Bảo đảm quyền bảo vệ bí mật cá nhân

Chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xây dựng xã hội số là xu thế của thời đại. Việt Nam đang đẩy mạnh quá trình này để làm chủ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; đồng thời, xác định dữ liệu cá nhân là một trong những yếu tố quan trọng trong quá trình tham gia vào xu thế này.
Ảnh minh họa. (Nguồn: Xinhua)
Ảnh minh họa. (Nguồn: Xinhua)

Thời gian gần đây, Đảng và Nhà nước ban hành nhiều văn bản chỉ đạo vấn đề này theo hướng bảo đảm an ninh mạng; lấy con người, trí tuệ con người làm trung tâm, là nhân tố quyết định; hoàn thiện hành lang pháp lý trong bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Hiến pháp năm 2013 kế thừa các quy định của các bản Hiến pháp trước đây, khẳng định quyền riêng tư của cá nhân là bất khả xâm phạm, đồng thời phát triển mở rộng phạm vi quyền riêng tư không chỉ là quyền bất khả xâm phạm về thân thể, nhà ở, thư tín mà còn bao gồm quyền bảo vệ bí mật cá nhân, trong đó, có thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình.

Tuy nhiên, tình trạng lộ dữ liệu cá nhân vẫn diễn ra phổ biến, nhất là trên không gian mạng. Theo báo cáo của Hiệp hội An ninh mạng, năm 2024, tình trạng lộ lọt dữ liệu cá nhân tại Việt Nam tiếp tục diễn biến phức tạp, nghiêm trọng, với 66,24% người dùng xác nhận rằng thông tin của họ từng bị sử dụng trái phép.

Nguyên nhân là do người dùng chưa có ý thức bảo vệ dữ liệu cá nhân; các biện pháp bảo vệ chưa tương xứng; dẫn tới thông tin cá nhân bị chiếm đoạt và đăng tải công khai. Việc thiếu các quy định cụ thể về bảo vệ dữ liệu trên môi trường này dẫn đến nhiều vi phạm và rủi ro tiềm tàng.

Theo thống kê của Bộ Công an, hiện có 69 văn bản quy phạm pháp luật liên quan trực tiếp đến bảo vệ dữ liệu cá nhân, tuy nhiên đều chưa thống nhất về khái niệm và nội hàm dữ liệu cá nhân, bảo vệ dữ liệu cá nhân. Nghị định số 13/2023/NĐ-CP ngày 17/4/2023 của Chính phủ (Nghị định số 13) là văn bản duy nhất đưa ra định nghĩa về dữ liệu cá nhân và các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, hệ thống xử lý vi phạm.

Theo đó, các hành vi vi phạm có thể bị xử lý bằng các hình thức: Kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính, xử lý hình sự; tuy nhiên, đây chỉ là một nghị định, chưa phải văn bản luật.

Bộ Công an đánh giá, qua thực tiễn triển khai công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân theo Nghị định số 13 cho thấy, nhiều tổ chức, doanh nghiệp thu thập dữ liệu cá nhân quá mức cần thiết, thiếu cơ sở pháp lý, không xác định được các luồng xử lý dữ liệu.

Nhiều hoạt động thu thập, xử lý dữ liệu cá nhân chưa có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu, không thể lấy ý kiến về sự đồng ý đối với những dữ liệu cá nhân đã thu thập. Điều đó cho thấy, các quyền cơ bản của công dân đối với dữ liệu cá nhân chưa được bảo đảm. Các chuyên gia pháp luật cho rằng, công dân chưa biết cách tự bảo vệ, chưa biết cách khiếu kiện, phản đối, yêu cầu bồi thường thiệt hại khi có hành vi vi phạm, xâm hại tới quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Gần đây nhất, tại Điều 19 và Điều 20 của Luật Lưu trữ 2024 đã quy định những nguyên tắc lưu trữ và quyền, nghĩa vụ của các chủ thể có liên quan, tuy nhiên, không đề cập đến việc bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Thực trạng trên đặt ra yêu cầu cấp bách trong hoàn thiện pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân mang tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật; nâng cao nhận thức, ý thức về xử lý dữ liệu cá nhân hiện nay song hành với công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân và có các quy định rõ ràng về việc bảo đảm các quyền của chủ thể dữ liệu.

Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân được xây dựng sắp tới được mong đợi sẽ giúp nâng cao nhận thức của cá nhân, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp về quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ bảo vệ dữ liệu cá nhân, mở ra bước ngoặt quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trước các hành vi thu thập, sử dụng, mua bán dữ liệu trái phép, bảo vệ người dân khỏi lừa đảo.

Các chế tài được áp dụng theo Luật cũng mang tính răn đe, nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật, tôn trọng và tuân thủ các quy định trong hoạt động xử lý dữ liệu cá nhân; tiếp tục thể chế hóa quy định của Hiến pháp và pháp luật về quyền bảo vệ bí mật cá nhân, quyền con người, quyền công dân, an ninh mạng, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Có thể bạn quan tâm

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco).

Doanh nghiệp khoa học-công nghệ: Củng cố nội lực để bứt phá

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Đại biểu tham dự hội thảo.

Vĩnh Long: Phối hợp chuyển giao ứng dụng khoa học-công nghệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội

Chiều 4/12, Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ tại miền nam phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ Vĩnh Long tổ chức Hội thảo với chủ đề “Phối hợp giữa Bộ Chủ trì Chương trình Khoa học-công nghệ cấp quốc gia với các địa phương trong chuyển giao ứng dụng kết quả nghiên cứu phục vụ phát triển kinh tế- xã hội khu vực phía nam”.

Ảnh minh họa.

Cảnh báo chiến dịch ‘Hanoi Thief’ tấn công mạng doanh nghiệp Việt Nam

Hàng loạt email giả mạo hồ sơ xin việc, đính kèm tệp “Le Xuan Son CV.zip”, được gửi đến các doanh nghiệp lớn, nhỏ tại Việt Nam. Đây là lớp vỏ ngụy trang cho chiến dịch tấn công mạng mang tên Hanoi Thief, với mục tiêu xâm nhập mạng nội bộ, chiếm quyền hệ thống và đánh cắp dữ liệu khách hàng, bí mật doanh nghiệp.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.

Lễ khai mạc triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học”.

Chín nghệ sĩ tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Việt Nam trưng bày tác phẩm tại triển lãm "Tỏa V-Điểm chạm khoa học"

Triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học” tôn vinh những thành tựu khoa học và ứng dụng sáng tạo vì sự phát triển bền vững và tương lai của nhân loại. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm "Tỏa" của VCCA.

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.