Tháo ngòi căng thẳng ở Trung Đông

Iran vừa thông báo cho phép các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) quay trở lại nước này.

Toàn cảnh một cuộc họp Hội đồng Bảo an tại New York, Mỹ. (Ảnh: THX/TTXVN)
Toàn cảnh một cuộc họp Hội đồng Bảo an tại New York, Mỹ. (Ảnh: THX/TTXVN)

Quyết định tương đối bất ngờ của Tehran sau hơn 2 tháng “cấm cửa” các nhân viên IAEA được giới quan sát đánh giá là động thái tích cực của nước Cộng hòa Hồi giáo trong nỗ lực tháo ngòi căng thẳng liên quan chương trình hạt nhân của Iran.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araqchi thông báo Hội đồng An ninh quốc gia tối cao của Nhà nước Hồi giáo này đã phê chuẩn việc cho phép các thanh sát viên IAEA trở lại quốc gia Trung Đông này.

Bộ trưởng Araqchi cho biết, các thanh sát viên sẽ giám sát quá trình thay nhiên liệu tại Nhà máy điện hạt nhân Bushehr. Tuy nhiên, người đứng đầu ngành ngoại giao Iran lên tiếng phủ nhận thông tin Tehran và IAEA đã đạt được khuôn khổ hợp tác mới, khẳng định hiện chưa có văn bản nào được thống nhất giữa hai phía. Ngay sau thông báo của Tehran, Nga tuyên bố hoan nghênh động thái nêu trên của Iran.

Đại diện thường trực Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna, ông Mikhail Ulyanov nhấn mạnh, việc IAEA nối lại hoạt động tại Nhà máy Bushehr một lần nữa cho thấy Iran là đối tác có trách nhiệm, ngay cả sau các cuộc tấn công quân sự nhằm vào những cơ sở hạt nhân dân sự, đặt dưới sự giám sát của IAEA.

Trong khi đó, Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi cho biết, nhóm thanh sát viên đầu tiên của IAEA đã trở lại Iran sau hơn 2 tháng hoạt động hợp tác giữa hai phía bị gián đoạn. Theo Tổng Giám đốc Grossi, IAEA đang thảo luận các biện pháp khởi động lại công việc tại Iran, nơi có các cơ sở hạt nhân từng bị tấn công.

Hợp tác giữa Tehran và IAEA đóng băng khi Quốc hội Iran thông qua luật đình chỉ hợp tác với IAEA sau các vụ không kích của Israel và Mỹ hồi tháng 6, buộc các thanh sát viên phải rời khỏi nước Cộng hòa Hồi giáo.

Tehran cáo buộc IAEA ngả về phương Tây và yêu cầu hoạt động thanh tra, giám sát các cơ sở hạt nhân phải được Hội đồng An ninh quốc gia tối cao phê chuẩn. Tuy nhiên, Bộ trưởng Ngoại giao Iran thừa nhận Tehran không thể chấm dứt hoàn toàn hợp tác với IAEA, việc các thanh sát viên IAEA trở lại chỉ cần được Hội đồng An ninh quốc gia tối cao bật đèn xanh.

Động thái được giới phân tích đánh giá là nhượng bộ được Iran đưa ra trong bối cảnh nhóm 3 nước châu Âu gồm Anh, Pháp, Đức (E3) đang đe dọa kích hoạt cơ chế snapback - các biện pháp trừng phạt của Liên hợp quốc đối với quốc gia Hồi giáo.

Giới ngoại giao châu Âu đồn đoán rằng quyết định kích hoạt cơ chế snapback có thể được đưa ra ngay trong tuần này nếu Tehran không cam kết đầy đủ về chương trình hạt nhân. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng thông báo nội dung cuộc thảo luận giữa Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio với những người đồng cấp nhóm E3, trong đó tái khẳng định lập trường rằng Iran không được phép sở hữu vũ khí hạt nhân.

Trước sức ép của phương Tây, Bộ Ngoại giao Iran có những động thái xoa dịu căng thẳng, nêu rõ Tehran hoàn toàn nhận thức được những hậu quả tiêu cực của việc khôi phục các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei khẳng định, Nhà nước Hồi giáo đã có những nỗ lực ngăn chặn nguy cơ kích hoạt cơ chế snapback, bằng việc tích cực đàm phán với nhóm E3 tại Geneva (Thụy Sĩ), cũng như tiến hành tham vấn với các nước Ủy viên thường trực và không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Các cuộc tiếp xúc giữa Iran với các nước nêu trên tập trung vào việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt liên quan Nghị quyết 2231 của Liên hợp quốc.

Trong khi phương Tây cáo buộc Iran mở rộng chương trình hạt nhân vượt quá nhu cầu dân sự, Tehran nhiều lần khẳng định chương trình chỉ phục vụ mục đích hòa bình. Cộng đồng quốc tế mong muốn giải pháp ngoại giao và hòa bình được thiết lập ở Iran, qua đó khôi phục an ninh và ổn định trong khu vực Trung Đông, vốn đã có quá nhiều bất ổn thời gian qua.

Có thể bạn quan tâm

Dù có những trắc trở, song nỗ lực duy trì tiếp xúc, đàm phán, giải quyết bất đồng từ hai nước cho thấy triển vọng quan hệ Mỹ-Brazil vẫn tích cực.

Quan hệ Mỹ-Brazil: Vừa hợp tác, vừa cạnh tranh

Trong bối cảnh trật tự quốc tế bước vào thời kỳ tái cấu trúc mạnh mẽ, quan hệ Mỹ-Brazil nổi lên như một mối quan hệ then chốt và có tầm ảnh hưởng. Dù hợp tác ở nhiều lĩnh vực, quan hệ hai nước vẫn tồn tại nhiều điểm va chạm, phản ánh giai đoạn “vừa hợp tác, vừa cạnh tranh”.

(Ảnh: NGUYỄN AN/TTXVN)

Biển, hiệp ước và tương lai

Hiệp ước Địa Trung Hải: Một biển, Một hiệp ước, Một tương lai” vừa chính thức ra mắt, đánh dấu bước tiến lịch sử trong quan hệ giữa Liên minh châu Âu (EU) và các nước phía nam Địa Trung Hải. Hiệp ước được xem là nền tảng quan trọng để kiến tạo một không gian Địa Trung Hải gắn kết, hòa bình và thịnh vượng.

Người dân Palestine tại Dải Gaza. (Ảnh: THX/TTXVN)

Xung đột tại Dải Gaza: Hy vọng mong manh

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất từng nhen lên hy vọng về chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn hai năm qua tại Dải Gaza. Thế nhưng, bất chấp những nỗ lực thúc đẩy của cộng đồng quốc tế, kế hoạch này đang bị bao phủ bởi một màn sương mù nghi kị do những mâu thuẫn về lợi ích chính trị và sự thiếu lòng tin giữa các bên.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Tân Hoa xã)

Mối lo “bong bóng AI”

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, là nhân tố quan trọng định hình bản đồ công nghệ toàn cầu. Khi “cơn sốt” AI ngày càng tăng nhiệt và chưa có dấu hiệu dừng lại, giới công nghệ đang bùng lên cuộc tranh luận: Liệu giá trị của thị trường AI có đang bị thổi phồng quá mức, trở thành “bong bóng” có thể vỡ bất cứ lúc nào?

(Ảnh minh họa: Tân hoa xã)

Hệ lụy từ dân số già

Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) vừa công bố báo cáo hằng năm, qua đó khuyến cáo nhiều quốc gia cần nhanh chóng hành động để ngăn chặn đà tăng trưởng dân số chậm lại gây tổn hại nghiêm trọng triển vọng kinh tế dài hạn. Dân số già hóa cũng gây nhiều hệ lụy xã hội phức tạp.

Châu Âu đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo. (Ảnh minh họa)

Châu Âu cần tăng sức đề kháng

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cảnh báo, "lục địa già" đang ngày càng dễ tổn thương trước các cú sốc như thuế quan của Mỹ, đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo (AI).

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng làm việc với Cố vấn đối ngoại của Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Veronika Musilova. Ảnh: Hương Giang. (Ảnh: Phóng viên TTXVN tại Bỉ)

Kết nối khu vực vì sự thịnh vượng chung

Với chủ đề “Cùng nhau kiến tạo một tương lai vững mạnh, thịnh vượng và an toàn”, Diễn đàn Bộ trưởng Liên minh châu Âu (EU)-Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lần thứ 4 đã khai mạc tại thủ đô Brussels, Bỉ.

Ảnh https://cop30.br.

COP30 - Phép thử về tinh thần đoàn kết

Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về (COP30) tại Belem, Brazil đang bước vào giai đoạn cam go nhất, với những cuộc đàm phán đến đêm muộn để tháo gỡ khó khăn. 

Trụ sở Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) châu Phi tại Addis Ababa, Ethiopia. (Ảnh: Tân Hoa xã)

Châu Phi oằn mình đối phó những khó khăn chồng chất

Châu Phi đang căng mình chống chọi với dịch tả và sốt xuất huyết bùng phát tồi tệ nhất 25 năm qua. Sự oằn mình chống đỡ của Lục địa đen lại càng thêm khó trong bối cảnh ngành y tế toàn cầu rơi vào trạng thái tài chính ngày càng eo hẹp do bị cắt nguồn tài trợ.

Các nhà ngoại giao G7 nhóm họp tại Canada. Ảnh: G7

Mùa đông khắc nghiệt ở Ukraine

Một mùa đông lạnh giá, khắc nghiệt về nhiều mặt đang chờ Ukraine ở phía trước. Hệ thống sưởi ấm bị gián đoạn nghiêm trọng do giao tranh; ngọn lửa đoàn kết mà phương Tây dành cho Ukraine cũng có tín hiệu dần nguội với những tranh cãi quyết liệt chung quanh kế hoạch hỗ trợ tài chính cho Kiev.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz phát biểu trong một cuộc họp báo ở Berlin. Ảnh: THX/TTXVN

Nền kinh tế Đức đứng trước ngã rẽ đầy thử thách

Hội đồng các chuyên gia Đức vừa công bố báo cáo thường niên 2025, với những đánh giá mang tính cảnh báo về triển vọng không mấy sáng sủa của nền kinh tế lớn nhất châu Âu. Theo đó, các gói kích thích và quỹ đầu tư khổng lồ chưa phát huy hiệu quả để đưa kinh tế Đức thoát khỏi khủng hoảng.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì sự đoàn kết của khu vực Mỹ Latinh và Caribe, đồng thời nhận định đây là thời điểm thích hợp để thảo luận về chủ đề này tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ IX của Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC). (Ảnh: TTXVN)

CELAC-EU: Khẳng định cam kết hợp tác lâu dài

Hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư giữa Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latin và Caribe (CELAC) với Liên minh châu Âu (EU), diễn ra tại Colombia, được kỳ vọng thúc đẩy cam kết về “bộ ba chuyển đổi” gồm năng lượng-kỹ thuật số-môi trường, nhằm thiết lập lộ trình hợp tác cho hai năm tiếp theo giữa hai khu vực.

Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. (Ảnh tư liệu: AA/TTXVN)

Hội đồng Bảo an dỡ bỏ lệnh trừng phạt với Tổng thống lâm thời Syria: Tấm thẻ thông hành

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vừa thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo về dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. Quyết định của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh giúp Tổng thống Syria kịp thời có “tấm thẻ thông hành” cho chuyến công du tới Nhà trắng trong tuần này.

(Ảnh minh họa)

Báo động chảy máu chất xám

Nhiều quốc gia trên thế giới sẵn sàng mời gọi đội ngũ y tế từ các nước nghèo với mức lương hấp dẫn. Hàn Quốc là một trong những nước có nhiều chuyên gia giỏi ở lĩnh vực khoa học, công nghệ ra đi tìm “chân trời mới”. Thực trạng này đang làm dấy lên mối lo ngại chảy máu chất xám lĩnh vực y tế và khoa học, công nghệ toàn cầu.

Người dân lấy nước uống để giải nhiệt trong ngày nắng nóng tại Rome, Italy. (Ảnh: THX/TTXVN)

Mục tiêu khí hậu của EU

Mục tiêu khí hậu 2040 của EU được xem là bước ngoặt trong nỗ lực ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu, khẳng định cam kết của châu Âu đối với thế giới là chủ động, hợp tác, hướng tới một tương lai hài hòa giữa phát triển và bảo vệ hành tinh chung.