Công việc mỗi ngày
Vài chiếc thuyền sáng đèn điện ắc-quy báo hiệu sắp cập bờ, đôi ba người đàn ông cào nghêu như múa bên bờ cát, với chị Nguyễn Thị Tâm, một người phụ nữ cần mẫn của làng chài Tam Thanh, mỗi ngày đều bắt đầu từ 4 giờ sáng mùa hè. Đến bờ cát, chỗ mà nhiều tàu thuyền đánh cá đêm ven biển sẽ về, chị Tâm kể: “Mặt biển vẫn còn tối, nhưng xiu xíu thôi đã sáng. Lúc này, đợi cá nhưng cũng là lúc chị em tui tranh thủ trò chuyện với nhau về chợ ế, chợ chậm, bán không hết thì lại phải chạy xe vô làng, đi xa bán hết rồi mới về”.
Gọi là “chợ” cá vì thấy cũng đông người nhưng đây chỉ là địa điểm tự phát của những thuyền đánh cá trong đêm cập bờ. Họ bán số cá tôm đánh bắt được cho nhiều phụ nữ để đưa đến các chợ huyện, chợ miền núi hoặc bán dạo trong các làng quê. Công việc của chị Tâm là như vậy. Mua bán đủ cho một chuyến đi chợ, chị chằng buộc vào xe máy ngược đường lên núi.
Cũng như chị Tâm, nhiều phụ nữ buôn cá khá nhanh nhẹn. Nhìn cách họ lựa cá, cách cân đong khá nhịp nhàng. “Thâm niên” đi chợ bán cá giúp chị Tâm có một cách ước lượng mớ cá, mớ tôm gần như chính xác. Chị Tâm cho hay: “Tùy vào từng loại cá, nhìn nó lớn thì ít con, nhỏ thì nhiều con. Nghề bán cá phụ thuộc vào lượng mua của khách hàng, họ mua nửa ký hoặc một ký, mình chỉ bốc tới lần thứ hai là tròn cân, đủ lượng”.
Khác với chị Tâm mua cá đi bán chợ miền núi, cô Lê Thị Chiên lại mua hải sản ngon, to, tươi để bán lại cho các nhà hàng. Cô Chiên cho hay: “Tôi không mua vội vàng như những chị em đi chợ xa, do sức khỏe không được tốt. Ngoài ra, do mình cũng có mối nhập hàng nên rề rà lựa chọn hoặc đợi thuyền về trễ cũng được”.
Công việc hằng ngày của chị Tâm không chỉ giúp nuôi sống gia đình mà còn duy trì và phát huy nét tháo vát đặc trưng của phụ nữ vùng biển Tam Thanh. Sống bên sóng biển, họ không những chỉ là người nội trợ, biết làm mắm, phơi cá mà còn là một tiểu thương năng động, sáng đạp cát, trưa đạp chân chống xe bán cá rong ruổi khắp nhiều làng quê.
Trải nghiệm thú vị
Sáng ở biển Tam Thanh du khách có thể vừa ngắm bình minh, hít thở không khí sớm trong lành, xem ngư dân sau một đêm ra khơi trở về. Cá nằm trên lưới, hải sản tươi ngay mép nước còn mời khách bữa điểm tâm bằng cách thuê nấu trong một nhà hàng gần biển.
Vào những ngày nghỉ cuối tuần, nhiều người trên TP Tam Kỳ cũng thích đi biển Tam Thanh vào lúc mờ sớm. Họ khởi hành từ trung tâm lúc 4 giờ sáng sau khoảng 20 phút đã đến bãi biển Tam Thanh. Anh Trịnh Văn Tâm, ngụ phố Phan Châu Trinh (TP Tam Kỳ), đưa cả nhà đi đón bình minh, đi chợ biển, cho biết: “Đi sớm cũng hay. Trời còn mù tối chốc dần hửng sáng. Ánh bình minh chiếu xuống mặt biển loang loáng nhưng khoái nhứt ở đây là được mua đồ hải sản tươi của các thuyền. Cảm giác thoáng đãng không có mùi tanh xộc vào mũi như cá bán ở chợ. Có được điều này là nhờ gió biển, nước biển làm sạch”.
Ngư dân đánh cá biển Tam Thanh, ông Trần Văn Ngọc cho hay: “Nhiều khách thích thú khi được đi “chợ” cá vào buổi sáng. Họ chuyện với nhau rằng, họ thấy lạ, vui”. Chị Đinh Thị Ngọc Diệp, một khách du lịch từ Hà Nội thì ví von: “Tôi thích không khí mua bán ở đây. Đi chợ cá như “sa lưới tình!”. Cảm giác ngắm nhìn những con cá được đổ xuống nền cát rất thích. Bình thường đi chợ chỉ 15-20 phút là xong nhưng ở đây muốn ngắm nhìn, muốn mua hết mọi thứ mang về nên kéo dài hằng tiếng vẫn chưa chán”.
Đến 6 giờ sáng, “chợ” cá tan phiên. Những người địa phương như chị Tâm, cô Chiên đã rời biển. Còn với các du khách, đó là lúc nghĩ đến món điểm tâm có được sau một buổi đi chợ sớm.
“Chợ” cá Tam Thanh chỉ là chợ tạm của làng chài Tam Thanh còn được goi là “Làng bích hoạ” thuộc TP Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam). Đây là làng chài đầu tiên, nổi tiếng bởi các bức tranh vẽ trên tường nhà dân do các hoạ sĩ Hàn Quốc thực hiện. Theo thời gian, những bức tường ngày đó đã không còn nhưng họ đã vẽ lại những bức tranh mới, sắp đặt thuyền thúng thành những không gian nghệ thuật gần gũi mang linh hồn làng chài.
