KỶ NIỆM 48 NĂM NGÀY GIẢI PHÓNG MIỀN NAM, THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC (30/4/1975 - 30/4/2023)

Người vẽ bản đồ tác chiến Xuân Lộc 1975

Người vẽ bản đồ tác chiến tấn công vào “cánh cửa thép” Xuân Lộc, mở đường cho bộ đội ta tiến vào giải phóng Sài Gòn - Gia Định năm 1975 chính là bác sĩ, cựu chiến binh Đàm Duy Thiên, nguyên trinh sát trẻ Sư đoàn 341 - Sông Lam. Kỷ niệm 48 năm Ngày giải phóng miền nam, thống nhất đất nước, ông trải lòng về những ký ức một thời.
Người vẽ bản đồ tác chiến Xuân Lộc 1975

Phóng viên (PV): Xin ông chia sẻ kỷ niệm về những năm tháng chiến tranh không thể nào quên?

Bác sĩ Đàm Duy Thiên: Tôi vào quân đội cuối năm 1972 khi chưa học xong THPT, tôi được bổ sung vào E266 F341 (Gọi tắt là Sư đoàn Sông Lam vì sư đoàn được thành lập trên quê Bác). Sau đó, tôi được chọn làm chiến sĩ đồ bản vì có năng khiếu hội họa. Đầu năm 1974, tôi cùng đồng đội tập trung cao độ cho huấn luyện sẵn sàng vào miền nam chiến đấu. Đầu năm 1975, chúng tôi hành quân vào mặt trận B2 (Đông Nam Bộ), trực tiếp tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh trong đội hình Quân đoàn 4 trên cánh quân phía đông tiến vào giải phóng Sài Gòn - Gia Định bấy giờ.

Sau những thất bại liên tiếp trên các mặt trận Tây Nguyên, Huế - Đà Nẵng và miền Đông Nam Bộ, địch tổ chức tuyến phòng thủ kéo dài từ Phan Rang qua Xuân Lộc đến Tây Ninh, trong đó Xuân Lộc là “một mắt xích quan trọng quyết phải giữ”, là “cánh cửa thép” phía Đông Sài Gòn. Thị xã Xuân Lộc là nơi được tổ chức phòng ngự, phòng thủ trọng yếu của địch, án ngữ Quốc lộ số 1 và đường 20 từ bắc vào nam… Muốn giải phóng Sài Gòn - Gia Định trước mùa xuân, ta phải đập tan hệ thống tuyến phòng thủ cực kỳ kiên cố của địch là thị xã Xuân Lộc, từ đó mới có không gian rộng để triển khai lực lượng từ miền bắc vào đánh.

PV: Được biết, ông đã vẽ hoàn chỉnh tấm bản đồ, góp phần để quân ta đập tan phòng tuyến của địch?

Bác sĩ Đàm Duy Thiên: Mọi trận đánh đều phải xây dựng được bản đồ quyết tâm chiến đấu, đó là văn bản pháp lý và nguyên tắc không thể thiếu; là do người chỉ huy quyết định, được cấp ủy thông qua.

Để có cơ sở chỉ huy, có quyết tâm chính xác, phải có cơ quan tham mưu, tác chiến giúp việc bằng cách nhận định, phân tích đánh giá địch - ta. Kể cả không gian chiến trường (địa hình). Từ đó, đề xuất phương án tác chiến chính xác, được thể hiện trên bản đồ đúng ý định, đây là khâu quan trọng quyết định kết quả chiến đấu. Quá trình chiến đấu phải ghi chép tái hiện đầy đủ diễn biến, cách đánh trung thực được thể hiện trên bản đồ. Để có tấm bản đồ vẽ đúng, đủ, kịp thời chính xác theo ý định của người chỉ huy, người vẽ bản đồ phải nhanh nhạy, thông thạo trong thao tác, chính xác từng chi tiết và luôn giữ bí mật…

Bản đồ tác chiến cho trận đánh Xuân Lộc năm 1975.

Bản đồ tác chiến cho trận đánh Xuân Lộc năm 1975.

PV: Rời cuộc chiến, lý do nào ông “bén duyên” với ngành y?

Bác sĩ Đàm Duy Thiên: Lúc bé tôi hay ốm đau phải thường xuyên nghỉ học để điều trị bệnh nhưng bù lại tôi khéo tay, đam mê viết vẽ hội họa (tự học). Trong chiến dịch Xuân Lộc, tôi được tận mắt chứng kiến đồng đội mình bị thương ngoài mặt trận, tôi vô cùng xót xa. Số lượng thương vong rất nhiều. Nhiều người tuy đã được sơ cứu nhưng vẫn không qua khỏi. Tất cả điều đó đã để lại cho tôi nỗi niềm trăn trở, day dứt. Tôi tiếc rằng mình không phải là bác sĩ để có thể tham gia cứu chữa cho đồng đội. Từ những ngày tháng đó tôi đã khát khao được vào ngành y.

Sau khi giải phóng miền nam, tôi cùng đồng đội của mình tham gia công tác quân quản. Nhớ lại hồi ấy dịch sốt xuất huyết rất nhiều, tôi bị sốt cao nhưng từ Trường Sơn trở về thành phố cứ nghĩ mình bị sốt rét nên chỉ uống thuốc sốt rét. Lúc đó, ở chiến trường ai cũng được nhận thuốc sốt rét, tôi càng uống bệnh càng nặng, phải nhập viện cấp cứu. Thầm nghĩ, nếu mình là bác sĩ thì không thể nào mắc sai lầm như thế được. Và rồi quyết tâm theo ngành y của tôi đã thành hiện thực.

Sau khi giải phóng miền nam, tôi được cấp trên gửi ra trường văn hóa quân đội, đóng tại Lạng Sơn để học văn hóa và thi đỗ Học viện Quân y, ra trường được giữ lại làm bác sĩ điều trị kiêm giảng viên thực hành. Tôi phấn đấu học tập và làm việc dần lên bác sĩ chuyên khoa cấp I, Thạc sĩ, Tiến sĩ Y học. Sau đó tôi được điều chuyển về Ban Bảo vệ sức khỏe T.Ư, một thời gian sau thì tôi tiếp tục được điều chuyển về Ban Tổ chức Cán bộ T.Ư Đảng đến khi nghỉ hưu.

PV: Ở độ tuổi này, điều mà ông mong mỏi gửi gắm tới thế hệ trẻ là gì?

Bác sĩ Đàm Duy Thiên: Tôi đặt một niềm hy vọng thế hệ trẻ ngày nay sẽ sống có lý tưởng, tự tin và hoài bão, mang trong mình tinh thần xung kích tiên phong trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng như trên các mặt trận khoa học, kỹ thuật, công nghệ… Đồng thời các bạn hãy luôn biết ơn, trân trọng những công lao to lớn mà thế hệ cha ông đã tốn biết bao trí tuệ, sức lực, xương máu để đất nước có được ngày hôm nay.

PV: Xin cảm ơn bác sĩ - chiến sĩ Đàm Duy Thiên!

Có thể bạn quan tâm

Cuộc chơi không cần người chơi

Ly cà-phê đặt nhẹ, giọt nước lạnh trên thành cốc chảy dài. Hai người bạn thân quay đầu vào nhau, những nếp nhăn hằn sâu theo khóe mắt. Câu chuyện họ chia sẻ giống hệt hàng nghìn câu chuyện khác ngoài kia: Giá nhà tăng từng ngày, còn tiền gửi ngân hàng chỉ nhích từng năm.

Bao cấp cho người... giàu

Với quan điểm xuyên suốt “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu”, Đảng và Nhà nước đã triển khai, đề xuất nhiều chính sách nhân văn nhằm bảo đảm quyền học tập cho mọi trẻ em, nâng cao an sinh xã hội và giảm gánh nặng tài chính cho người dân.

Rời đảo Len Đao. Ảnh: TRẦN SƠN HẢI

Trường Sa trong tim những người đi biển

Nghe thông tin “mùa ra đảo” cuối năm, đất liền rộn ràng hướng ra cùng các chiến sĩ và cư dân Trường Sa, lại nhớ giữa tháng 5/2024, khi mặt trời phương nam rót nắng vàng như mật xuống hải cảng Cam Ranh, hơn 200 đại biểu của Đoàn Công tác số 23 tập trung bên cầu cảng…

Kiều bào dự hội chợ từ thiện tại Thủ đô Budapest, Hungary. Ảnh: UBNV

Khát vọng đồng hành cùng Tổ quốc

Với hơn 1.300 lượt ý kiến đóng góp cho Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng gửi về từ khắp các châu lục, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, niềm tin và khát vọng đồng hành cùng Tổ quốc.

Quản trị rủi ro công bằng

Những ngày qua, lũ lụt hoành hành suốt dải duyên hải Nam Trung Bộ từ Phú Yên, Khánh Hòa đến Đắk Lắk, gây thiệt hại về người và tài sản vô cùng lớn.

Việt Nam đang thiếu lao động trình độ cao. Ảnh: ANH QUÂN

Tìm đúng cánh cửa cho mình

Năm nay, các sự kiện quốc gia đều được mọi người quan tâm đặc biệt. Sau những kỳ lễ tiết tưng bừng phấn khởi, phải có một khoảng thời gian để mỗi cá nhân “nguội” lại.

Ngập do triều cường tại TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: THẾ ANH

“Nước tới bánh xe”

Giữa cơn mưa xối xả cuối năm, trên đoạn đường Tôn Thất Thuyết, dòng xe hơi đứng im, kiên nhẫn. Xe máy xoay xở lao lên vỉa hè để rồi cũng chịu trận vì quá đông. Nước bắt đầu dâng, nhiều đoạn không thể phân biệt lòng đường và vỉa hè. Tiến không được, lùi cũng không xong.

Ăn quá nhiều đồ ăn vặt dễ dẫn đến mất cảm giác khi vào bữa chính.

Quan tâm đúng cách

Trong thời đại phát triển như vũ bão của tên lửa, internet… vấn nạn béo phì không còn là vấn đề của riêng các nước phát triển.

Ảnh: ANH QUÂN

Xét học bạ, dễ tuyển sinh nhưng khó công bằng

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến về việc có nên tiếp tục hay dừng áp dụng xét tuyển đại học bằng học bạ. Đây là một trong những phương thức phổ biến nhất nhiều năm qua, được nhiều thí sinh lựa chọn nhưng cũng gây ra những tranh luận về tính công bằng và minh bạch.

Kiểm soát lạm quyền

Một ngày đẹp trời, tôi nhận được cuộc gọi từ người quen. Anh khá am hiểu pháp luật và bày tỏ sự bức xúc: “Ông xem thế nào, giờ thấy có những hành vi lạm quyền quá mức”.

Người trẻ lạc nhịp

Theo số liệu từ Cục Thống kê, trong quý III/2025, hơn 1,6 triệu thanh niên Việt Nam (15 - 24 tuổi) không có việc làm, cũng không tham gia học tập hay đào tạo nghề.

Nhẹ đầu mối, nặng lo toan

Sáng thứ 6, điểm phục vụ hành chính công phường Khương Đình (Hà Nội) đông nghẹt. Ghế ngồi đã kín chỗ, nhiều người phải đứng ra tận cửa vào. Không gian khoảng 30 m² huyên náo những âm thanh thúc giục. Anh công chức xua cao tay, nói lớn: “Các bác cứ bình tĩnh. Giờ việc của 5-6 phường gộp một, phải từ từ để chúng cháu giải quyết!”.

Giữ “đường thẳng, lối thông” từ chính quyền cơ sở

Vài chục năm trước, mỗi khi nghe thấy câu chuyện tắc đường tại một số quốc gia Đông Nam Á, tôi vẫn không tưởng tượng nổi tại sao lại có lượng xe cộ lớn đến thế tập trung tới thủ đô và các thành phố lớn bên nước bạn.

Người bán không nhầm

Hai tuần từ sau trận ngập lụt lịch sử tại Thái Nguyên, hình ảnh những chiếc ô-tô đầy bùn đất, cùng hóa đơn sửa chữa hàng chục, hàng trăm triệu đồng vẫn được thảo luận sôi nổi trên các diễn đàn.

Áp lực thành công

Thành công chưa bao giờ hiện diện dày đặc như hôm nay. Chỉ cần lướt mạng xã hội, người ta dễ dàng bắt gặp vô số “tấm gương vượt khó”, “triệu phú tự thân” hay những “câu chuyện truyền cảm hứng”. Nhưng cũng chính vì thế, chưa bao giờ cảm giác thua kém và áp lực phải thành công lại lan truyền mạnh mẽ như hiện nay.

Bà Trương Thị Tám (đội khăn vấn, hàng cuối) trong một lần được chụp ảnh với Bác Hồ.

Tấm gương “du kích Hoàng Ngân” xứ nhãn

Về xã Khoái Châu (tỉnh Hưng Yên), một miền quê cách mạng, gặp chúng tôi, Bí thư Đảng ủy xã Khoái Châu Bùi Huy Cường tự hào giới thiệu: “Ở đây có cụ Trương Thị Tám, Anh hùng dùng đón gánh đánh Tây từ tuổi 17 đấy, nay đã 92 tuổi, cụ còn khỏe và minh mẫn lắm”.

Sau cơn lũ dữ

Trong những năm gần đây, những cơn bão nhiệt đới, những cơn lũ dữ có chiều hướng thay đổi trái quy luật thông thường. Miền bắc, miền trung nước ta vừa liên tiếp phải gánh chịu những cơn bão, lũ gây thiệt hại vô cùng lớn.

Ngẫm chuyện ngập

Người Thủ đô không chỉ yêu giai điệu và ca từ của ca khúc “Hà Nội mùa vắng những cơn mưa”, mà hiện tại, có lẽ họ đều mong đến thời điểm tên bài hát thành hiện thực. Mấy tuần qua, bão chồng bão, mưa ngập khắp nơi. Bão tan, thấy mưa chuyển mùa cũng nơm nớp lo ngập. Lo mãi đến thành ám ảnh.

Những cái tên

Chẳng ai biết những cái tên có từ bao giờ, nhưng chắc chắn một điều rằng, mỗi cái tên, từ địa danh, đồ vật và đặc biệt là tên người bao giờ cũng mang hàm ý sâu xa nào đó.

Ngôi nhà và sự an toàn trong bão

Khi còn nhỏ, mỗi kỳ nghỉ hè, tôi thường được đưa về nhà ông bà ngoại gửi. Quê gần biển (Nam Định cũ), đã không ít lần ông bà và cháu cùng trải qua những cơn bão lớn.

Công dân quốc tế và những đứa con thiếu quê hương

Đã có thời, cụm từ “công dân quốc tế” được nhắc đến đầy tự hào. Đó là những người giỏi giang, từ rất sớm đã bước chân vào làm việc cho các tổ chức quốc tế. Theo báo cáo của Liên hợp quốc, toàn hệ thống hiện có khoảng 130 nghìn nhân sự đang làm việc tại các cơ quan, tổ chức trực thuộc trên phạm vi toàn cầu (số liệu năm 2024).

Tọa đàm “Bảo mật dữ liệu và an ninh mạng trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” do Báo Nhân Dân tổ chức. Ảnh: THÀNH ĐẠT

Tăng bảo mật dữ liệu và an ninh mạng

Khối lượng dữ liệu khổng lồ được tạo ra mỗi ngày chính là nền tảng phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dự báo, xây dựng chính sách và cung cấp dịch vụ công thông minh.

Đơn vị thiết giáp của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An ra quân huấn luyện.

Kỷ niệm 80 năm lực lượng vũ trang tỉnh Nghệ An (21/8/1945-21/8/2025): Xứng đáng với truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam và quê hương Xô Viết anh hùng

Trải qua 80 năm (21/8/1945-21/8/2025) xây dựng chiến đấu và trưởng thành, lực lượng vũ trang tỉnh Nghệ An đã vượt qua nhiều khó khăn gian khổ, đóng góp to lớn trong các cuộc kháng chiến và bảo vệ Tổ quốc cũng như xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.

Tiền lời bán đất

Hơn 20 năm trước, khi mới lên Hà Nội học, tôi có thời gian ở nhờ nhà người bác trên đường 32, phường Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm (cũ). Nhà bác bán cơm bình dân, xoay xở qua ngày nhờ tệp khách chính là người lao động thu nhập thấp và cánh lái xe đường dài.

Nhận diện thủ đoạn “nhảy dù”

Gần đây, có hai câu chuyện "kỳ lạ" xảy ra tại hai thành phố lớn của nước ta. Đó là chuyện xây nhà “nhầm” trên đất của người khác ở Hải Phòng và Thành phố Hồ Chí Minh. Về lý, đất nhà ai người ấy sở hữu và toàn quyền định đoạt. Tuy vậy, hai câu chuyện tưởng đúng lý mười mươi, tới giờ bỗng gây tranh cãi.