Sau một năm triển khai Nghị quyết số 57/NQ-TW, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam có nhiều khởi sắc, với hàng nghìn dự án và doanh nghiệp khởi nghiệp hoạt động trên nhiều lĩnh vực; hàng trăm thương vụ gọi vốn được xúc tiến; nhiều sản phẩm, giải pháp công nghệ đã có mặt trên thị trường khu vực và quốc tế. Các không gian sáng tạo, trung tâm đổi mới sáng tạo, quỹ đầu tư, chương trình hỗ trợ khởi nghiệp được mở rộng cả về quy mô lẫn chất lượng.
Về thể chế, Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025 cùng các luật, nghị quyết, nghị định liên quan đang tháo gỡ dần các điểm nghẽn về thủ tục, cơ chế tài chính, xử lý tài sản trí tuệ, mua sắm công, cơ chế thử nghiệm chính sách (sandbox). Cùng với đó, các công cụ quản trị hệ sinh thái được hình thành, giúp đánh giá khách quan, minh bạch và thúc đẩy cạnh tranh sáng tạo giữa các chủ thể.
Theo các chuyên gia, đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng, thì khởi nghiệp sáng tạo không thể chỉ bó hẹp trong phạm vi cộng đồng doanh nghiệp công nghệ, mà phải thành một chiến lược quốc gia, là sự nghiệp chung của cả hệ thống chính trị và của toàn dân trong kỷ nguyên mới.
Khởi nghiệp sáng tạo toàn dân nghĩa là ai cũng có cơ hội đưa ra giải pháp mới, tiếp cận tri thức mới, ứng dụng công nghệ mới vào đời sống. Một nông dân ứng dụng số hóa trong sản xuất, một công nhân cải tiến dây chuyền, một giáo viên tạo mô hình học tập mới, hay một người nội trợ kinh doanh nhỏ trên nền tảng số… đều là mắt xích đóng góp vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.
Trong bối cảnh đó, Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo quốc gia năm 2025 (Techfest ) sau 10 năm tổ chức cũng bước sang một dấu mốc mới khi lần đầu tiên trở thành lễ hội sáng tạo của cộng đồng. Ngay giữa phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm, người dân được trải nghiệm công nghệ, mô hình kinh doanh sáng tạo, được đặt câu hỏi cho startup và được tìm thấy cơ hội của chính mình trong hành trình sáng tạo. Đó là cách truyền đi thông điệp mạnh mẽ rằng, bất cứ ai cũng có thể đóng góp vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và đều có trách nhiệm với tương lai của đất nước.
Khởi nghiệp sáng tạo đã trở thành chiến lược trung tâm của hầu hết các nền kinh tế năng động trên thế giới, thể hiện qua việc xây dựng chiến lược, hoặc chương trình quốc gia về khởi nghiệp sáng tạo để nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút nhân tài, dòng vốn và công nghệ toàn cầu. Điểm chung của các quốc gia thành công là đều tạo cơ chế huy động sự tham gia rộng rãi của xã hội, lấy khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số làm nền tảng cốt lõi. Việt Nam đang theo đuổi tầm nhìn ấy thông qua dự thảo chiến lược quốc gia về khởi nghiệp sáng tạo đang trình Chính phủ, đặt mục tiêu đến năm 2030 có 5 triệu chủ thể kinh doanh, 10.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; ít nhất 300 điểm và trung tâm đổi mới sáng tạo trên toàn quốc; chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) vào nhóm 40 nước dẫn đầu; có ít nhất 5 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đạt định giá từ 1 tỷ USD trở lên; quy mô thị trường vốn đầu tư mạo hiểm đạt 3 tỷ USD…
Theo các chuyên gia, để khẳng định vị thế mới trên bản đồ đổi mới sáng tạo quốc tế, bên cạnh hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, phát triển hạ tầng đổi mới sáng tạo quốc gia thì Việt Nam không có con đường nào khác ngoài việc khơi dậy sức sáng tạo của toàn xã hội. Trong đó, mô hình “doanh nghiệp một người” là hướng đi chiến lược mới - nơi một cá nhân, hộ kinh doanh nhỏ lẻ có thể vận hành gần như toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp trên nền tảng số và trí tuệ nhân tạo. Đây chính là chìa khóa để đưa hàng triệu người dân tham gia hoạt động kinh tế chính thức, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong mọi tầng lớp, đồng thời đưa các mô hình kinh doanh siêu nhỏ vào quỹ đạo phát triển bền vững.
Cùng với đó, cần thúc đẩy thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm cấp quốc gia và địa phương theo định hướng tại Nghị quyết số 57/NQ-TW để thu hút vốn đầu tư của toàn xã hội cho các doanh nghiệp khởi nghiệp. Quan trọng hơn cả là xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo dám nghĩ, dám làm, dám thử và khoan dung với thất bại. Đó là nền tảng tinh thần để mỗi người dân trở thành chủ thể sáng tạo, và để khởi nghiệp sáng tạo toàn dân trở thành sức mạnh quốc gia trong chặng đường phát triển mới.
