Về lịch sử hình thành tên gọi “Khai Long”, tương truyền vào khoảng 300 năm trước, khi đoàn người mở đất khai hoang đi ngang qua đây, nhìn thấy một đám mây hình rồng, nghĩ là điềm lành nên đã ở lại khai hoang, lập ấp và lấy tên gọi Khai Long với ý nghĩa “Rồng mở cõi”. Tên gọi này còn hàm chứa khát vọng về tương lai phồn thịnh.
Khai Long có khu du lịch hấp dẫn nằm trong hệ sinh thái rừng ngập mặn thuộc Khu dự trữ sinh quyển thế giới Mũi Cà Mau với hệ sinh thái thực, động vật đa dạng. Đến đây, du khách được khám phá nhiều hoạt động thú vị như đi xuyên qua những cánh rừng ngập mặn nguyên sinh với các loài cây đặc trưng của vùng đất Cà Mau là đước, mắm, sú, vẹt…
Nếu muốn, khách cũng có thể hóa thân thành ngư dân chèo thuyền len lỏi trong những rừng đước ngập mặn, hòa mình vào vùng rừng xanh mát bóng cây. Nơi đây có điều kiện thuận lợi để phát triển các hoạt động trải nghiệm như bắt tôm, tìm ốc mắc cạn trong những vùng nước hay khi thủy triều xuống lội rừng bắt cua, bắt cá để cảm nhận được sự trù phú và đa dạng sản vật của vùng đất này.
Đứng ở bãi biển Khai Long, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn vẻ đẹp hoang sơ của cụm đảo Hòn Khoai hùng vĩ, nơi khi xưa người cộng sản Phan Ngọc Hiển cùng đồng chí làm nên cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai lịch sử. Sát bờ biển là tượng Phật bà Quán Thế Âm cao 20m nhìn ra Biển Đông.
Một cầu cảng bê-tông dài hàng chục mét bắt từ bờ ra hướng biển, trở thành chiếc cầu tham quan du lịch biển thú vị, giúp du khách được ngắm mặt trời mọc và lặn trên biển. Vốn là bãi biển phù sa, nhưng Khai Long nổi bật với bãi cát mịn ngả vàng, từ lâu được xem là một “hiện tượng” độc đáo của thiên nhiên. Tiếng lành đồn xa, khách du lịch khi về Cà Mau đương nhiên háo hức ra Đất Mũi và cũng không quên ghé thăm bãi biển Khai Long.
Lúc cần tìm vẻ đẹp bình yên, chỉ cần ngồi trên bãi cát hướng nhìn về phía biển để thấy mặt trời ló rạng từ mặt nước lên cao và tắt nắng chiều tà lặn xuống. Con người như được hòa quyện với thiên nhiên, với bãi cát mịn vàng, với hàng dương, con sóng. Chiều đến, biển Khai Long rì rào gió. Trên bầu trời mây bay gấp tạo ra những hình thù kỳ lạ trước khi ánh vàng hoàng hôn buông xuống trên bờ cát dài óng ánh.
Vào những đêm trăng sáng, bãi biển như rộng, dài hơn, mang vẻ đẹp lung linh. Với nhiều du khách, ngắm những vệt cát biển dưới ánh trăng cũng là một trải nghiệm rất thú vị. Còn sáng sớm, cảnh sắc bình minh trên biển lại khiến người ta cảm thấy xao xuyến trong một ngày đẹp trời, ban mai ửng nắng nhuộm hồng không gian bao la. Hằng năm, nơi đây đón tiếp hàng nghìn lượt người đến cúng viếng, nhất là những ngư dân, ngư phủ tại địa phương.
Bãi biển Khai Long không chỉ thích hợp cho loại hình du lịch sinh thái mà còn đang phát triển mạnh về kinh tế biển. Nhiều năm qua, người dân vô tình phát hiện bãi cát nơi đây xuất hiện nguồn lợi nghêu giống. Thông tin lan truyền nhanh nên dòng người khắp nơi ồ ạt về cào nghêu.
Sau đó không lâu, chính quyền sở tại cho thành lập 16 hợp tác xã và Ban quản lý vùng nuôi nghêu; trưng dụng 413 ha mặt nước ven biển để nuôi nghêu thương phẩm. Hàng tỷ con nghêu giống đầy ắp bãi biển Khai Long mỗi khi mưa xuống, là sinh kế cho hàng nghìn hộ nghèo không đất canh tác. Sau này chính quyền địa phương hợp nhất 16 hợp tác xã ở làng nghêu Khai Long thành Hợp tác xã nghêu Đất Mũi.
Từ đó, việc khai thác nguồn lợi thủy sản ở ven bãi cạn này không còn bị xáo trộn. Người nghèo vừa có công ăn việc làm, chính quyền cũng không mất nhiều tiền để quản lý. Giờ đây, xã viên Hợp tác xã nghêu Đất Mũi còn mong muốn phát triển du lịch để phục vụ du khách trên chính bãi nghêu này.
Để có tầm chiến lược phát triển bền vững hơn cho vùng ven biển, dự án Nhà máy điện gió khu du lịch Khai Long giai đoạn 1 được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư vào ngày 14/1/2016; xây dựng trên diện tích đất liền và mặt biển trên thềm lục địa hơn 2.000 ha, công suất 100 MW, tổng vốn đầu tư hơn 500 tỷ đồng.
Hiện nay, trên tuyến đường bê-tông ven biển, du khách có thể ngắm nhìn thêm những cánh quạt điện gió từ dự án điện gió xã Viên An, huyện Ngọc Hiển cách biển Khai Long vài ki-lô-mét. Những công trình, dự án này còn là điểm nhấn quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế vùng ven biển Cà Mau.
Nhiều năm nay, dự án xây dựng Khu du lịch Khai Long đã khoác lên chiếc áo mới cho vùng biển này. Đây là khu du lịch nghỉ dưỡng, tham quan, trải nghiệm biển thú vị, là điểm đến thường xuyên của du khách gần xa. Vì nằm khá gần Vườn quốc gia Mũi Cà Mau nên khu du lịch có thuận lợi khi thường đón những đoàn khách đổ về từ Đất Mũi.
