Đặc sắc văn hóa ẩm thực Cà Mau

Nhân kỷ niệm 103 năm Ngày sinh Thủ tướng Võ Văn Kiệt, những ngày tháng 11 này, Khu tưởng niệm Thủ tướng tại xã Trung Thành, tỉnh Vĩnh Long đón nhiều đoàn khách trong và ngoài tỉnh đến dâng hương, tưởng nhớ và bày tỏ lòng thành kính.

Người dân vùng sông nước Cà Mau vốn đã quen với con nước ròng, nước lớn, thế nhưng “cuộc hẹn” không mong muốn với thiên nhiên trong đợt triều cường hôm rằm tháng 9 âm lịch vừa qua vẫn khiến cho bao người ngỡ ngàng. Nước dâng cao bất thường, vượt mọi dự báo, nhấn chìm hy vọng và tài sản.

Nghề làm cốm dẹp ở tỉnh Vĩnh Long đã tồn tại hàng trăm năm, mang đậm nét văn hóa độc đáo của đồng bào Khmer. Gần đây, một số hộ gia đình vẫn còn lưu giữ cách làm thủ công truyền thống, góp phần bảo tồn và phát triển sản phẩm du lịch địa phương.

“Cua Cà Mau” giờ đây không chỉ là món ăn mà đã trở thành một biểu tượng đặc sản, một “bảo chứng” cho chất lượng sản phẩm mà bất cứ thực khách nào cũng muốn được thưởng thức.

Nằm trên dòng chảy từ sông ra biển, cù lao Cồn Chim, xã Hòa Minh, tỉnh Vĩnh Long sở hữu vẻ đẹp tự nhiên, hệ sinh thái đa dạng, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Đến đây, du khách được tận hưởng không gian xanh, sạch, trong lành và thưởng thức các món ăn dân dã, đậm chất quê Nam Bộ.

Vườn quốc gia Tràm Chim (tỉnh Đồng Tháp) - một vùng đất phèn của Đồng Tháp Mười xưa, giờ đang vào mùa nước nổi. Tại đây có hệ sinh thái đất ngập nước vô cùng đặc biệt mà gần như không nơi nào có trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Giữa vùng đất ngập nước trù phú của Đồng bằng sông Cửu Long, Khu Bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng, xã Phương Bình, thành phố Cần Thơ được ví như “kho tàng xanh” quý giá, nơi lưu giữ nguồn gen lúa hoang hiếm có.

Về ấp Cồn Tàu, phường Trường Long Hòa thuộc vùng Duyên Hải, tỉnh Vĩnh Long, thấy con người và thiên nhiên hiện ra như hai mảng đối lập: một bên nhỏ bé, một bên kỳ vĩ. Nhưng nhìn kỹ, lại thấy rõ con người đang nương tựa vào thiên nhiên để sống và thiên nhiên cũng cần con người gìn giữ để không bị mất đi.

Nuôi lươn không bùn dễ làm, tận dụng được không gian hẹp, thị trường tiêu thụ rộng mở, giá bán tương đối ổn định. Vài năm gần đây, nhiều nông hộ ở thành phố Cần Thơ lựa chọn hình thức nuôi này để phát triển kinh tế gia đình.

Thời gian qua, cùng với tiến trình chuyển đổi số của quốc gia, ngành y tế tỉnh Vĩnh Long cũng đã đồng bộ triển khai hồ sơ bệnh án điện tử. Đây được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa rất quan trọng trong đổi mới quản lý, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh.

Vùng đất biên thùy An Giang có các dân tộc Kinh, Hoa, Khmer, Chăm… cùng sinh sống, tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc màu. Thời gian qua, cộng đồng các dân tộc nơi đây đã tích cực trao truyền kinh nghiệm, giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống, tránh nguy cơ mai một, đồng thời biến di sản thành nguồn lực cho phát triển bền vững.

Tranh đá Bảy Núi của nghệ sĩ Nguyễn Hoàng Nam, ngụ xã Châu Phú, tỉnh An Giang đã góp phần làm tăng sự đa dạng trong dòng chảy văn hóa nghệ thuật của tỉnh.

Nhiều năm qua, ông Ba Thum tức Phạm Văn Thum, 75 tuổi, ngụ khóm Thới Thạnh, phường Mỹ Thới, tỉnh An Giang đến các vùng nông thôn xây cầu bê-tông miễn phí giúp người dân, nông dân qua lại thuận lợi.

Mùa nước nổi hay còn gọi mùa nước lũ từ thượng nguồn sông Mê Công đã tràn vào các cánh đồng các xã vùng biên giới Nhơn Hội, Phú Hữu, Vĩnh Xương... tỉnh An Giang. Nước nổi mang theo tôm cá nước ngọt vào đồng, trong đó, có cá linh.

Từ nhiều tháng qua, người dân xã Nhơn Phú, tỉnh Vĩnh Long mong chờ ngành chức năng và chính quyền địa phương sớm triển khai dự án bảo tồn khu lò gạch, gốm Mang Thít. Người dân nơi đây đồng tình ủng hộ, gìn giữ và bảo tồn những lò gạch cũ, nhưng thời gian trôi qua, nơi đây trở nên hoang vắng và xuống cấp.

Hai bên bờ sông Thom thuộc xã Mỏ Cày và Nhuận Phú Tân (tỉnh Vĩnh Long) từ lâu đã hình thành chợ nổi buôn bán duy nhất một mặt hàng là quả dừa. Chợ bên sông độc đáo này là nơi mưu sinh của hàng trăm con người sống nhờ vào quả dừa với các hoạt động như: lột dừa, se chỉ xơ dừa, vận chuyển dừa…

Mỗi năm, cứ vào mùa nước nổi, Đồng bằng sông Cửu Long lại khoác lên mình một vẻ đẹp riêng với những cánh đồng mênh mông trắng nước, phù sa cuồn cuộn bồi đắp, nguồn thủy sản dồi dào. Tạm gác việc đồng áng, nông dân nơi đây bước vào một mùa mưu sinh khác với nhiều phương thức đánh bắt cá truyền thống.

Tỉnh An Giang có hai dòng sông lớn gồm sông Tiền và sông Hậu cùng với nhiều dòng sông nhỏ, kênh, rạch tạo điều kiện cho nghề nuôi cá lồng bè phát triển. Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, dọc theo sông Hậu, sông Tiền, sông Cái Vừng, sông Châu Đốc có 1.396 hộ nuôi lồng/ bè, với 3.738 bè.

Cần Thơ đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành trung tâm du lịch sinh thái đặc sắc của vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.

Miền Tây sông nước gắn liền với những bến sông, nơi có cây cầu khỉ, những rặng dừa đung đưa theo từng ngọn gió lùa. Ở đó còn có những nếp nhà mộc mạc, giản dị mang đậm nét quê, lẩn khuất phía sau là ao cá với hoa súng khoe sắc buổi sớm mai… Tuy nhiên, theo thời gian, những “mái nhà xưa” giờ chỉ còn là ký ức.

Mùa nước nổi về mang theo nguồn cá tự nhiên vào kênh rạch, sông ngòi cho nên nhiều người dân ở An Giang mang cần câu ra sông, ra đồng kiếm cá. Có người câu cá vì nghiệp mưu sinh, có người lại thư giãn như một thú vui cuộc sống...

Những khi có dịp đi ngang qua các chợ quê miền Tây Nam Bộ, chúng ta không khó bắt gặp ở đó hình ảnh bến sông mà những người mua bán thường hay gọi là bến chợ.

Nước mắm Phú Quốc không chỉ là một sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, đó là tinh hoa của đất trời, biển cả và bàn tay lao động cần mẫn của bao thế hệ người dân nơi “đảo ngọc”. Đây còn là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia với lịch sử hơn 200 năm, cần được giữ gìn và lưu truyền.

Cây thiên tuế cổ thụ gần 200 năm tuổi tại đình Phú Nhuận (phường An Hội, tỉnh Vĩnh Long) được công nhận là cây di sản vào đầu năm 2025. Cây gắn liền với sự hình thành và phát triển vùng đất Vĩnh Long, hiện được người dân chăm sóc, giữ gìn cẩn thận.

Ẩn mình bên dòng kênh Trà Thôn thuộc ấp Long Quới 1, xã Long Điền B, huyện Chợ Mới (An Giang), chợ tro Trà Thôn từng là điểm đến tấp nập của hàng chục ghe tàu từ khắp các tỉnh Nam Bộ.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, tỉnh Vĩnh Long đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa. Đây là bước đi phù hợp xu thế thời đại; thể hiện trách nhiệm, sự quan tâm của cấp ủy và chính quyền địa phương nhằm gìn giữ di sản văn hóa dân tộc.

Cùng với các loại cây ăn trái đặc sản đã làm nên thương hiệu cho vùng đất Cần Thơ như dâu Hạ Châu, xoài Cát Hòa Lộc, vú sữa, sầu riêng..., những năm gần đây, trái nhãn, đặc biệt là giống thanh nhãn cũng từng bước khẳng định chỗ đứng nhờ chất lượng thơm ngon, mẫu mã đẹp, phù hợp thị hiếu người tiêu dùng trong nước và nước ngoài.

Thời gian qua, nhiều mô hình làm ốc gác bếp ra đời và phát triển mạnh tại tỉnh Vĩnh Long, Đồng Tháp, gần đây là thành phố Cần Thơ. Với mô hình “Ốc lác gác bếp cô Út”, chị Đặng Thế Quỳnh Anh đã mày mò "ru ngủ" thành công hàng tấn ốc mỗi năm. Món ăn dân dã ngày nào giờ đã trở thành đặc sản được người tiêu dùng săn đón.