Nhạc Việt tự tin bước ra thế giới

Thăng hoa từ mạch nguồn văn hóa Việt

Đêm chung kết Intervision 2025 (một sân chơi được xem như sự trở lại của Intervision Song Contest - vốn từng là đối trọng của cuộc thi nổi tiếng châu Âu Eurovision trong những năm 1960), hình tượng “ngựa hí xông pha nơi quật cường/vung roi tre bốn phương” oai hùng được “sử sách lưu danh ngàn đời” của Thánh Gióng đã mang lại cho giọng ca trẻ đầy nội lực Đức Phúc ngôi vị Quán quân.

Quy tụ hơn 20 nghệ sĩ từ các nước thuộc khối BRICS, Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) và khu vực Trung Đông, trên sân khấu Live Arena được đầu tư đặc biệt về hiệu ứng, thiết kế giúp mang lại những phần trình diễn đã mắt, đã tai tại thủ đô Moscow (Liên bang Nga), tác phẩm Phù Đổng Thiên Vương lấy cảm hứng từ truyền thuyết về một vị thánh nằm trong “Tứ bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam đã mang lại cho bè bạn quốc tế những cảm xúc bùng nổ.

Danh hiệu Quán quân của Đức Phúc không chỉ đến từ tài năng cùng giọng hát, nó còn là tổng hòa của một chiến lược sáng tạo thông minh và hiệu quả “xuất phát từ một tâm thế mạnh mẽ, một khát vọng vươn mình và một quyết tâm đưa nhạc Việt bước ra thế giới” - như lời chia sẻ đầy quyết tâm của chính chàng trai trẻ.

Để giải đề bài “sử dụng mọi thủ pháp, chất liệu đến mọi mảng miếng, mẹo mực sao cho tiết mục đậm chất Việt nhất, truyền thống nhất có thể mà cũng đương đại, quốc tế nhất có thể”, ê-kíp chọn cách tạo tới 12 điểm nhấn cao trào chỉ trong thời lượng 3 phút. Từ phần ca từ cùng giai điệu lôi cuốn của nhạc sĩ Hồ Hoài Anh và bản phối kết hợp nhuần nhị đàn bầu - sáo và trống rất bắt tai của nhà sản xuất Dương K, thêm cả phần rap hiện đại của Phúc Du cộng thêm lời tiếng Anh cùng tiếng Nga, Phúc đã đạt được mục đích đặt ra ban đầu, “tôi muốn khán giả phải giật mình, nổi da gà, phải không ngừng bất ngờ”. Và thu phục phần đa thành viên giám khảo, khi đạt số điểm vượt trội 422 so với thí sinh kế tiếp (373).

Theo thông tin từ nhà báo Vũ Mạnh Cường - nguyên Phó Tổng Biên tập báo Lao động, phần biểu diễn của Đức Phúc đã nhận được rất nhiều lời ngợi khen từ các tên tuổi chuyên gia uy tín của nước bạn. Nhà phê bình âm nhạc Еvgeny Babichev đánh giá tác phẩm vượt trội cả về sức mạnh lẫn tính biểu cảm. Sở hữu một tầng ý nghĩa liên quan đến chủ đề kháng chiến và đấu tranh, điều không thấy ở các tác phẩm dự thi khác cũng là một yếu tố quan trọng giúp Phù Đổng Thiên Vương gặt hái thành công. Còn với ca sĩ Olga Zarubina, phong cách hát độc đáo và khác thường của Đức Phúc khiến bà liên tưởng tới những thổ dân cổ xưa, chính điều đó đã thu hút và chinh phục ban giám khảo.

Trước Đức Phúc, “cô bé dân ca” Phương Mỹ Chi ngày nào cũng đã làm nên một hành trình đáng nhớ, khi chinh phục vị trí thứ ba tại Sing!Asia - một trong những sân chơi âm nhạc uy tín bậc nhất châu Á. Không chỉ hút hồn khán giả bằng giọng hát truyền cảm, những nốt cao tuyệt đẹp cùng vẻ đẹp trong trẻo thuần khiết, Chi mang lại nhiều bất ngờ cho giới chuyên môn với khả năng kể chuyện bằng ngôn ngữ âm nhạc đậm đặc chất Việt. Mỗi tác phẩm - mỗi lát cắt mộc mạc được chưng cất từ ngàn đời văn hóa Việt đã lan tỏa những thông điệp sâu sắc.

Không cần đầu tư quá nhiều tiền bạc, Phương Mỹ Chi vẫn thành công khi chọn hướng đi khác biệt: tôn vinh âm nhạc dân gian đương đại Việt Nam trên đấu trường quốc tế Sing!Asia 2025. Một lối tư duy mà chuyên gia tư vấn chiến lược dẫn đầu dành cho các doanh nghiệp Việt Nam nhỏ và vừa Đặng Thanh Vân gọi là “export bản sắc” - lấy nguyên khí văn hóa truyền thống làm lõi định vị, không pha loãng.

Được khơi gợi cảm hứng từ các tác phẩm văn học nổi tiếng (bài thơ Đây thôn Vỹ Dạ, Hạt gạo làng ta hay truyện Vợ nhặt, Người con gái Nam Xương), Chi có Buôn trăng, Rock Hạt gạo rồi Đẩy xe bò, Bóng phù hoa. Tựa trên cái nền cải lương Tiếng trống Mê Linh hay nhân vật cổ tích Cô Tấm - Lọ Lem, Chi sáng tạo Túy Âm - Lục Hải Vi Vương hay Vũ trụ cò bay. Các tác phẩm cũng là mảnh đất màu mỡ giúp giọng ca Gen Z tung tẩy phối pop điện tử với đờn ca tài tử, trộn ca trù, rap và EDM để thổi hồn đương đại cho những giá trị truyền thống bản địa. Qua từng tiết mục, Phương Mỹ Chi đều thể hiện sự chủ đích trong từng chi tiết nhằm kể câu chuyện văn hóa Việt theo cách dễ tiếp cận nhất với khán giả quốc tế. Đáng chú ý, các màn trình diễn của cô liên tục lọt Top xu hướng tại nhiều nền tảng châu Á, được đánh giá cao về khả năng thanh nhạc, trình diễn cùng tinh thần tự tôn dân tộc.

Mang nhạc Việt tới những “thánh đường nghệ thuật” thế giới

Hà Anh Tuấn là cái tên dũng cảm đầu tiên dám mạnh dạn đưa Sketch a Rose - một chương trình nghệ thuật được đầu tư hết sức quy mô vươn mình ra ngoài biên giới và chinh phục nhiều thị trường khó tính trong suốt hai năm vừa qua. Mở đầu với việc phủ kín sân khấu Esplanade Concert Hall - “trái tim văn hóa” của đảo quốc Singapore bằng hai vạn đóa hồng để đón chào 3.200 khán giả đến với hai đêm diễn, những màn kết hợp ấn tượng cùng Phan Mạnh Quỳnh, Vũ, Trần Duy Khang (Chillies) đã nhận về những phản hồi hết sức tích cực. Để rồi ba tháng sau, 6 vạn bông hoa cùng 80 tấn thiết bị được vận chuyển từ Việt Nam đã biến nhà hát danh giá Sydney Opera House (Australia) trở thành phông nền tuyệt đẹp cho nam ca sĩ Việt tỏa sáng, trong một khán phòng không còn chỗ trống.

Tháng 3 năm nay, liveshow đình đám trở về quê nhà, làm nóng sân khấu The Global City (Thành phố Hồ Chí Minh) bằng hai đêm diễn thăng hoa. Hơn 20 nghìn người hâm mộ đã chia sẻ những khoảnh khắc khó quên bên cạnh Yiruma, Lam Trường, Quang Hùng MasterD cùng hơn 150 nghệ sĩ. Để rồi ở điểm đến tiếp theo (Nhà hát Dolby Theatre, “trái tim nghệ thuật” của Hollywood, nơi diễn ra Lễ trao giải Oscar danh giá hàng năm), lời nhắn gửi khán giả hãy cùng diện tà áo dài Việt Nam truyền thống mà Hà Anh Tuấn đưa ra hứa hẹn sẽ mang lại một đêm diễn tôn vinh bản sắc Việt đáng nhớ, ngay tại Los Angeles vào đêm 18/10 này. Điều đáng nói là với mức giá không hề rẻ - từ 120-450USD, nam ca sĩ chỉ phải chờ chưa tới 2 ngày để có thể công bố “hết vé” (sold out) cho 3.400 ghế, cho dù chưa công bố tên tuổi nghệ sĩ khách mời.

Với sự tham gia của một ê-kip hoàn toàn nội địa, tình cảm yêu mến mà khán giả quốc tế dành tặng Hà Anh Tuấn cho thấy, khát vọng đưa âm nhạc Việt đến gần hơn với thế giới bằng những sản phẩm đạt chất lượng nghệ thuật, được đầu tư chỉn chu, nghiêm túc của anh đã được đáp đền xứng đáng.

Ba tháng trước, Nhà hát Planet Hollywood cũng trở thành sân khấu đầu tiên chứng kiến một gameshow thuần Việt “xuất ngoại”, cũng là lần đầu tiên ghi dấu một mô hình concert gameshow Việt Nam được vận hành độc lập và bán vé thương mại tại thị trường thế giới. Từ một thương hiệu thu hút khán giả bậc nhất, hai đêm diễn Anh trai “say hi” tại Mỹ thu hút gần 7.000 người thưởng thức, sau chuỗi 6 liveshow trong nước luôn trong tình trạng “cháy vé”. Đáng chú ý, concert Las Vegas không phải là bản sao rập khuôn của chuỗi chương trình hút khách trong nước. Ê-kíp sản xuất đã nâng cấp toàn bộ phần nhìn với chủ đề tương lai (cyberpunk, sci-fi, cypher). Sân khấu gốc của địa điểm tổ chức được bổ sung đường catwalk mở rộng không gian tương tác giữa nghệ sĩ và khán giả, hệ thống âm thanh được đầu tư đồng bộ cho thấy sự nghiêm túc trong việc chuẩn hóa chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế. Được bán vé, được tổ chức như một sản phẩm nghệ thuật có chiến lược rõ ràng về khách mời, sân khấu, nội dung trình diễn và truyền thông quốc tế, phép thử hiệu quả này cho thấy một bước chuyển tư duy mạnh mẽ, từ biểu diễn thuần túy sang xây dựng sản phẩm âm nhạc để xuất khẩu.

Thành công bước đầu của những cái tên nổi bật kể trên cho thấy, trái ngọt luôn đến với những nghệ sĩ dám dũng cảm chọn lối đi mới mẻ và khác biệt, dám dấn thân và luôn tìm tòi sáng tạo. Và lộ trình đưa âm nhạc Việt Nam tiếp cận và được đón nhận tại những thị trường lớn là hoàn toàn khả thi, khi tên tuổi nghệ sĩ Việt dần được biết tới, bản sắc Việt dần được ghi nhận, sản phẩm âm nhạc Việt dần được chào đón. Nhạc Việt sẽ còn đi xa, mong thế và cũng hy vọng thế!