Những “cách kể” sống động và hấp dẫn
Từng có thời điểm, những trào lưu văn hóa từ nước ngoài, như văn hóa đại chúng Hàn Quốc (Korean Hallyu), hóa trang theo nhân vật yêu thích/ Cosplay từ Nhật Bản trở thành tâm điểm trong đời sống giải trí của nhiều bạn trẻ Việt Nam, nhất là ở đô thị.
Tuy nhiên, những năm gần đây, vẫn là giới trẻ, đã và đang tạo nên dòng chủ lưu tôn vinh văn hóa dân tộc ở hầu khắp các lĩnh vực hoạt động với vô cùng đa dạng hình thức và nội dung sáng tạo, đặc biệt trên các nền tảng truyền thông xuyên biên giới.
Ra đời vào tháng 1/2025, Nét Việt Nam chọn video làm phương tiện truyền tải chính, mang đến những câu chuyện văn hóa sống động trên hành trình của một nhóm người trẻ khám phá các làng quê dọc theo chiều dài đất nước.
Mục tiêu của dự án là tạo nên một “bảo tàng sống” về văn hóa Việt, được kể lại bằng giọng điệu sáng tạo, gần gũi của lớp trẻ.
(Hạnh Chi, chủ nhân của ý tưởng về dự án Nét Việt Nam)
Những thước phim có độ dài từ 12 đến 15 phút phát trên nền tảng YouTube tập trung vào một số chủ đề chính: Làng nghề, ẩm thực, âm nhạc và kiến trúc truyền thống. “Mục tiêu của dự án là tạo nên một “bảo tàng sống” về văn hóa Việt, được kể lại bằng giọng điệu sáng tạo, gần gũi của lớp trẻ”, bạn Hạnh Chi, chủ nhân của ý tưởng, bày tỏ kỳ vọng.
Tình yêu dành cho văn hóa truyền thống trong Hạnh Chi được nuôi dưỡng từ khi còn nhỏ qua những điều giản dị là lời hát ru của bà, của mẹ.
Tiếp xúc với lịch sử và văn hóa quốc tế khi theo học tại Học viện Ngoại giao, có sự so sánh trở lại với văn hóa nguồn cội, cô gái thế hệ 9x nhận thức sâu sắc rằng, bản sắc văn hóa Việt Nam rất độc đáo, thế hệ trẻ cần tìm cách thức lan tỏa bản sắc ấy một cách mạnh mẽ hơn, gần gũi hơn với đông đảo người trẻ hôm nay ở trong và ngoài nước. Điều này thôi thúc Hạnh Chi hình thành ý tưởng về dự án Nét Việt Nam.
Từ một dự án của nhóm các bạn trẻ yêu thích văn hóa lúc ban đầu, đến nay, nhóm đã kết hợp với một số nhà nghiên cứu văn hóa, các nghệ nhân làng nghề để xây dựng nội dung kịch bản giàu thông tin, có chiều sâu văn hóa, tạo nên sản phẩm video hấp dẫn nhiều nhóm khán giả.
Trên các nền tảng mạng xã hội, sản phẩm của Nét Việt Nam liên tục nhận được đánh giá tích cực từ cả giới chuyên môn lẫn cộng đồng mạng. Đây là một minh chứng cho thấy, nếu được tiếp cận đúng cách, văn hóa dân tộc hoàn toàn có thể sống động, hấp dẫn trong lòng “thế hệ số”.
Nếu Nét Việt Nam là cầu nối giữa Gen Z và văn hóa truyền thống thì Hehe Subteam lại là minh chứng cho nỗ lực đưa Việt Nam ra thế giới thông qua ngôn ngữ. Nhóm được thành lập bởi những bạn trẻ đam mê dịch thuật và yêu mến chương trình truyền hình thực tế Gia đình Haha do Công ty cổ phần Tập đoàn Yeah1 phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng TikTok sản xuất.
Nội dung của chương trình nhằm quảng bá cảnh quan tươi đẹp, đời sống đặc trưng của con người Việt Nam trên mọi miền đất nước.
“Đẹp thế này mà không lan tỏa mạnh hơn thì tiếc quá!”, Hồng Liên, một trong những nhà sáng lập Hehe Subteam nhớ lại cảm xúc khi lần đầu xem trailer chương trình.
Được sự cho phép của đội ngũ sản xuất, cô và nhóm quyết tâm chuyển ngữ chương trình để người nước ngoài cũng cảm nhận được sự đa dạng và sâu sắc trong đời sống người Việt.
Hiện tại, Hehe Subteam đã có gần 70 thành viên, phần lớn thuộc Gen Z, cùng nhau dịch nội dung Gia đình Haha (phát sóng theo tập) sang hơn 11 ngôn ngữ. Phụ đề được đính kèm video chương trình phát trên nền tảng YouTube.
Không chỉ đơn thuần là chuyển ngữ nội dung, theo Phương Anh, một thành viên chủ chốt của dự án, đội ngũ Hehe Subteam còn chú trọng đến việc giữ nguyên “chất Việt” trong từng câu nói, từng hình ảnh, câu hò, tục ngữ.
Đây cũng là thách thức lớn khiến các buổi làm việc chung của nhóm thường kéo dài hàng giờ, để chọn lựa cách dịch tinh tế, sát nghĩa và có hồn nhất.
Đại diện nhà sản xuất chương trình Gia đình Haha đánh giá, sáng kiến thành lập Hehe Subteam vô cùng thiết thực, góp phần quảng bá bản sắc Việt Nam ra thế giới.
Trước kia, nhiều người nước ngoài thường nghĩ đến Việt Nam với hình ảnh “chiến tranh”, do đó, chúng mình hy vọng, thông qua chương trình này, bạn bè quốc tế sẽ biết rằng “đất nước hình chữ S” đã phát triển, tươi đẹp hơn rất nhiều.
(Linh Hương)
Linh Hương, một khán giả Việt Nam đang sinh sống tại Đức chia sẻ, nhờ hệ thống chuyển ngữ, Hương có thể giới thiệu chương trình này đến bạn bè quốc tế của mình. “Trước kia, nhiều người nước ngoài thường nghĩ đến Việt Nam với hình ảnh “chiến tranh”, do đó, chúng mình hy vọng, thông qua chương trình này, bạn bè quốc tế sẽ biết rằng “đất nước hình chữ S” đã phát triển, tươi đẹp hơn rất nhiều”, Linh Hương bày tỏ.
Một kênh chuyển tải bản sắc văn hóa hiệu quả
Không chỉ dừng lại ở hình ảnh và ngôn ngữ, âm nhạc cũng đang trở thành một kênh truyền tải bản sắc văn hóa hiệu quả.
Trong năm qua, Anh trai vượt ngàn chông gai được coi là hình mẫu thành công vang dội khi kết hợp một cách nhuần nhị và sáng tạo hai yếu tố dân tộc và hiện đại trong chương trình. Đáng chú ý, đội ngũ sản xuất cùng người hâm mộ chương trình này còn cùng nhau xác lập Kỷ lục Guinness thế giới về “Sự kiện có đông người mặc trang phục truyền thống Việt Nam nhất”.
Sự hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại được thể hiện qua MV “Bắc Bling” của ca sĩ Hòa Minzy kết hợp cùng Nghệ sĩ Xuân Hinh. Nhiều hình ảnh đặc trưng của văn hóa Kinh Bắc được trân trọng, nâng niu trên nền nhạc hiện đại, trẻ trung trong MV tạo nên một làn sóng yêu thích mạnh mẽ, liên tục xô đổ kỷ lục về lượt xem thời gian qua.
Dấu ấn mang tầm quốc tế của nghệ sĩ trẻ Việt Nam còn được thể hiện rực rỡ tại cuộc thi Sing! Asia do nền tảng iQiYi (Trung Quốc) tổ chức.
Giọng ca 22 tuổi Phương Mỹ Chi với sự hỗ trợ của nhóm nhà sản xuất âm nhạc DTAP đã đem đến loạt tiết mục vô cùng lôi cuốn khán giả các tầng lớp từ nhiều quốc gia trong khu vực, nhờ khai thác khéo léo chất liệu dân gian kết hợp với nhạc điện tử, võ thuật truyền thống...
Âm nhạc dân gian Việt Nam là một kho tàng vô giá và chưa bao giờ cũ. Chúng tôi luôn tin rằng, nếu làm nhạc bằng tình yêu thật sự với văn hóa thì dù chọn chất liệu nào, khán giả cũng sẽ cảm nhận được tâm hồn Việt Nam trong đó.
(DTAP)
Tất cả tạo nên một không gian nghệ thuật đậm tinh thần và thẩm mỹ Việt Nam. Không chỉ đẹp về phần nhìn, sự kết hợp của DTAP và Phương Mỹ Chi còn được giới chuyên môn đánh giá cao nhờ chiều sâu văn hóa, sự nghiêm túc trong nghiên cứu và lắng nghe nghệ thuật dân gian.
“Âm nhạc dân gian Việt Nam là một kho tàng vô giá và chưa bao giờ cũ. Chúng tôi luôn tin rằng, nếu làm nhạc bằng tình yêu thật sự với văn hóa thì dù chọn chất liệu nào, khán giả cũng sẽ cảm nhận được tâm hồn Việt Nam trong đó”, DTAP chia sẻ.
Là một nghệ sĩ Gen Z, Phương Mỹ Chi cho rằng, thế hệ của cô đang có một vai trò rất đặc biệt trong dòng chảy văn hóa đương đại: “Là thế hệ được sống trong hòa bình, có cơ hội tiếp cận với thế giới nhưng đồng thời cũng có khát khao quay về gốc rễ rất rõ ràng, điều này hối thúc Gen Z trở thành “cầu nối” giữa truyền thống và hiện đại, giữa văn hóa Việt và khán giả toàn cầu”.
Bản thân Phương Mỹ Chi luôn mong muốn, mỗi sản phẩm của cô không chỉ giúp khán giả thấy được cá tính âm nhạc của nghệ sĩ mà còn có thể khơi gợi niềm tự hào với văn hóa Việt Nam, nhẹ nhàng mà sâu sắc. “Nếu có thể cùng nhau đi theo hướng đó, Chi tin, Gen Z vừa tạo được dấu ấn cá nhân vừa góp phần làm cho văn hóa dân tộc trở nên sống động và lan tỏa hơn trên bản đồ âm nhạc thế giới”, Phương Mỹ Chi khẳng định.
Theo PGS, TS nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, những nỗ lực của giới trẻ nói chung, các bạn văn nghệ sĩ trẻ nói riêng trong hành trình giữ gìn, lan tỏa văn hóa là điều “đáng mừng và nên tiếp tục phát huy”.
Ông đặc biệt đánh giá cao khả năng tiếp cận công nghệ, cũng như sự sáng tạo trong từng sản phẩm văn hóa của họ. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh: “Cần lựa chọn chủ đề có chiều sâu, tính chuyên nghiệp và thẩm mỹ cao”. Với nghệ sĩ, việc kết hợp giữa công nghệ biểu diễn hiện đại (như sân khấu, ánh sáng, drone, kỹ xảo) với nội dung truyền thống sẽ tạo ra sức hút mới cho văn hóa Việt Nam trên bình diện quốc tế.
Trong làn sóng toàn cầu hóa, có thể thấy bản sắc Việt Namđang được chính lớp trẻ thổi vào luồng sinh khí mới, đầy đam mê, năng lượng và bản lĩnh. Những dự án của họ không chỉ là những cú chạm cảm xúc, mà còn là minh chứng cho sự tiếp nối bền vững giữa truyền thống và hiện đại, giữa cội gốc và các cành nhánh mới tươi xanh.
