Di sản văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh

TS Phạm Thị Như Thúy, công tác tại Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, đã chọn nghệ thuật tuyên truyền trong văn chính luận Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh làm đối tượng nghiên cứu lâu nay.
Di sản văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh

1/Và từ quá trình nghiên cứu, chị đã lẩy ra khá nhiều vấn đề lý thú để trình bày tại một số cuộc hội thảo trong năm 2023: Hội thảo “Văn học miền trung nửa đầu thế kỷ XX” do Trường đại học Khoa học Huế tổ chức và gần đây nhất là hội thảo “80 năm “Nhật ký trong tù” những giá trị bền vững, sức lan tỏa sâu rộng” do Hội đồng Lý luận, phê bình Văn học nghệ thuật Trung ương tổ chức. Cùng lúc cuốn “Nghệ thuật tuyên truyền trong văn chính luận Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh” (NXB Khoa học xã hội) của Phạm Thị Như Thúy ra mắt bạn đọc đúng vào dịp chào mừng 78 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 của dân tộc.

Trước tác của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh lâu nay đã trở thành đối tượng nghiên cứu của các chuyên ngành thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn cũng như các loại hình văn học nghệ thuật khác. Trong ngữ cảnh chung đó, từ góc nhìn thể loại, chuyên sâu về phương diện nghệ thuật, cuốn chuyên khảo “Nghệ thuật tuyên truyền trong văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh” đã cho thấy “di sản văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là giá trị tinh thần quý báu trong hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh”, gắn với hai giai đoạn chính trong cuộc đời hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ của Hồ Chí Minh.

Giai đoạn thứ nhất từ năm 1911-1941 chủ yếu hoạt động ở nước ngoài, giai đoạn thứ hai từ 1941-1969, trở về lãnh đạo cách mạng trong nước. Theo tác giả, việc tìm hiểu nghệ thuật tuyên truyền trong văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh qua hai giai đoạn kể trên đã “làm nổi bật mối quan hệ giữa đời và văn của Người cũng như vai trò thúc đẩy sự phát triển phong trào cách mạng” từ những áng văn chính luận thấm đậm ý nghĩa thời sự và nhân văn của Người.

2/Cuốn chuyên khảo là công trình khoa học chuyên biệt, nghiên cứu một cách hệ thống nghệ thuật tuyên truyền trong văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh. Trong quá trình nghiên cứu trước tác Hồ Chí Minh, tác giả nhấn mạnh đến ba bộ phận chính: văn chính luận, truyện ký và thơ ca. Trong đó văn chính luận viết trải dài, ôm trùm cả cuộc đời còn truyện ký viết ở nửa đầu cuộc đời và thơ ca sáng tác chủ yếu ở nửa sau cuộc đời. Như vậy: “văn chính luận Hồ Chí Minh gắn bó chặt chẽ, liên tục với cuộc đời hoạt động phong phú của Người và cũng là các bước ngoặt, các sự kiện lịch sử lớn lao của đất nước dân tộc”. Từ cách nhìn nhận cho thấy mối quan hệ tương tác giữa đời và văn đã góp phần minh định các nhân tố kiến tạo nên một phong cách tuyên truyền, mang tính đặc thù, riêng có trong văn chính luận Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh.

Cuốn chuyên khảo đã khảo sát, tìm hiểu kỹ lưỡng tác phẩm của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh với những dẫn chứng, phân tích và luận giải khá thuyết phục làm nổi bật những đặc tính tuyên truyền trong văn chính luận Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, cho thấy sự phối trộn hài hòa giữa nghệ thuật và tuyên truyền trong văn chính luận của Người. Từ ý thức về đối tượng tiếp nhận, về mục đích viết đã thể hiện sáng rõ tinh thần cách mạng, tính nhân văn, tính dân tộc và nhân dân, cùng sự kết tinh văn hóa Đông - Tây trong văn chính luận Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, mở ra khả năng truyền cảm hứng, sức lôi cuốn và lay động đến người tiếp nhận.

Như trên đã nói, để lý giải văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh tạo được sức lôi cuốn truyền cảm đến đối tượng tiếp nhận, tác giả chuyên khảo đã đi sâu tìm hiểu quan niệm của Hồ Chí Minh về sử dụng ngôn từ sao cho thuyết phục người tiếp nhận. Điều này thể hiện ở sự tương hợp giữa ngôn từ nghệ thuật và hệ thống chủ đề, ở sự phối kết, tích hợp thể loại và luân chuyển các sắc thái diễn ngôn: “người quan sát”, thông tin tư liệu, luận chiến, trữ tình, ở hệ thống biện pháp tu từ: trùng điệp, ghép mảnh, chơi chữ và phản vấn trong văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh.

3/Cuốn chuyên khảo “Nghệ thuật tuyên truyền trong văn chính luận Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh” được dàn dựng trên một cấu trúc hợp lý, chặt chẽ, khá cân đối. Văn phong chân phương, mạch lạc cùng hệ thống chương mục triển khai bài bản từ cơ sở lý luận, tổng quan tình hình nghiên cứu, giới thuyết khái niệm liên quan đến đối tượng nghiên cứu, tạo nền tảng để nhận diện văn chính luận qua diễn trình văn học từ truyền thống đến hiện đại. Trên cơ sở đó định vị di sản văn chính luận, giá trị tư tưởng, nghệ thuật, sức tác động cũng như “tầm đón đợi” của người tiếp nhận với văn chính luận của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.

Có thể bạn quan tâm

Bí thư Đảng ủy phường Biên Hòa Viên Hồng Tiến tương tác với mô hình robot thực hiện các chức năng như con người.

Cụ thể hóa nghị quyết vào cuộc sống ở Biên Hòa

Cùng với tiếp tục hoàn thiện việc vận hành chính quyền địa phương hai cấp, hiện nay cả hệ thống chính trị tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đang cụ thể hóa nghị quyết đại hội đảng bộ vào thực tiễn cuộc sống với nhiều cách làm sinh động và sáng tạo.

Cuộc chơi không cần người chơi

Ly cà-phê đặt nhẹ, giọt nước lạnh trên thành cốc chảy dài. Hai người bạn thân quay đầu vào nhau, những nếp nhăn hằn sâu theo khóe mắt. Câu chuyện họ chia sẻ giống hệt hàng nghìn câu chuyện khác ngoài kia: Giá nhà tăng từng ngày, còn tiền gửi ngân hàng chỉ nhích từng năm.

Bao cấp cho người... giàu

Với quan điểm xuyên suốt “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu”, Đảng và Nhà nước đã triển khai, đề xuất nhiều chính sách nhân văn nhằm bảo đảm quyền học tập cho mọi trẻ em, nâng cao an sinh xã hội và giảm gánh nặng tài chính cho người dân.

Rời đảo Len Đao. Ảnh: TRẦN SƠN HẢI

Trường Sa trong tim những người đi biển

Nghe thông tin “mùa ra đảo” cuối năm, đất liền rộn ràng hướng ra cùng các chiến sĩ và cư dân Trường Sa, lại nhớ giữa tháng 5/2024, khi mặt trời phương nam rót nắng vàng như mật xuống hải cảng Cam Ranh, hơn 200 đại biểu của Đoàn Công tác số 23 tập trung bên cầu cảng…

Kiều bào dự hội chợ từ thiện tại Thủ đô Budapest, Hungary. Ảnh: UBNV

Khát vọng đồng hành cùng Tổ quốc

Với hơn 1.300 lượt ý kiến đóng góp cho Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng gửi về từ khắp các châu lục, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, niềm tin và khát vọng đồng hành cùng Tổ quốc.

Quản trị rủi ro công bằng

Những ngày qua, lũ lụt hoành hành suốt dải duyên hải Nam Trung Bộ từ Phú Yên, Khánh Hòa đến Đắk Lắk, gây thiệt hại về người và tài sản vô cùng lớn.

Việt Nam đang thiếu lao động trình độ cao. Ảnh: ANH QUÂN

Tìm đúng cánh cửa cho mình

Năm nay, các sự kiện quốc gia đều được mọi người quan tâm đặc biệt. Sau những kỳ lễ tiết tưng bừng phấn khởi, phải có một khoảng thời gian để mỗi cá nhân “nguội” lại.

Ngập do triều cường tại TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: THẾ ANH

“Nước tới bánh xe”

Giữa cơn mưa xối xả cuối năm, trên đoạn đường Tôn Thất Thuyết, dòng xe hơi đứng im, kiên nhẫn. Xe máy xoay xở lao lên vỉa hè để rồi cũng chịu trận vì quá đông. Nước bắt đầu dâng, nhiều đoạn không thể phân biệt lòng đường và vỉa hè. Tiến không được, lùi cũng không xong.

Ăn quá nhiều đồ ăn vặt dễ dẫn đến mất cảm giác khi vào bữa chính.

Quan tâm đúng cách

Trong thời đại phát triển như vũ bão của tên lửa, internet… vấn nạn béo phì không còn là vấn đề của riêng các nước phát triển.

Ảnh: ANH QUÂN

Xét học bạ, dễ tuyển sinh nhưng khó công bằng

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến về việc có nên tiếp tục hay dừng áp dụng xét tuyển đại học bằng học bạ. Đây là một trong những phương thức phổ biến nhất nhiều năm qua, được nhiều thí sinh lựa chọn nhưng cũng gây ra những tranh luận về tính công bằng và minh bạch.

Kiểm soát lạm quyền

Một ngày đẹp trời, tôi nhận được cuộc gọi từ người quen. Anh khá am hiểu pháp luật và bày tỏ sự bức xúc: “Ông xem thế nào, giờ thấy có những hành vi lạm quyền quá mức”.

Người trẻ lạc nhịp

Theo số liệu từ Cục Thống kê, trong quý III/2025, hơn 1,6 triệu thanh niên Việt Nam (15 - 24 tuổi) không có việc làm, cũng không tham gia học tập hay đào tạo nghề.

Nhẹ đầu mối, nặng lo toan

Sáng thứ 6, điểm phục vụ hành chính công phường Khương Đình (Hà Nội) đông nghẹt. Ghế ngồi đã kín chỗ, nhiều người phải đứng ra tận cửa vào. Không gian khoảng 30 m² huyên náo những âm thanh thúc giục. Anh công chức xua cao tay, nói lớn: “Các bác cứ bình tĩnh. Giờ việc của 5-6 phường gộp một, phải từ từ để chúng cháu giải quyết!”.

Giữ “đường thẳng, lối thông” từ chính quyền cơ sở

Vài chục năm trước, mỗi khi nghe thấy câu chuyện tắc đường tại một số quốc gia Đông Nam Á, tôi vẫn không tưởng tượng nổi tại sao lại có lượng xe cộ lớn đến thế tập trung tới thủ đô và các thành phố lớn bên nước bạn.

Người bán không nhầm

Hai tuần từ sau trận ngập lụt lịch sử tại Thái Nguyên, hình ảnh những chiếc ô-tô đầy bùn đất, cùng hóa đơn sửa chữa hàng chục, hàng trăm triệu đồng vẫn được thảo luận sôi nổi trên các diễn đàn.

Áp lực thành công

Thành công chưa bao giờ hiện diện dày đặc như hôm nay. Chỉ cần lướt mạng xã hội, người ta dễ dàng bắt gặp vô số “tấm gương vượt khó”, “triệu phú tự thân” hay những “câu chuyện truyền cảm hứng”. Nhưng cũng chính vì thế, chưa bao giờ cảm giác thua kém và áp lực phải thành công lại lan truyền mạnh mẽ như hiện nay.

Bà Trương Thị Tám (đội khăn vấn, hàng cuối) trong một lần được chụp ảnh với Bác Hồ.

Tấm gương “du kích Hoàng Ngân” xứ nhãn

Về xã Khoái Châu (tỉnh Hưng Yên), một miền quê cách mạng, gặp chúng tôi, Bí thư Đảng ủy xã Khoái Châu Bùi Huy Cường tự hào giới thiệu: “Ở đây có cụ Trương Thị Tám, Anh hùng dùng đón gánh đánh Tây từ tuổi 17 đấy, nay đã 92 tuổi, cụ còn khỏe và minh mẫn lắm”.

Sau cơn lũ dữ

Trong những năm gần đây, những cơn bão nhiệt đới, những cơn lũ dữ có chiều hướng thay đổi trái quy luật thông thường. Miền bắc, miền trung nước ta vừa liên tiếp phải gánh chịu những cơn bão, lũ gây thiệt hại vô cùng lớn.

Ngẫm chuyện ngập

Người Thủ đô không chỉ yêu giai điệu và ca từ của ca khúc “Hà Nội mùa vắng những cơn mưa”, mà hiện tại, có lẽ họ đều mong đến thời điểm tên bài hát thành hiện thực. Mấy tuần qua, bão chồng bão, mưa ngập khắp nơi. Bão tan, thấy mưa chuyển mùa cũng nơm nớp lo ngập. Lo mãi đến thành ám ảnh.

Những cái tên

Chẳng ai biết những cái tên có từ bao giờ, nhưng chắc chắn một điều rằng, mỗi cái tên, từ địa danh, đồ vật và đặc biệt là tên người bao giờ cũng mang hàm ý sâu xa nào đó.

Ngôi nhà và sự an toàn trong bão

Khi còn nhỏ, mỗi kỳ nghỉ hè, tôi thường được đưa về nhà ông bà ngoại gửi. Quê gần biển (Nam Định cũ), đã không ít lần ông bà và cháu cùng trải qua những cơn bão lớn.

Công dân quốc tế và những đứa con thiếu quê hương

Đã có thời, cụm từ “công dân quốc tế” được nhắc đến đầy tự hào. Đó là những người giỏi giang, từ rất sớm đã bước chân vào làm việc cho các tổ chức quốc tế. Theo báo cáo của Liên hợp quốc, toàn hệ thống hiện có khoảng 130 nghìn nhân sự đang làm việc tại các cơ quan, tổ chức trực thuộc trên phạm vi toàn cầu (số liệu năm 2024).

Tọa đàm “Bảo mật dữ liệu và an ninh mạng trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” do Báo Nhân Dân tổ chức. Ảnh: THÀNH ĐẠT

Tăng bảo mật dữ liệu và an ninh mạng

Khối lượng dữ liệu khổng lồ được tạo ra mỗi ngày chính là nền tảng phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dự báo, xây dựng chính sách và cung cấp dịch vụ công thông minh.