cả là thổi bùng khát vọng về hòa bình, độc lập cho toàn thế giới, tránh tối đa xung đột vũ trang, hội nhập hợp tác mà vẫn tôn trọng sự khác biệt.

Có thể kế đến Tiến sĩ, Việt kiều Nguyễn Đài Trang, Giảng viên Đại học Toronto (Canada) khi nghiên cứu công nhận quá trình tìm tòi chân lý của Chủ tịch Hồ Chí Minh với cách mạng Việt Nam và có cả tính thời đại, với những tư tưởng vượt thời gian về xung đột sắc tộc… vẫn còn thời sự cho đến ngày nay.

Hay như giáo sư người Nhật Furuta Motoo, Hiệu trưởng Trường Đại học Việt Nhật với nhận định “Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong số ít những vị anh hùng kiệt xuất hoàn hảo của châu Á có tầm ảnh hưởng không chỉ lúc sinh thời mà cả sau khi mất đi”. Trong gần nửa thế kỷ nghiên cứu lịch sử Việt Nam, giáo sư, nhà sử học Nhật Bản này đã dành nhiều thời gian nghiên cứu về tư tưởng Hồ Chí Minh và học tập ở Người phong cách lãnh đạo biết lắng nghe ý kiến người khác.