Tiếp tục Kỳ họp thứ 10, sáng 3/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm.
Thí điểm các sản phẩm và mô hình bảo hiểm mới ứng dụng công nghệ
Đại biểu Tạ Đình Thi (Đoàn Hà Nội) đánh giá hồ sơ dự thảo được chuẩn bị công phu, nhưng cần bổ sung các quy định rõ ràng hơn về ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo hiểm.
Theo đại biểu, chuyển đổi số trong ngành bảo hiểm sẽ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động, tối ưu chi phí, tạo ra sản phẩm mới, tăng trải nghiệm khách hàng, bảo đảm minh bạch và an toàn hệ thống. “Đây là xu hướng tất yếu, phù hợp với chủ trương lớn của Đảng về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo”, đại biểu nói.
Nêu một số nhóm vấn đề cần hoàn thiện, đại biểu Tạ Đình Thi nhấn mạnh cần có định nghĩa pháp lý rõ ràng cho các mô hình kinh doanh bảo hiểm mới dựa trên nền tảng số, như bảo hiểm theo yêu cầu, bảo hiểm hành vi, bảo hiểm chia sẻ, nhằm tạo sân chơi bình đẳng, khuyến khích đổi mới và bảo vệ quyền lợi các bên liên quan.
Ngoài ra, dự thảo cần quy định cụ thể về việc sử dụng và bảo vệ dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động bảo hiểm. “Công nghệ giúp doanh nghiệp phân tích rủi ro, cá nhân hóa sản phẩm, phát hiện gian lận. Tuy nhiên, phải bảo đảm tuân thủ Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, tránh phân biệt đối xử trong định phí, và yêu cầu minh bạch thuật toán”, đại biểu lưu ý.
Bên cạnh đó, đại biểu đoàn TP Hà Nội đề xuất thể chế hóa việc ứng dụng công nghệ trong quản trị, điều hành và giám sát của cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Doanh nghiệp cần được khuyến khích dùng nền tảng số để quản lý hợp đồng, bồi thường, bảo mật thông tin. Cơ quan quản lý, như Bộ Tài chính, cũng cần áp dụng công nghệ dữ liệu để giám sát hiệu quả hơn.
Vấn đề nữa được đại biểu đề cập là nên cho phép thí điểm các sản phẩm và mô hình bảo hiểm mới ứng dụng công nghệ. Luật Khoa học và Công nghệ đã có quy định, nhưng trong Luật Kinh doanh bảo hiểm cần thể hiện cụ thể hơn để bảo đảm tính đồng bộ.
Từ các nội dung nêu trên, đại biểu Tạ Đình Thi đề nghị bổ sung thêm một điều mới (Điều 5a) trong dự thảo, quy định về ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong kinh doanh bảo hiểm, bao gồm: sử dụng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, bảo mật thông tin, thí điểm mô hình mới và giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết.
“Việc bổ sung quy định này sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho ngành bảo hiểm phát triển, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế-xã hội”, đại biểu nhấn mạnh.
Cần bổ sung nguyên tắc về tính minh bạch của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Góp ý kiến vào dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Thái Nguyên) nêu những bất cập liên quan hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Bà Thủy cho biết có mượn một số hợp đồng bảo hiểm của các hãng khác nhau về nghiên cứu nhưng với một người có kinh nghiệm làm luật mà đọc vẫn “thực sự khó hiểu”.
Đại biểu đoàn Thái Nguyên nêu thực tế, mỗi hợp đồng bảo hiểm dài mấy chục trang với nhiều từ ngữ chuyên ngành về tài chính, bảo hiểm. Vì khó hiểu, người mua bảo hiểm thường ủy thác niềm tin vào đội ngũ tư vấn viên, nhiều khi là bạn bè, người quen của mình.
Từ thực tiễn đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị khi sửa luật này cần quan tâm thêm những quy định liên quan nội dung trong các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, trong đó, ngoài yêu cầu bảo đảm về tính trung thực tuyệt đối, cần bổ sung nguyên tắc về tính minh bạch của hợp đồng bảo hiểm.
Từ quy định có tính nguyên tắc, đại biểu Thủy góp ý có thể giao Bộ Tài chính quy định chi tiết để thiết kế những nội dung của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ và các doanh nghiệp bảo hiểm căn cứ vào đó chấp hành, nhằm bảo đảm quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.
Cần có cơ chế giám sát việc chuyển đổi đại lý bảo hiểm
Thảo luận tại tổ, đại biểu Đoàn Thị Lê An (Đoàn Cao Bằng) quan tâm đến nội dung sửa đổi khoản 1 Điều 127 tại dự thảo quy định: Cá nhân đang làm đại lý bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ không được đồng thời làm đại lý cho doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ khác; và tương tự cho doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ...
Đại biểu bày tỏ đồng tình với quy định cá nhân đại lý bảo hiểm chỉ được đại lý cho một doanh nghiệp trong cùng loại hình bảo hiểm nhằm bảo đảm minh bạch, tránh xung đột lợi ích khi một đại lý làm cho nhiều doanh nghiệp cùng loại hình bảo hiểm.
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cần làm rõ “loại hình bảo hiểm” là gì - nhân thọ hay phi nhân thọ - và có nên áp dụng cả với các sản phẩm phụ trợ, bảo hiểm vi mô hay bảo hiểm công nghệ mới không?
Nêu thí dụ một đại lý bảo hiểm vi mô có thể muốn làm với nhiều doanh nghiệp nhỏ, nếu bị cấm tuyệt đối có thể hạn chế mô hình kết nối mới, đại biểu Đoàn Thị Lê An đề nghị bổ sung điều khoản chuyển tiếp hoặc ngoại lệ cho bảo hiểm vi mô, bảo hiểm công nghệ nếu được quản lý chặt.
Đồng thời, cần có cơ chế giám sát việc chuyển đổi đại lý: nếu cá nhân đại lý muốn chuyển từ doanh nghiệp A sang doanh nghiệp B, cần quy định thời gian chờ, thông báo, bảo đảm quyền lợi người tham gia bảo hiểm.
