[Hỏi đáp] Tại sao lại phải lo ngại khi nhiệt độ trung bình toàn cầu chỉ tăng 1 hoặc 2 độ C?

Tăng 1 hoặc 2 độ C trong nhiệt độ trung bình toàn cầu có vẻ không đáng kể trong trải nghiệm hằng ngày, song đối với hệ thống khí hậu Trái Đất, đây là một sự thay đổi rất lớn và đáng lo ngại.

Khách du lịch che ô tránh nắng nóng khi tham quan Đấu trường La Mã ở Rome, Italia ngày 12/7/2024. (Ảnh: THX/TTXVN)
Khách du lịch che ô tránh nắng nóng khi tham quan Đấu trường La Mã ở Rome, Italia ngày 12/7/2024. (Ảnh: THX/TTXVN)

Hỏi: Tại sao lại phải lo ngại khi nhiệt độ trung bình toàn cầu chỉ tăng một hoặc hai độ?

Trả lời: Về vấn đề gia tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu, mặc dù mức tăng 1 hoặc 2 độ C trong nhiệt độ trung bình toàn cầu có vẻ không đáng kể trong trải nghiệm hằng ngày, song đối với hệ thống khí hậu Trái Đất, đây là một sự thay đổi rất lớn và đáng lo ngại, cần được nhận thức và hành động kịp thời vì các lý do sau:

- Năng lượng khổng lồ được tích lũy: Toàn bộ hệ thống Trái Đất, bao gồm khí quyển, đại dương, đất liền và băng quyển, sẽ hấp thụ một lượng nhiệt khổng lồ để nhiệt độ trung bình tăng lên dù chỉ một độ. Lượng năng lượng dư thừa này có khả năng gây xáo trộn nghiêm trọng các hệ thống tự nhiên.

- Tác động lên chu trình nước và thời tiết cực đoan: Ngay cả một sự gia tăng nhỏ về nhiệt độ trung bình cũng có thể làm thay đổi đáng kể chu trình nước, dẫn đến hạn hán nghiêm trọng hơn ở một số vùng và mưa lũ dữ dội hơn ở những vùng khác. Tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan như sóng nhiệt, bão mạnh cũng gia tăng.

- Tan băng và nước biển dâng: Nhiệt độ tăng làm tan chảy các sông băng và các dải băng ở hai cực với tốc độ nhanh hơn, đồng thời làm nước biển giãn nở vì nhiệt. Điều này dẫn đến mực nước biển dâng cao, đe dọa các cộng đồng ven biển và các hệ sinh thái. Mất 1 hoặc 2 độ C có thể là sự khác biệt giữa việc một số đảo quốc còn tồn tại hay không.

- Ảnh hưởng đến hệ sinh thái và đa dạng sinh học: Nhiều loài động thực vật rất nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ. Sự gia tăng dù nhỏ cũng có thể phá vỡ môi trường sống của chúng, dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng hàng loạt. Ví dụ, rạn san hô đặc biệt dễ bị tổn thương bởi hiện tượng tẩy trắng do nhiệt độ nước biển tăng.

- Điểm tới hạn (Tipping points): Sự ấm lên vượt qua một ngưỡng nhất định (có thể chỉ là 1,5 độ C hoặc 2 độ C) có nguy cơ kích hoạt các "điểm tới hạn" trong hệ thống khí hậu, dẫn đến những thay đổi đột ngột, quy mô lớn và không thể đảo ngược, như sự sụp đổ của các dải băng lớn hoặc sự thay đổi hoàn toàn của các dòng hải lưu.

Có thể bạn quan tâm

Hơn 300 đại biểu quốc tế và Việt Nam tham gia chương trình "Hành trình đạp xe hữu nghị vì Hà Nội xanh" lần thứ 5.

Hành trình xe đạp hữu nghị vì Hà Nội xanh

Chương trình "Hành trình xe đạp hữu nghị vì Hà Nội xanh" lần thứ 5 là một hoạt động ý nghĩa không chỉ giúp tăng cường mối quan hệ hữu nghị giữa nhân dân Thủ đô Hà Nội với bạn bè quốc tế, mà còn góp phần quảng bá hình ảnh Hà Nội là một thành phố xanh, sạch, đẹp và thân thiện với môi trường.

Rừng đóng vai trò quan trọng trong chiến lược đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero).

Rừng xanh đến Net Zero

Trong chiến lược giảm phát thải và đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, rừng đóng vai trò quan trọng. Không chỉ là “lá phổi xanh” của hành tinh, rừng còn là nơi hấp thụ tự nhiên lượng khí CO₂, góp phần cân bằng khí nhà kính.

Các chuyên gia, diễn giả trong nước và quốc tế tại 1 trong rất nhiều phiên thảo luận khác nhau trong khuôn khổ diễn đàn. (Ảnh: HNV)

Việt Nam có khả năng vượt rủi ro nếu chuyển đổi xanh tích cực, hiệu quả

Hưởng ứng tinh thần “Tiên phong đổi mới, Kiến tạo tương lai” của Diễn đàn Kinh tế xanh (GEF) 2025 tại Hà Nội vào ngày 27/11 do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) tổ chức, các đối tác quốc tế và Việt Nam đều nhận thức đây chính là thời điểm để dẫn dắt, để kiến tạo và hành động.

Những tán rừng ở thôn 3, xã Tiên An, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam (cũ), nay là xã Thạnh Bình (Đà Nẵng). (Ảnh TÙNG LÂM)

Giai đoạn mới cho thị trường carbon

Sau COP30, các thỏa thuận toàn cầu, đặc biệt là những quy định liên quan đến Điều 6 của Thỏa thuận Paris, đang mở ra một giai đoạn mới cho thị trường carbon. Việt Nam cũng đang khẩn trương chuẩn bị vận hành thị trường carbon trong nước từ 2028 và tăng cường hội nhập sâu rộng hơn với các cơ chế trao đổi tín chỉ carbon quốc tế.

Nông dân Việt - từ câu chuyện sinh kế đến nhân tố quan trọng trong chuỗi giá trị bền vững.

Nông dân Việt - từ câu chuyện sinh kế đến nhân tố quan trọng trong chuỗi giá trị bền vững

Để nhận Giải Hành động vì Cộng đồng của Báo Nhân Dân, với Nestlé Việt Nam và người nông dân trồng cà-phê, đó là sự ghi nhận cho hơn 10 năm kiên trì. Hành trình bắt đầu từ ngày bà con còn "bỡ ngỡ" với nông nghiệp tái sinh, để rồi hình thành cộng đồng hàng chục nghìn nông hộ có sinh kế và cuộc sống được cải thiện rõ rệt.

Ảnh https://cop30.br.

COP30 - Phép thử về tinh thần đoàn kết

Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về (COP30) tại Belem, Brazil đang bước vào giai đoạn cam go nhất, với những cuộc đàm phán đến đêm muộn để tháo gỡ khó khăn. 

Hệ thống tín chỉ xanh P-Coin, hệ thống tín chỉ số nội bộ dành cho các hoạt động như đạp xe, nhặt rác, trồng cây hay hiến máu tình nguyện... (Ảnh: MINH VÂN)

Đột phá chuyển giao công nghệ cho mục tiêu Net Zero

Khoa học và công nghệ giữ vai trò trung tâm trong chiến lược phát triển xanh và trung hòa carbon của Việt Nam. Tuy nhiên, công nghệ chỉ trở thành động lực khi được chuyển giao và ứng dụng thực tế. Khoảng cách giữa nghiên cứu-chính sách-thị trường vẫn là điểm nghẽn lớn của chuyển đổi xanh.

Phiên thảo luận về cảng biển. (Ảnh: HNV)

Thúc đẩy hợp tác cảng và hàng không thông minh, bền vững Việt Nam-Hà Lan

Chiều 10/11, tại Hà Nội, Hội thảo Logistics Hà Nội 2025 với 2 phiên về cảng biển và hàng không đã thu hút đông đảo các đại biểu cùng tham gia trao đổi kinh nghiệm thực tiễn phát triển bền vững cảng biển và cảng hàng không, các giải pháp logistics sáng tạo và cơ hội mở rộng hợp tác với các đối tác trong ngành của hai nước.

Người dân lấy nước uống để giải nhiệt trong ngày nắng nóng tại Rome, Italy. (Ảnh: THX/TTXVN)

Mục tiêu khí hậu của EU

Mục tiêu khí hậu 2040 của EU được xem là bước ngoặt trong nỗ lực ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu, khẳng định cam kết của châu Âu đối với thế giới là chủ động, hợp tác, hướng tới một tương lai hài hòa giữa phát triển và bảo vệ hành tinh chung.

Giáo sư Ermias Kebreab trình bày tại Tọa đàm Khoa học vì cuộc sống thuộc Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture.

Giáo sư Ermias Kebreab: Các nhà khoa học Việt Nam đang đi theo đúng hướng phát triển bền vững

Đánh giá cao việc kết hợp giữa nguồn lực bản địa và tính khoa học nghiêm ngặt trong các dự án giảm phát thải khí nhà kính trong chăn nuôi bò sữa và phát triển hệ thống nuôi trồng thủy sản thông minh, Giáo sư Ermias Kebreab chia sẻ, các nhà khoa học Việt Nam đang đi theo đúng hướng phát triển bền vững.