Theo đó, Sở Xây dựng đề xuất chọn 19 bến, bãi có vị trí thuận lợi để bố trí trụ sạc. Đây được xem là hướng đi đôi lợi ích vì vừa bổ sung hạ tầng sạc kịp thời, vừa tạo nguồn thu mới cho ngân sách thông qua việc cho thuê quyền khai thác tài sản công. Đề án nhấn mạnh việc tận dụng tài sản công hiện hữu, có sẵn thay vì phải chờ đầu tư hạ tầng mới, giúp rút ngắn thời gian đáp ứng nhu cầu trạm sạc điện đang gia tăng nhanh.
Các khu vực cho thuê sẽ được đưa ra đấu giá với thời hạn 7 năm. Doanh nghiệp tham gia phải chứng minh kinh nghiệm vận hành công trình giao thông và năng lực tài chính.
Nguồn thu từ khai thác diện tích cho thuê, dự kiến hơn 22 tỷ đồng mỗi năm, sẽ được nộp ngân sách và ưu tiên tái đầu tư cho các dự án hạ tầng giao thông đường bộ, từ nâng cấp bến bãi đến mở rộng các công trình phục vụ xe buýt trong giai đoạn tới.
Các trụ sạc lắp đặt tại bến, bãi sẽ ưu tiên phục vụ xe buýt điện vào ban đêm, từ 21 giờ đến 6 giờ sáng để không ảnh hưởng hoạt động ban ngày trên mạng lưới xe buýt. Tất cả các loại xe buýt miễn là sử dụng năng lượng điện đều được phép tiếp cận hệ thống sạc này.
Theo đề xuất, Trung tâm Quản lý giao thông công cộng, đơn vị đang vận hành mạng lưới xe buýt của Thành phố Hồ Chí Minh sẽ là đầu mối quản lý và tổ chức khai thác hệ thống trụ sạc trong phạm vi bến bãi. Hiện Trung tâm này đang quản lý 25 bến, bãi với tổng diện tích hơn 120.000m², nhưng nhiều vị trí vẫn chưa được khai thác tối ưu, đặc biệt về giá trị kinh tế nên cần bố trí và khai thác trụ sạc là phù hợp.
Thành phố hiện có 176 tuyến, với hơn 2.300 xe buýt đang hoạt động; trong đó 627 xe chạy điện. Dù số lượng xe buýt điện ngày càng tăng, hạ tầng sạc vẫn chưa theo kịp. Toàn thành phố mới có 5 trạm với 56 trụ, phần lớn do doanh nghiệp tự đầu tư. Công suất khai thác của hệ thống này chỉ vừa đủ đáp ứng nhu cầu sạc cho số xe hiện hữu.
Trong khi đó, các đơn vị vận tải buýt phải liên tục điều chỉnh lịch trình vận hành để phù hợp thời gian sạc pin cho thấy khoảng trống lớn về hạ tầng phục vụ phương tiện điện.
Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang lập Đề án nhằm quyết tâm chuyển đổi phương tiện thân thiện với môi trường. Theo đó, từ năm 2025, 100% phương tiện vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt phải thay thế, đầu tư mới; từ năm 2030 trở đi 100% phương tiện vận hành phải là xe sử dụng điện. Theo tính toán, nếu thực hiện lộ trình chuyển đổi trong 5 năm tới Thành phố Hồ Chí Minh có gần 3.200 xe buýt điện, năng lượng xanh với tổng kinh phí đầu tư ước tính khoảng 13.511 tỷ đồng.
Nhiều doanh nghiệp vận tải chia sẻ, thực tế hiện nay phần lớn doanh nghiệp phải tự đầu tư trạm sạc riêng nếu muốn vận hành xe điện, do chưa có hệ thống trạm sạc công cộng hỗ trợ. Việc thiếu trạm sạc là rào cản lớn khiến doanh nghiệp chùn bước khi tham gia vào lộ trình chuyển đổi phương tiện bằng năng lượng sạch.
Theo Sở Xây dựng thành phố, nếu không tính nguồn vốn ngân sách để thực hiện đầu tư trạm sạc thì Thành phố Hồ Chí Minh cần nguồn kinh phí để thực hiện lộ trình chuyển đổi phương tiện là 2.202 tỷ đồng, Trong đó kinh phí hỗ trợ lãi vay đầu tư phương tiện là 1.947,2 tỷ đồng; kinh phí hỗ trợ lãi vay đầu tư trạm sạc điện là 255 tỷ đồng.
Dự kiến quy mô đầu tư trạm sạc điện đáp ứng lộ trình chuyển đổi phương tiện xe buýt của Thành phố Hồ Chí Minh gồm 44 vị trí, với 317 trụ sạc loại siêu nhanh 480kW, 4 thiết bị sạc/trụ. Trong đó,
- 19 vị trí thuộc quản lý của Sở Xây dựng: 163 trụ sạc;
- 10 vị trí thuộc quản lý của Samco: 121 trụ sạc;
- 10 vị trí khu vực Bình Dương (cũ): 28 trụ sạc;
- 5 vị trí khu vực Bà Rịa-Vũng Tàu (cũ): 05 trụ sạc.
