Cá mát là loài đặc hữu nổi tiếng, thơm ngon, có giá trị kinh tế cao, từng rơi vào tình trạng báo động cạn kiệt, do bị khai thác tận diệt như dùng xung điện, thuốc nổ, lưới bát quái... Những con suối vốn trong xanh trở nên đục ngầu, cá không kịp sinh trưởng.
Trước nguy cơ mất trắng loài cá quý, cách đây ba năm chính quyền xã đã ban hành đề án “Bảo tồn, phát triển nguồn lợi thủy sản cá mát Nặm Cướm gắn với du lịch sinh thái cộng đồng”, với quy định cấm tuyệt đối mọi hình thức đánh bắt trên dòng Nặm Cướm trong 1,5 năm. Các bản được giao quản lý từng đoạn suối, dựng biển báo, thành lập tổ tuần tra. Người vi phạm sẽ bị tịch thu dụng cụ, xử phạt hành chính.
Những quy định ấy ban đầu gặp phải không ít phản ứng, bởi nhiều người dân vốn dựa vào nguồn đánh bắt để sinh sống. Tuy nhiên, bằng sự kiên trì “mưa dầm thấm lâu”, cán bộ xã, trưởng bản vừa bố trí việc làm, lo sinh kế trước mắt cho một số hộ dân ảnh hưởng, vừa tuyên truyền kết hợp giám sát chặt chẽ, xử lý nghiêm người vi phạm. Dần dần người dân nhận thức rằng, giữ cá cũng là giữ nguồn sinh kế dài lâu, giữ môi trường sống của chính mình.
Giờ đây những con suối ở Hùng Chân được trả lại màu trong xanh. Sau thời gian đóng cửa để tái tạo nguồn cá, một đoạn suối dài khoảng 500m được chọn để xây dựng điểm du lịch. Như chia sẻ của ông Nguyễn Xuân Hòa, Chủ tịch UBND xã Hùng Chân: “Loài cá quý hiếm này không chỉ mang lại nguồn thực phẩm bổ dưỡng và giá trị kinh tế đáng kể, phát triển du lịch mà còn gắn liền với đời sống văn hóa, các nghi lễ truyền thống. Người dân địa phương luôn trân trọng và bảo vệ cá mát với niềm tự hào”.
Hướng đi mới được mở ra, hy vọng là cú huých thay đổi diện mạo một xã nghèo như Hùng Chân.
