Giải pháp mới để châu Phi tiến bước

Với chủ đề “Đồng sáng tạo giải pháp mới: Cùng châu Phi tiến bước”, Hội nghị quốc tế Tokyo về phát triển châu Phi cấp Bộ trưởng (Hội nghị Bộ trưởng TICAD) vừa diễn ra tại thủ đô của Nhật Bản, tập trung thảo luận về hợp tác giữa hai bên vì thịnh vượng, hòa bình và ổn định của châu Phi. Hội nghị nhấn mạnh, hợp tác quốc tế và hợp tác châu Phi-Nhật Bản là nhân tố quan trọng, giúp châu Phi giải quyết những thách thức đang phải đối mặt.
Các đại biểu dự Hội nghị quốc tế Tokyo về phát triển châu Phi cấp Bộ trưởng chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: myanmaritv
Các đại biểu dự Hội nghị quốc tế Tokyo về phát triển châu Phi cấp Bộ trưởng chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: myanmaritv

Hội nghị Bộ trưởng TICAD diễn ra trong bối cảnh cạnh tranh địa chiến lược ngày càng rõ nét và mối quan hệ hợp tác giữa Nhật Bản và các nước châu Phi ngày càng phát triển sâu rộng. Châu Phi trở thành đối tác quan trọng đối với Tokyo.

Dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Yoko Kamikawa, hội nghị đã thu hút sự tham dự của bộ trưởng 47 quốc gia châu Phi cùng đại diện của các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp tư nhân và các tổ chức xã hội. Đây là hội nghị quan trọng nhằm chuẩn bị cho Hội nghị thượng đỉnh quốc tế Tokyo về phát triển châu Phi lần thứ 9 (TICAD-9) dự kiến được tổ chức tại thành phố Yokohama vào tháng 8/2025.

Khuôn khổ TICAD được tổ chức cấp thượng đỉnh lần đầu vào năm 1993 theo sáng kiến của Chính phủ Nhật Bản với mục tiêu hỗ trợ sự phát triển bền vững, ổn định và thịnh vượng của khu vực châu Phi. Giới nghiên cứu nhận định, TICAD là minh chứng tiêu biểu cho chính sách ngoại giao châu Phi của Nhật Bản kể từ năm 1993.

Trải qua tám kỳ hội nghị, sự gắn kết, vai trò và tầm ảnh hưởng của Nhật Bản với châu Phi ngày càng được củng cố, gia tăng và mở rộng. Tại TICAD-6 tổ chức tại Nairobi, Kenya tháng 8/2016 (lần đầu được tổ chức bên ngoài Nhật Bản), Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo tuyên bố, Nhật Bản “có trách nhiệm thúc đẩy sự hợp lưu của Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, châu Á và châu Phi trở thành nơi coi trọng tự do, pháp quyền và nền kinh tế thị trường, không bị cưỡng bức và giúp châu Phi trở nên thịnh vượng”.

Khuôn khổ TICAD được tổ chức cấp thượng đỉnh lần đầu vào năm 1993 theo sáng kiến của Chính phủ Nhật Bản với mục tiêu hỗ trợ sự phát triển bền vững, ổn định và thịnh vượng của khu vực châu Phi. Giới nghiên cứu nhận định, TICAD là minh chứng tiêu biểu cho chính sách ngoại giao châu Phi của Nhật Bản kể từ năm 1993.

Đến TICAD-8 tại Tunisia vào tháng 8/2022, Thủ tướng Kishida Fumio cho biết, Nhật Bản cam kết viện trợ 30 tỷ USD cho châu Phi trong giai đoạn 2022-2025, tập trung đầu tư đào tạo nguồn nhân lực và thúc đẩy tăng trưởng có chất lượng. Cam kết của Thủ tướng Kishida cho thấy quyết tâm duy trì, mở rộng hơn tầm ảnh hưởng của Nhật Bản tại khu vực châu Phi.

Sự đóng góp của Nhật Bản trong sự phát triển chung của châu Phi được đánh giá cao, góp phần quan trọng giúp Lục địa Đen giải quyết các vấn đề phải đối mặt, như thiếu nguồn vốn phát triển, hạn chế về cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, giáo dục, y tế, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trao quyền cho phụ nữ…

Thông qua cơ chế TICAD, Nhật Bản đã có hơn 30 năm đồng hành cùng các quốc gia châu Phi trong việc hỗ trợ khu vực này tự lực vươn lên, cũng như đóng vai trò kết nối giữa châu Phi với cộng đồng quốc tế. Trên cơ sở những kết quả hợp tác tích cực được tích lũy, các cuộc thảo luận tại hội nghị lần này hướng tới một hình ảnh mới cho tương lai châu Phi phát triển năng động hơn với tư cách là một trung tâm tăng trưởng toàn cầu và sẽ được phản ánh đầy đủ tại TICAD-9 vào năm tới.

Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng kết nối chủ đề này với Hội nghị thượng đỉnh Tương lai của Liên hợp quốc và Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) vào năm tới, khi Nam Phi đảm nhiệm vai trò chủ tịch. Nhật Bản muốn hỗ trợ các nước châu Phi tìm kiếm các giải pháp mới để giải quyết những thách thức mà Lục địa Đen đang phải đối mặt. Từ định hướng ba trụ cột chính là giải quyết thách thức hướng tới tương lai, thanh niên và phụ nữ, nền tảng kết nối và tri thức, các phiên thảo luận tập trung vào ba lĩnh vực chính là xã hội-kinh tế, hòa bình và ổn định.

Hơn ba thập niên qua, TICAD đã phát triển thành diễn đàn đa phương toàn cầu dưới sự dẫn dắt của Nhật Bản, huy động và duy trì hỗ trợ quốc tế cho châu Phi. Thúc đẩy TICAD là một phần trong chính sách ngoại giao cân bằng của Nhật Bản, không chỉ hỗ trợ nhân đạo, an ninh con người, đồng hành với châu Phi trong phát triển, mà còn giúp hiện thực hóa mục tiêu mở rộng tầm ảnh hưởng của Nhật Bản tại châu lục này, trong bối cảnh nhiều cường quốc trên thế giới coi châu Phi là điểm đến đầu tư, hợp tác giàu tiềm năng.

Có thể bạn quan tâm

Cảng Los Angeles, California, Mỹ. (Ảnh minh họa: THX/TTXVN)

Nền kinh tế thế giới: Bức tranh tươi sáng

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đánh giá nền kinh tế thế giới năm nay vẫn duy trì được sức bền và khả năng chống chịu với các cú sốc. Chỉ số tích cực của các nền kinh tế lớn, nhất là Mỹ và châu Âu, đã tô điểm các gam màu tươi sáng cho bức tranh kinh tế thế giới.

Dù có những trắc trở, song nỗ lực duy trì tiếp xúc, đàm phán, giải quyết bất đồng từ hai nước cho thấy triển vọng quan hệ Mỹ-Brazil vẫn tích cực.

Quan hệ Mỹ-Brazil: Vừa hợp tác, vừa cạnh tranh

Trong bối cảnh trật tự quốc tế bước vào thời kỳ tái cấu trúc mạnh mẽ, quan hệ Mỹ-Brazil nổi lên như một mối quan hệ then chốt và có tầm ảnh hưởng. Dù hợp tác ở nhiều lĩnh vực, quan hệ hai nước vẫn tồn tại nhiều điểm va chạm, phản ánh giai đoạn “vừa hợp tác, vừa cạnh tranh”.

(Ảnh: NGUYỄN AN/TTXVN)

Biển, hiệp ước và tương lai

Hiệp ước Địa Trung Hải: Một biển, Một hiệp ước, Một tương lai” vừa chính thức ra mắt, đánh dấu bước tiến lịch sử trong quan hệ giữa Liên minh châu Âu (EU) và các nước phía nam Địa Trung Hải. Hiệp ước được xem là nền tảng quan trọng để kiến tạo một không gian Địa Trung Hải gắn kết, hòa bình và thịnh vượng.

Người dân Palestine tại Dải Gaza. (Ảnh: THX/TTXVN)

Xung đột tại Dải Gaza: Hy vọng mong manh

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất từng nhen lên hy vọng về chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn hai năm qua tại Dải Gaza. Thế nhưng, bất chấp những nỗ lực thúc đẩy của cộng đồng quốc tế, kế hoạch này đang bị bao phủ bởi một màn sương mù nghi kị do những mâu thuẫn về lợi ích chính trị và sự thiếu lòng tin giữa các bên.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Tân Hoa xã)

Mối lo “bong bóng AI”

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, là nhân tố quan trọng định hình bản đồ công nghệ toàn cầu. Khi “cơn sốt” AI ngày càng tăng nhiệt và chưa có dấu hiệu dừng lại, giới công nghệ đang bùng lên cuộc tranh luận: Liệu giá trị của thị trường AI có đang bị thổi phồng quá mức, trở thành “bong bóng” có thể vỡ bất cứ lúc nào?

(Ảnh minh họa: Tân hoa xã)

Hệ lụy từ dân số già

Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) vừa công bố báo cáo hằng năm, qua đó khuyến cáo nhiều quốc gia cần nhanh chóng hành động để ngăn chặn đà tăng trưởng dân số chậm lại gây tổn hại nghiêm trọng triển vọng kinh tế dài hạn. Dân số già hóa cũng gây nhiều hệ lụy xã hội phức tạp.

Châu Âu đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo. (Ảnh minh họa)

Châu Âu cần tăng sức đề kháng

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cảnh báo, "lục địa già" đang ngày càng dễ tổn thương trước các cú sốc như thuế quan của Mỹ, đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo (AI).

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng làm việc với Cố vấn đối ngoại của Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Veronika Musilova. Ảnh: Hương Giang. (Ảnh: Phóng viên TTXVN tại Bỉ)

Kết nối khu vực vì sự thịnh vượng chung

Với chủ đề “Cùng nhau kiến tạo một tương lai vững mạnh, thịnh vượng và an toàn”, Diễn đàn Bộ trưởng Liên minh châu Âu (EU)-Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lần thứ 4 đã khai mạc tại thủ đô Brussels, Bỉ.

Ảnh https://cop30.br.

COP30 - Phép thử về tinh thần đoàn kết

Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về (COP30) tại Belem, Brazil đang bước vào giai đoạn cam go nhất, với những cuộc đàm phán đến đêm muộn để tháo gỡ khó khăn. 

Trụ sở Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) châu Phi tại Addis Ababa, Ethiopia. (Ảnh: Tân Hoa xã)

Châu Phi oằn mình đối phó những khó khăn chồng chất

Châu Phi đang căng mình chống chọi với dịch tả và sốt xuất huyết bùng phát tồi tệ nhất 25 năm qua. Sự oằn mình chống đỡ của Lục địa đen lại càng thêm khó trong bối cảnh ngành y tế toàn cầu rơi vào trạng thái tài chính ngày càng eo hẹp do bị cắt nguồn tài trợ.

Các nhà ngoại giao G7 nhóm họp tại Canada. Ảnh: G7

Mùa đông khắc nghiệt ở Ukraine

Một mùa đông lạnh giá, khắc nghiệt về nhiều mặt đang chờ Ukraine ở phía trước. Hệ thống sưởi ấm bị gián đoạn nghiêm trọng do giao tranh; ngọn lửa đoàn kết mà phương Tây dành cho Ukraine cũng có tín hiệu dần nguội với những tranh cãi quyết liệt chung quanh kế hoạch hỗ trợ tài chính cho Kiev.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz phát biểu trong một cuộc họp báo ở Berlin. Ảnh: THX/TTXVN

Nền kinh tế Đức đứng trước ngã rẽ đầy thử thách

Hội đồng các chuyên gia Đức vừa công bố báo cáo thường niên 2025, với những đánh giá mang tính cảnh báo về triển vọng không mấy sáng sủa của nền kinh tế lớn nhất châu Âu. Theo đó, các gói kích thích và quỹ đầu tư khổng lồ chưa phát huy hiệu quả để đưa kinh tế Đức thoát khỏi khủng hoảng.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì sự đoàn kết của khu vực Mỹ Latinh và Caribe, đồng thời nhận định đây là thời điểm thích hợp để thảo luận về chủ đề này tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ IX của Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC). (Ảnh: TTXVN)

CELAC-EU: Khẳng định cam kết hợp tác lâu dài

Hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư giữa Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latin và Caribe (CELAC) với Liên minh châu Âu (EU), diễn ra tại Colombia, được kỳ vọng thúc đẩy cam kết về “bộ ba chuyển đổi” gồm năng lượng-kỹ thuật số-môi trường, nhằm thiết lập lộ trình hợp tác cho hai năm tiếp theo giữa hai khu vực.

Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. (Ảnh tư liệu: AA/TTXVN)

Hội đồng Bảo an dỡ bỏ lệnh trừng phạt với Tổng thống lâm thời Syria: Tấm thẻ thông hành

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vừa thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo về dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. Quyết định của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh giúp Tổng thống Syria kịp thời có “tấm thẻ thông hành” cho chuyến công du tới Nhà trắng trong tuần này.

(Ảnh minh họa)

Báo động chảy máu chất xám

Nhiều quốc gia trên thế giới sẵn sàng mời gọi đội ngũ y tế từ các nước nghèo với mức lương hấp dẫn. Hàn Quốc là một trong những nước có nhiều chuyên gia giỏi ở lĩnh vực khoa học, công nghệ ra đi tìm “chân trời mới”. Thực trạng này đang làm dấy lên mối lo ngại chảy máu chất xám lĩnh vực y tế và khoa học, công nghệ toàn cầu.