Chuyện giảm nghèo bền vững ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Là tỉnh miền núi với hơn 30 dân tộc anh em cùng chung sống, trong đó phần lớn là đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng cao, biên giới, đời sống còn nhiều khó khăn, tuy nhiên, nhờ những chính sách đặc thù của Đảng, Nhà nước, cùng sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị ở địa phương.

Mô hình tắm lá thuốc của người Dao xã Tả Phìn mang lại thu nhập ổn định cho chị em phụ nữ.
Mô hình tắm lá thuốc của người Dao xã Tả Phìn mang lại thu nhập ổn định cho chị em phụ nữ.

Bức tranh giảm nghèo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số của Lào Cai đang khởi sắc từng ngày, trở thành hình mẫu tiêu biểu về giảm nghèo bền vững.

Nỗ lực an cư cho nhân dân

Căn nhà khang trang đang hoàn thiện khâu cuối cùng của gia đình anh Vàng Khoa, dân tộc H’Mông nổi bật giữa thôn khó khăn Cu Ty Chải, xã Cao Sơn. Gia đình anh có 5 khẩu, thuộc diện hộ nghèo, nguồn thu nhập chính từ việc canh tác nông nghiệp truyền thống như trồng ngô, lúa, cuộc sống bấp bênh, không thể có được mái nhà kiên cố.

Đầu năm 2025, nhờ sự hỗ trợ của Nhà nước trong chương trình xóa nhà tạm, gia đình anh được hỗ trợ 60 triệu đồng và được Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay thêm 50 triệu đồng không lãi suất. Từ nguồn lực đó, cộng thêm sự giúp đỡ của người thân, gia đình anh Khoa đã xây dựng được mái nhà khang trang.

“Nếu không có chương trình hỗ trợ xóa nhà tạm của Nhà nước thì không biết bao giờ gia đình tôi mới có được căn nhà mơ ước này. Có nhà mới vững chãi cho vợ con ở, mình sẽ yên tâm đi làm, kiếm thêm thu nhập”, anh Khoa cho biết.

Xã Cao Sơn có hơn 1.000 hộ dân được hỗ trợ kinh phí và vay vốn ưu đãi thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự chung tay, hỗ trợ của cộng đồng, các hộ nghèo và cận nghèo ở xã khó khăn này đã được sống trong những căn nhà mới kiên cố, người dân yên tâm gắn bó với bản làng, góp sức xây dựng quê hương ngày càng phát triển.

Đồng chí Hoàng Trường Minh, Bí thư Đảng ủy xã Cao Sơn cho biết: “Cao Sơn là một trong những xã khó khăn của tỉnh Lào Cai, với phần lớn người dân là đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống kinh tế chủ yếu dựa vào các cây nông nghiệp truyền thống. Toàn xã có đến hơn 50% số hộ dân thuộc diện nghèo và cận nghèo. Tuy nhiên, nhờ có các nguồn lực của Trung ương, của tỉnh, nhất là các chương trình mục tiêu quốc gia đã giúp đời sống của người dân được nâng lên. Đến nay, xã đã hoàn thành xóa hơn 1.100 nhà tạm, nhà dột nát, đây là tiền đề quan trọng để người dân an cư, từ đó yên tâm phát triển sản xuất. Thời gian tới, chính quyền địa phương sẽ tiếp tục lồng ghép, sử dụng hiệu quả các nguồn lực để chăm lo đời sống, đồng thời đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo sinh kế bền vững cho nhân dân”.

Huy động mọi nguồn lực để phát triển kinh tế

Là xã vùng cao đặc biệt khó khăn, những năm qua, Y Tý đã được quan tâm, đầu tư, từ nhiều chính sách hỗ trợ của tỉnh như Nghị quyết số 20-NQ/TU của Tỉnh ủy về giảm nghèo đối với các xã có tỷ lệ hộ nghèo cao từ 40% trở lên; Đề án số 10-ĐA/TU của Tỉnh ủy về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025; các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025; các dự án, chính sách về giảm nghèo, hỗ trợ phát triển sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng, đường dân sinh…

Đáng chú ý, thời gian qua, cấp ủy, chính quyền xã Y Tý đã tập trung vận động nhân dân tham gia sản xuất, phát triển các mô hình trồng trọt, chăn nuôi, trồng dược liệu để cải thiện đời sống, phát triển kinh tế. Công tác giảm nghèo bền vững trên địa bàn đã có nhiều chuyển biến đáng kể, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn giảm bình quân hơn 7%/năm.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Y Tý Nguyễn Văn Tài cho biết: Để tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác giảm nghèo, xã đã tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho các hộ dân thuộc diện nghèo, cận nghèo nỗ lực vươn lên; không ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Cùng với đó, xã tập trung các nguồn lực phát triển hệ thống giao thông nông thôn, tận dụng điều kiện tự nhiên để thu hút khách du lịch, từ đó phát triển các ngành hàng dịch vụ trên địa bàn.

Sau hợp nhất, tỉnh Lào Cai có hơn 60% số dân là đồng bào dân tộc thiểu số. Nhận thức rõ vai trò và vị trí quan trọng của vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong sự phát triển chung, Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương tiếp tục ban hành nhiều chính sách thiết thực, tập trung hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Hội đồng nhân dân tỉnh tiếp tục duy trì và triển khai nhiều chính sách phát triển kinh tế-xã hội, giảm nghèo bền vững, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, thu hẹp dần khoảng cách giữa các vùng miền, bảo đảm an sinh xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và chính quyền các cấp.

Theo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Lào Cai, với sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền và sự chung sức, đồng lòng của nhân dân, địa phương đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, góp phần củng cố, mở rộng và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Các chính sách giảm nghèo được xây dựng toàn diện, đa dạng theo nhiều hướng tiếp cận nhằm giải quyết các nguyên nhân của đói nghèo, như: Các chính sách đầu tư cơ sở hạ tầng; các chính sách hỗ trợ y tế, giáo dục, nhà ở, nước sinh hoạt, các chính sách đặc thù; công tác đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm được cả hệ thống chính trị chung tay vào cuộc, chỉ đạo xuyên suốt từ tỉnh đến cơ sở... với mục tiêu nâng cao chất lượng giảm nghèo bền vững, giảm cho không, thực hiện cho vay có điều kiện tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và khơi dậy ý chí chủ động, tự lực vươn lên của người nghèo.

Kết quả trong công tác giảm nghèo những năm qua tạo tiền đề cho tỉnh Lào Cai đặt mục tiêu trong giai đoạn 2026-2030 phấn đấu giảm nghèo đa chiều bình quân từ 2-3% mỗi năm, trong đó các xã nghèo giảm ít nhất 4%/ năm. Hành trình giảm nghèo bền vững ở Lào Cai không chỉ được thể hiện qua những con số thống kê đơn thuần, mà là thành quả quan trọng của các chính sách giảm nghèo, cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ, hưởng ứng tích cực của nhân dân.

Có thể bạn quan tâm

Cán bộ chiến sĩ biên phòng giúp đỡ xây sửa nhà cho người dân.

Dấu ấn giảm nghèo ở Lạng Sơn

Những năm qua, công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn được quan tâm, thực hiện đồng bộ, kịp thời, mang lại cuộc sống ấm no cho nhiều hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Tiểu dự án Cải thiện dinh dưỡng góp phần giảm suy dinh dưỡng thấp còi và nâng cao sức khỏe, thể chất cho trẻ em.

Cải thiện dinh dưỡng trong hành trình giảm nghèo bền vững

Từ khi triển khai Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Tiểu dự án Cải thiện dinh dưỡng tạo ra những thay đổi tích cực trong đời sống người dân vùng khó khăn, góp phần quan trọng vào việc giảm nghèo đa chiều và phát triển bền vững, hướng tới mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Trồng cà phê giúp nhiều hộ dân thoát nghèo.

Hiệu quả công tác giảm nghèo ở Điện Biên

Những kết quả tích cực triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 tại Điện Biên đã góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn tỉnh.

Nhiều hộ dân nỗ lực chăn nuôi, vươn lên làm giàu, thoát nghèo.

Đa dạng hóa mô hình sinh kế, triển khai kịp thời chính sách hỗ trợ

Sau gần 5 năm thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, tỉnh Phú Thọ cơ bản đã hoàn thành mục tiêu đề ra; các chính sách hỗ trợ người nghèo được thực hiện kịp thời, đúng đối tượng. Diện mạo các làng quê, thôn bản có nhiều thay đổi, đời sống người dân từng bước được cải thiện và nâng cao.

Nông dân xã Quài Tở thu hái cà-phê chín đỏ trên vườn cây đầu dòng.

Mùa cà-phê chín đỏ dưới chân đèo Pha Đin

Sau hơn 10 năm gắn bó và kiên trì chăm bẵm vun gốc, năm nay người dân trồng cà-phê ở xã Quài Tở, tỉnh Điện Biên đã đón mùa quả ngọt. Cà-phê Quài Tở được mùa, được giá đã xua đi vất vả, nhọc nhằn của người nông dân dưới chân đèo Pha Đin.

Giữ bản sắc để phát triển du lịch bền vững

Giữ bản sắc để phát triển du lịch bền vững

Trong bối cảnh du lịch toàn cầu chuyển mạnh sang giá trị bản địa và trải nghiệm chân thực, văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam đang nổi lên như nguồn lực đặc biệt quan trọng cho phát triển bền vững.

Miến dong Bản Xèo được du khách ưa chuộng.

Cây dong riềng xóa nghèo ở Bản Xèo

Từ chỗ chỉ là cây trồng có diện tích nhỏ lẻ, đến nay, cây dong riềng đã phát triển mạnh, trở thành cây trồng chủ lực góp phần quan trọng phát triển kinh tế địa phương, nâng cao thu nhập cho người dân xã vùng cao Bản Xèo, tỉnh Lào Cai.

Mô hình trồng bí xanh thơm mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho người dân xã Văn Bàn.

Làm giàu từ trồng bí xanh thơm

Thời gian gần đây, mô hình trồng bí xanh thơm của người dân xã Văn Bàn (tỉnh Lào Cai) đã trở thành điểm sáng tại địa phương, mở ra hướng phát triển mới cho nông sản. Từ những thử nghiệm ban đầu, cây bí xanh thơm nhanh chóng chứng minh hiệu quả, giúp người dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống.

Ông Mùa A Giàng chăm sóc đàn gia cầm của gia đình.

Lan tỏa tinh thần vượt khó, vươn lên thoát nghèo

Không khi nào nguôi nghĩ về khát vọng làm giàu chính đáng trên vùng đất quê hương chính là động lực thôi thúc ông Mùa A Giàng ở bản Nậm Chim, xã Si Pa Phìn (tỉnh Điện Biên) vươn lên, chăm chỉ làm ăn, học hỏi và áp dụng khoa học-kỹ thuật. 

Trang trại chăn nuôi lợn an toàn sinh học của gia đình ông Nguyễn Văn Toàn.

Làm giàu từ chăn nuôi an toàn sinh học

Ông Nguyễn Văn Toàn, 61 tuổi ở khu 7, xã Hy Cương, tỉnh Phú Thọ là một trong 63 gương nông dân Việt Nam xuất sắc. Trang trại nuôi lợn an toàn sinh học rộng hàng nghìn mét vuông, trị giá hàng chục tỷ đồng đang được ông đầu tư mở rộng.

Đóng gói sản phẩm tại Hợp tác xã nông nghiệp Tân Thành. (Ảnh: TUẤN SƠN)

Cách làm hay ở Tân Thành

Từ cây nghệ, loài cây trồng quen thuộc nơi vùng đất khó, Hợp tác xã Nông nghiệp Tân Thành, thôn Tân Thành, phường Bắc Kạn (Thái Nguyên) đã cùng với bà con đồng bào dân tộc thiểu số xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất nghệ củ bền vững, mang lại giá trị kinh tế cao.

Cây hồi trở thành cây trồng chủ lực để xóa nghèo tại xã Đường Hồng.

Cây xóa nghèo của đồng bào vùng cao

Năm 2009, một lão nông đã mạnh dạn đưa cây hồi về trồng thử nghiệm tại xã Đường Hồng, tỉnh Tuyên Quang. Không ngờ loại cây này lại hợp với khí hậu, thổ nhưỡng địa phương, sinh trưởng tốt và mang lại thu nhập khá. Từ một hộ trồng thử nghiệm ban đầu, đến nay loại cây này đã trở thành cây xóa nghèo của người dân nơi đây.

Anh Trần Văn Cháng bên sản phẩm quế hữu cơ chuẩn bị xuất bán.

Người tiên phong đưa cây quế Viễn Sơn vươn xa

Đến Viễn Sơn, xã Xuân Ái, tỉnh Lào Cai, vùng đất bạt ngàn cây quế được trồng từ chân khe suối, vươn cao lên các đỉnh đồi, phóng ngút tầm mắt chỉ thấy một mầu xanh đậm của rừng quế. Về Khe Dứa, chúng tôi tìm gặp anh Trần Văn Cháng, chủ nhân của rừng quế hơn 20 ha, là Giám đốc Hợp tác xã Cháng Quế gồm 39 xã viên.

Ông Voòng Cá Lành (đứng giữa) chia sẻ về sự thành công của Hợp tác xã Voòng Dính, tỉnh Lai Châu trong việc sản xuất cây giống lâm nghiệp.

Điểm tựa về vốn cho nông nghiệp

Nhờ nguồn vốn tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) chi nhánh Lai Châu, nhiều hộ dân, hợp tác xã và doanh nghiệp đã mạnh dạn mở rộng sản xuất, tạo việc làm ổn định, nâng cao thu nhập và góp phần đưa nông nghiệp địa phương phát triển.

Đồng bào Dao thôn Phiêng Phàng, xã Cao Minh thu hoạch lúa Nếp Tài. (Ảnh MA NINH)

Tạo sinh kế nhờ cây trồng đặc sản

Sau hợp nhất, bên cạnh những dư địa lớn đã được mở ra, tỉnh Thái Nguyên mới cũng đang sở hữu nhiều cây trồng đặc sản, có thương hiệu. Đây là điều kiện thuận lợi để tạo sinh kế bền vững cho người dân. Tỉnh đang tập trung ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ để mở rộng các vùng trồng cây đặc sản.

Cán bộ kỹ thuật Hợp tác xã Nông lâm nghiệp tổng hợp Ngọc Sơn kiểm tra chất lượng củ nghệ trước khi thu hoạch, chế biến.

Làm giàu từ mô hình trồng nghệ

Hàng chục năm nay, nhiều hộ dân ở các xã vùng cao Minh Ngọc, Minh Sơn của tỉnh Tuyên Quang có nguồn thu nhập ổn định từ cây nghệ. Đây là kết quả từ mô hình liên kết sản xuất tinh bột nghệ giữa Hợp tác xã Nông lâm nghiệp tổng hợp Ngọc Sơn và người dân.

Người dân thu hoạch tại vườn lê xã Mường Hum.

Lê ngọt ở Mường Hum

Cứ vào dịp tháng 7 hằng năm, khi những cánh đồng lúa vùng cao bắt đầu vươn mầm xanh cũng là lúc đồng bào các dân tộc xã Mường Hum, tỉnh Lào Cai nô nức bước vào mùa thu hoạch quả lê chín mọng.

Thương binh Lương Khuyến Giang (ngoài cùng bên trái) kiểm tra đồi bạch đàn.

Tấm gương thương binh vượt khó

Vừa qua, chúng tôi có dịp đến thăm trang trại của thương binh 4/4 Lương Khuyến Giang tại Thôn 6 (xã Yên Bình, tỉnh Lào Cai). Trang trại này rộng 6,5 ha, nằm ven hồ Thác Bà được trồng quế xen lẫn bạch đàn xanh mướt.

Giai đoạn 2021-2025, tỉnh Sơn La đã tạo điều kiện cho các hộ vùng đồng bào dân tộc thiểu số vay 18,2 tỷ đồng tiền hỗ trợ xây, sửa nhà ở.

Động lực góp phần giảm nghèo ở Sơn La

Trong quá trình triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh Sơn La, nguồn tín dụng chính sách xã hội tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột.

Người dân trên Cao nguyên đá Đồng Văn làm đất để trồng ngô chính vụ.

Canh tác hốc đá

Cao nguyên đá Đồng Văn có địa hình khắc nghiệt với những dãy núi đá tai mèo, núi đất trải dài trên toàn bộ diện tích của 23 xã thuộc tỉnh Tuyên Quang. Đây là nơi sinh sống của hơn 280 nghìn người, trong đó dân tộc H’Mông chiếm hơn 70%.

Anh Hoàng Văn Sơn (bên phải) trao đổi với lãnh đạo xã về vụ vải được mùa.

Làm giàu từ vườn vải sạch xuất khẩu

Những ngày này, về xã Phúc Hòa, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang thấy nhộn nhịp những chuyến xe chở đầy vải chín đỏ rực khắp các thôn trên, xóm dưới. Trên vùng đất thuần nông trồng vải bạt ngàn, nông dân trẻ tuổi-anh Hoàng Văn Sơn ở thôn Quất Du 1, đã vươn lên làm giàu từ mô hình trồng vải sạch xuất khẩu.

Gia đình bà Nông Thị Hằng, thôn Phục Hưng, xã Lương Thiện, huyện Sơn Dương phát triển nuôi trâu sinh sản từ nguồn vốn vay của Ngân hàng Chính sách xã hội.

Tín dụng chính sách thúc đẩy xây dựng nông thôn mới

Nhờ được tiếp cận với nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, hàng nghìn hộ dân ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa tỉnh Tuyên Quang đã có thêm nguồn lực để đầu tư phát triển kinh tế, tạo sinh kế ổn định và vươn lên thoát nghèo bền vững. Tín dụng chính sách còn thúc đẩy tiến trình xây dựng nông thôn mới toàn diện, thực chất và bền vững.

Chị Trương Thị Sến chăm sóc vườn rau dưới tán cây ăn quả.

Làm giàu từ mô hình trồng rau xanh dưới tán cây ăn quả

Chị Trương Thị Sến ở khu phố 2, thị trấn Phố Bảng, huyện Đồng Văn (tỉnh Hà Giang) đã mạnh dạn chuyển đổi đất trồng ngô sang trồng rau xanh dưới tán cây ăn quả. Mô hình này giúp gia đình chị có thu nhập khá và mở ra hướng phát triển du lịch nông nghiệp tại địa phương. 

Mô hình nuôi lợn bản địa tập trung đem lại hiệu quả kinh tế cho bà con nhân dân xã Lê Lợi.

Chuyển mình nhờ chương trình mục tiêu quốc gia

Xã Lê Lợi là một trong những xã tiêu biểu trong việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia ở huyện Nậm Nhùn (Lai Châu). Từ việc hoàn thành sớm xóa nhà tạm, nhà dột nát đến việc xây dựng các mô hình phát triển kinh tế, giúp người dân tăng thêm thu nhập ổn định cuộc sống.