Nằm trong một kiệt (ngõ) nhỏ (3/26, Nguyễn Thiện Thuật, Thuận Hòa, TP Huế) nhưng bao giờ đến Di Nhiên Trà Thất cũng thấy có khách đang ngồi thưởng trà trong quán và nghe cô chủ Di Nhiên - TS Trần Thị Thanh Nhị, giảng viên Khoa văn, Trường đại học Sư phạm Huế, say sưa nói về trà và tình yêu dành cho sông Hương xứ Huế.
Đến Di Nhiên Trà Thất vào một đêm tháng sáu nóng bức, cô Nhị ra chào khách bằng nụ cười tươi tắn. Sau khi xem qua một lượt những loại trà bánh trong thực đơn được trang trí tinh tế, chúng tôi chọn trà Tiên Khí. Trong thời gian đợi trà, cô Nhị tiếp chúng tôi bằng những mẩu chuyện nhỏ về bản thân, về công việc, về trà. Cô Nhị sinh năm 1985 tại Đồng Hới, Quảng Bình. Không phải người gốc Huế, song cô lại dành cho dòng sông Hương và Huế một tình yêu sâu đậm, đặc biệt là với những nét văn hóa xưa cổ. Sau nhiều năm nghiên cứu về văn hóa trà của người Việt, cô Nhị quyết định mở Di Nhiên Trà Thất tại Huế, để làm nơi giao lưu các đặc sản, danh trà thuần Việt và bảo tồn nghề làm trà hoa truyền thống.
Di Nhiên Trà Thất được xây dựng, bày trí theo phong cách “thiền”, đậm chất phương Đông. Hoa sen là loài hoa duy nhất được cô Nhị chọn để trang trí không gian trà thất, không gian lúc nào cũng ngan ngát hương sen. Sen ở Di Nhiên nói riêng, ở Huế nói chung không hoàn toàn giống với sen ở những vùng khác. Đó là sen trắng của đất cố đô có hương thơm thanh tao, cánh sen có độ rộng đủ để ôm trùm trà được cô Nhị khéo léo đặt vào bên trong. Trà được ủ mình trong sen xứ Huế, vừa giữ được mùi thơm đặc trưng, vừa mang hương vị nắng gió vùng miền, vừa phảng phất hương sen của Huế.
Sự am hiểu về trà, tình yêu và khát vọng gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống của người Việt Nam đã được cô Nhị gửi cả vào Di Nhiên Trà Thất, vào từng loại trà được tẩm ướp rất kỳ công và pha bằng kỹ thuật tinh tế. Có dịp đến Huế, nhiều người cố gắng đến thưởng thức trà tại Di Nhiên Trà Thất.
Thưởng trà chứ không uống trà
Trò chuyện cùng cô Thanh Nhị, chúng tôi hiểu vì sao cô dành nhiều thời gian và tâm huyết để nghiên cứu về trà và văn hóa uống trà của người Việt xưa. Đến Di Nhiên Trà Thất, có thể ngộ ra một điều, những gì nhà văn Nguyễn Tuân viết trong truyện ngắn “Những chiếc ấm đất” không phải là sản phẩm của trí tưởng tượng hoặc tô vẽ quá đà. Cô Thanh Nhị cho biết: “Đối với trà thì chúng ta thưởng thức chứ không phải uống vội. Vừa nhấm nháp, vừa cảm nhận hương và vị của trà, của sen, của nước. Đôi khi, từ trong chén trà, ta có thể đoán định được tâm trạng của người pha trà, trà được hái ở sườn đông hay sườn tây của đồi núi, thậm chí là vận mệnh. Trong chén trà chứa đựng cả một vũ trụ”.
TS Thanh Nhị đã gắn văn hóa trà với dòng sông Hương - tâm hồn của xứ Huế. Điều này được thể hiện ở nghi thức dâng trà rải hoa trên dòng Hương (thường vào ngày rằm hằng tháng) để cầu mong sông Hương mãi thơm. Đặc biệt, cô Thanh Nhị cùng các trà nương còn ngược lên thượng nguồn lấy nước sông Hương về pha trà. Thật may mắn, chúng tôi được dịp thưởng thức trà pha bằng nước sông Hương. Mùi thơm đặc trưng của trà hòa cùng hương thơm nước dòng Hương ở thượng nguồn, theo cô Thanh Nhị: “Thật kỳ lạ, sông Hương ở thượng nguồn tỏa mùi thơm khi chúng tôi ra giữa sông lấy nước. Tôi cùng các trà nương khác nhìn nhau, vỡ òa, thăng hoa trong cảm xúc, chúng tôi múa hát cùng dòng sông. Sau khi bình tĩnh lại, chúng tôi thử dùng kinh nghiệm để phân tích mùi, cuối cùng nhận ra trong nước sông Hương có mùi của hoa cau, hoa mộc, hương xuân…”.
Để thưởng trà, đặc biệt là loại trà pha bằng nước của dòng sông huyền thoại xứ Huế, trà nương phải có hiểu biết về nghệ thuật pha trà truyền thống của dân tộc và trà khách phải có tình yêu đặc biệt dành cho trà, cho sông Hương. Từ đó mới có thể cảm nhận được tinh túy tụ kết lại trong chén trà nhỏ nhắn. Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, khi các giá trị truyền thống có nguy cơ mất đi, cô Thanh Nhị vẫn dành thời gian tĩnh tại ở Di Nhiên Trà Thất để nghiên cứu về trà, giới thiệu và lan tỏa văn hóa trà truyền thống đến với bạn bè gần xa.
