Chiếc ghế ba ngồi

Phong mặc kệ cho cơn mưa ào qua trên vai. Chỉ còn một con hẻm nữa là về tới nhà, có dừng xe lại mặc áo mưa cũng vẫn ướt hết. Gió thổi mạnh làm lá khế rụng lả tả trong sân nhà. Khi dắt xe vào, Phong định quay người đóng cửa chợt sững lại. Cái ghế sắt hoen gỉ dưới gốc khế đã biến mất.

Minh họa: ĐOÀN Đức HÙNG
Minh họa: ĐOÀN Đức HÙNG

Phong điếng người, lật đật chạy ào vào nhà mở máy tính ra xem lại camera. Trong màn hình nhỏ xíu hiện ra một người đàn bà đầu đội nón, mặt đeo khẩu trang kín mít. Bà dừng chiếc xe đạp ràng buộc mớ bìa giấy trước cổng, ngó nghiêng trước sau rồi đẩy cánh cổng sắt chỉ khép hờ chứ không khóa bao giờ. Lanh lẹ như con mèo, bà ta vơ lấy cái ghế sắt, buộc vội vàng lên xe đạp phóng đi.

Thỉnh thoảng vào những ngày cuối tuần, Phong có thấy người đàn bà ấy đạp xe ngang nhà mình. Nhìn thấy Phong trong sân, bà cất tiếng gọi: “Có gì bán không em ơi?”. Phong lắc đầu, bà lại quày quả đạp xe đi với giọng rao lanh lảnh: “Ai… nhôm nhựa ve chai bán không?”. Nhíu mày nhớ lại, Phong đã thấy người đàn bà ấy từng ngồi uống nước tám chuyện ở tiệm tạp hóa cô Hồng đầu ngõ. Mặc kệ mưa vẫn ràn rạt trút xuống, Phong chạy ào qua nhà cô Hồng.

Cô Hồng vừa cất mấy bịch bim bim vào thùng vừa nghiêng tai nghe trong tiếng mưa Phong hỏi gì. Khi biết bà bán ve chai lượm mất của Phong món đồ, bà thở dài. Đưa tay chỉ về những ngôi nhà lúp xúp phủ trong mưa: Bà bán ve chai tên Liên, ở trọ trong xóm lao động, cần thì tới đó hỏi. Quay đầu định chạy đi nhưng sực nhớ đường tới xóm lao động qua nhiều hẻm vòng vèo, Phong vội về lấy xe máy.

Thành phố ảm đạm trong mưa, nước loang loáng trên những con hẻm ngoằn ngoèo Phong lái xe qua. Nghe mùi cá kho tỏa ra từ nhà ai trong hẻm càng làm cho Phong dâng lên nỗi buồn vô hạn. Vào khu trọ lụp xụp, hỏi người này người kia, cuối cùng Phong cũng đưa tay gõ cánh cửa bằng tôn vá víu của bà Liên. “Ai đấy” - tiếng người trong nhà vọng ra ngạc nhiên. Bà Liên đẩy cánh cửa, đứng trước bậc thềm đưa đôi mắt ngơ ngác nhìn Phong từ đầu xuống chân như cố nhớ lại người thanh niên đứng trước mặt này mình có quen không.

Phong vuốt vuốt nước trên mặt bảo nhà mình cuối hẻm. Ngôi nhà có cây khế già trước hiên. Dưới gốc khế có cái ghế sắt cũ. Hồi chiều bà có lấy cái ghế thì cho Phong xin lại! Giọng Phong tha thiết, không mảy may xíu nào trách móc… Bà Liên tái mặt đi khi chuyện mình làm bị vạch mặt. Bà vặn vặn đôi bàn tay ấp úng.

- Tôi… tôi xin lỗi… Tại cái ghế sắt ấy cũ quá… Tôi không thấy ai ngồi bao giờ, tôi tưởng bỏ…

- Cái ghế ở đâu rồi, cô cho con xin lại - Phong khẩn khoản.

- Tôi bán lại cho chủ vựa ve chai hồi chiều rồi.

- Vựa ve chai ở đâu, cô làm ơn chỉ giùm… - Giọng Phong run run.

- Mà… tôi thấy cái ghế cũ quá, bỏ đi cho rồi chứ mất công tìm làm gì hả chú?

Phong trào nước mắt: Cái ghế của ba con cô ơi! Hồi còn sống ba con ngày nào cũng ngồi trên cái ghế đó.

*

Khi ba mất rồi Phong mới giật mình nhận ra rằng mình chưa bao giờ ngồi xuống với ba trước hiên nhà. Cây khế già trồng từ hồi Phong lẫm chẫm nay sum suê mát rượi. Ba sắm cái bàn, hai cái ghế sắt bày dưới gốc cây. Sáng sáng, khi Phong lật đật dắt xe ra đi làm, ba đã ngồi đó uống trà. Càng lớn tuổi ba càng dậy sớm, có khi sương rơi ướt đẫm mặt lá, ba vẫn ngồi đó lặng lẽ. Phong lật đật cài khóa nón bảo hiểm rồ ga phóng đi.

- Đi cẩn thận nghe con! - Phong nghe thấy tiếng của ba bạt trong gió.

Cả ngày cặm cụi trên máy tính, Phong chẳng biết ngoài kia là trưa hay là chiều, đang nắng hay đổ mưa. Đang rối bù bên mớ giấy tờ thì điện thoại đổ chuông. Màn hình nhấp nháy chữ Ba. Phong biết, vẫn những câu hỏi cũ “Tối nay con thích ăn gì để ba nấu?”. Phong thường ậm ờ, ăn gì cũng được ba ơi! Có khi điện thoại để chế độ im lặng, ba gọi nhỡ nhiều cuộc nhưng Phong không gọi lại.

Chiều chiều, ba lại ngồi trên cái ghế sắt đợi Phong đi làm về. Mắt ba hấp háy vui khi nghe tiếng xe quen thuộc. Ba ngồi dậy, lật đật đẩy cánh cổng qua một bên để Phong lái xe vào sân. “Có mệt không con, vô tắm rửa ăn cơm…”. Ngồi ăn cơm với ba mà có khi miếng cơm trong miệng trở nên đắng ngắt khi Phong nhớ tới bộ mặt đáng ghét của gã sếp cùng những tiếng càu nhàu trút lên người mình hồi chiều. Rồi có bữa chán quá, Phong không về nhà mà gọi bạn ra quán nhậu, khật khưỡng về nhà đã gần nửa đêm, ba vẫn ngồi đó đợi. Ba vắt khăn lau mặt, lau cổ, tháo hai chiếc vớ hôi rình dưới chân Phong. Ba khó nhọc đẩy Phong nghiêng qua một bên để thay áo… Buổi sáng, đầu Phong nặng trĩu, ba úp tô cháo thịt trên bàn để Phong dễ ăn trước khi đi làm.

Phong tưởng ba sẽ mãi ngồi dưới gốc khế nhìn Phong hớt hải dắt xe ra đi làm mỗi sáng. Khi Phong làm việc, ba sẽ mở cổng, đi bộ qua mấy con hẻm tới khu chợ tự phát lựa miếng thịt heo ngon, con cá tươi, mua ít măng chua nấu cơm đợi Phong về ăn mỗi chiều… Vậy mà, bữa đó đang làm cô Hồng gọi điện hớt hải: “Vô bệnh viện nhanh Phong ơi… ba con đột quỵ rồi!”.

*

Ba đi nhanh đến nỗi Phong ngỡ mình chiêm bao. Căn nhà vẫn y nguyên như thế nhưng bất chợt trống huơ trống hoác. Phòng ba nằm ít khi Phong đặt chân vào. Cái mền cái gối cũ xì, vướng víu mùi ba. Phong mở cánh tủ sờn bóng trên đầu giường. Mấy tấm hình hồi Phong đi nhận phần thưởng cấp một, cấp hai ba vẫn giữ. Tấm hình đen trắng hồi đám cưới ba với má đã nhòe, cất trong một cái bọc cẩn thận… Má mất hồi Phong còn nhỏ xíu. Ba gà trống làm lụng nuôi Phong. Cô Hồng từng kể, hồi đó gần nhà cũng có người thương mà ba không chịu. Ba bây nói cảnh mẹ ghẻ con chồng muôn đời không dễ dàng.

Bộ bàn dưới gốc khế có hai chiếc ghế. Một cái ghế ba ngồi đến sờn, tróc cả lớp sơn loang lổ bên ngoài, cái bên kia sơn còn nguyên vướng đầy lá khế. Ba đã ngồi đó mười năm, có khi hơn. Chiếc ghế trống như chờ đợi, vậy mà chưa một lần Phong ngồi xuống, tỉ tê với ba những chuyện trên trời dưới đất như người ta thường làm khi nhà chỉ có hai ba con.

Chị đồng nghiệp nói với Phong, thỉnh thoảng chị nằm mơ thấy má. Má chị mất lâu rồi nhưng vẫn thường về nhà thăm chị. Má đội nón lá, tay cầm giỏ đi chợ như những ngày chị còn nhỏ. Má ngoắc chị lại cho bịch chè, cái bánh cam còn ấm… Phong nghĩ chắc ba cũng sẽ về nhà thăm Phong như thế! Ba sẽ lại ngồi dưới gốc khế rì rào gió. Vậy là khi dọn dẹp đồ cho ba, chiếc ghế sắt ba thường ngồi được Phong giữ lại…

Mỗi sáng dắt xe ra đi làm, Phong nhìn cái ghế khe khẽ chào “con đi làm nghe ba” như có một ông già vẫn đang ngồi ở đó. Mỗi chiều khi lái xe trên đường phố, nhìn chiều ngập ngụa trong nỗi buồn, dắt xe vào nhà nhìn chiếc ghế Phong lại như nghe thấy tiếng ba thì thầm “vô tắm rửa, ba dọn cơm ăn…”. Chiếc ghế vẫn để dưới gốc khế bao nhiêu năm, mưa gió làm hoen gỉ đi nhiều. Chiều nay khi không thấy nó, Phong chới với như khi nghe cô Hồng gọi điện bảo ba đang cấp cứu!

*

Mưa đã thôi nặng hạt, chỉ còn lất phất những hạt nhỏ xíu như sợi chỉ bay nghiêng theo gió. Phong hớt hải chạy xe ngược ra con hẻm trong ánh đèn đêm vàng vọt. Theo lời chỉ của cô Liên, vựa ve chai ở khu đất trống gần bờ sông.

Cánh cửa to lớn bằng tôn của khu thu mua phế liệu đã đóng chặt. Phong đưa tay gõ mấy lần thì cánh cửa mới mở. Một bà to béo, ục ịch bước ra, nhăn mặt khó chịu khi nhìn thấy Phong.

- Không thấy người ta đóng cửa nghỉ rồi à, gõ gì mà gõ lắm thế…

- Cô ơi… Cô làm ơn cho con hỏi, hồi chiều cô Liên có ghé bán phế liệu, cô có thấy một cái ghế sắt cũ không cô? Cô làm ơn cho con xin lại… - Giọng Phong khẩn khoản như sắp khóc.

Người đàn bà tối sầm mặt lại. Quay đầu nhìn đống phế liệu chất như núi trong khu đất nhà mình.

- Ôi trời, mỗi ngày tôi thu mua của biết bao nhiêu người, làm sao mà nhớ hết được cái ghế, cái bàn, cái nồi nào cơ chứ. Thôi đi đi cho tôi nhờ!

Thấy người đàn bà định đóng cửa, Phong đưa tay chặn lấy cánh cửa. Rồi Phong rưng rưng nước mắt kể cái ghế ấy của ba. Ba mất rồi nhưng Phong vẫn giữ cái ghế ấy như là ba vẫn còn đang sống.

Thấy những giọt nước mắt rớt trên gò má của chàng trai trẻ măng, người đàn bà dịu mặt lại, đôi mắt bà hình như cũng long lanh nước khi nghe câu chuyện lạ lùng. Bà đưa cánh tay ục ịch chỉ vào một đống ngổn ngang bảo hồi chiều bà Liên chất phế liệu vào chỗ đó, vào mà tìm chứ bà chẳng biết cái ghế nào. Chỉ chờ có thế, Phong vội vàng chạy vào sân. Phong giở hết cái này đến cái kia, lôi từng đồ phế liệu bỏ sang một bên. Mưa vẫn lất phất ngoài trời mà trán Phong rươm rướm mồ hôi… Tìm mãi đến giữa đống phế liệu, Phong mới thấy cái ghế sắt tróc sơn quen thuộc. Phong cầm lên, ôm cái ghế vào lòng.

Người đàn bà đứng nhìn theo khi Phong rối rít cảm ơn rồi quay xe đi dưới làn mưa bụi. Chiếc ghế Phong gấp gọn lại, để trước xe như những ngày Phong nhỏ xíu ba hay để Phong ngồi trước lòng mình chở đi ngắm nghía phố phường. Về nhà Phong sẽ đặt lại chiếc ghế này dưới gốc khế già.

Có thể bạn quan tâm

Đôn Ki-hô-tê, cát và đêm

Dãy nhà san sát, lởm chởm bên mép nước. Lòng sông mở ra rộng thênh thang, phẳng lặng đến mức tưởng như có thể bước qua mà không ướt chân. Sông Hồng luôn biết cách khởi đầu theo một kiểu khác, không còi xe, không những đoàn thuyền ngược xuôi, chỉ còn thứ im lặng lơ lửng như cơn ngủ chuẩn bị vào giấc.

Bữa cơm mùa gặt.

Nhớ cơm mới ngày mùa

Những chiều nắng rựng lên vài cơn the thắt. Ba ngồi chỗ hiên tay đong đưa ca nước chè, ngó lên phía cây cam trước sân.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Chạy trước tử thần

Cần gạt nước đã ở mức độ làm việc tối đa mà không xua được nước mưa ào ạt tuôn lên mặt kính.

Ayun Pa ngày lũ

Là nước. Nhưng lũ về khiến bờ sông tan hoang, bãi bờ rách nát. Nhưng nước về, cỏ cây quên đi ngày nắng hạn, cần mẫn vá víu đôi bờ. Ngày tôi đến Ayun Pa (Gia Lai), thị xã nhỏ bên dòng sông Ba, một vùng chuyển tiếp giữa Tây Nguyên và duyên hải, chênh vênh bên những khô cằn.

Ảnh: SONG ANH

Một thời... áo vá

Những cơn gió se se đã gõ cửa hiên nhà, nhắc tôi rằng phải soạn sửa tủ áo quần cho con. Tôi lôi từng chồng áo len, áo khoác dày ra gấp gọn, xếp thành hàng ngay ngắn.

Minh họa: NGUYỄN VÂN CHUNG

Chiếc hộp gỗ

Bóng núi như tấm áo choàng đen thẫm phủ lên những mái nhà sàn cheo leo. Mối rừng ùa ra từng đám béo mẫm, trắng xóa. Chúng bay chán chê rồi đậu kín mặt đất, bãi cỏ, cành cây… Mối chưa kịp tản đi thì chuồn chuồn lại kéo về đàn đàn lũ lũ. Mất điện. Mưa xối xả. Gió điên cuồng gầm rú. Cây cối đổ gãy răng rắc.

Chợ đêm sinh viên ở làng đại học. Ảnh: VNE

Quán lẩu “ký ức”

20 năm về trước, ở “Làng đại học Thủ Đức” có một quán lẩu mà đám sinh viên nghèo luôn thuộc nằm lòng. Quán bình dân, bán đúng hai món lẩu giá rẻ với đa phần khách là sinh viên, gọi món thì ít, xin thêm thì nhiều.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Kệ sách ở đảo X

Trong túi xách ra đảo X đợt đó của ông giáo chỉ có ba bộ đồ thay đổi, còn lại là sách.

Họ đi xin nhưng chẳng lấy cho mình

Họ đi xin nhưng chẳng lấy cho mình

Hà Nội một ngày mưa bão, tôi nhận điện thoại từ Mỹ Anh - một người bạn học, “trên Ngọc Chiến họ alo, muốn xin cái nhà ăn cho các cháu. Anh đi thực địa được không?”. Ngọc Chiến, là một xã của huyện Mường La, Sơn La trước đây, nằm giữa núi rừng Hoàng Liên, giáp ranh với Mù Cang Chải (Yên Bái).

Ảnh: HẢI ANH

Thả một hòn đá xuống dòng sông

Cửa sổ nhà tôi mở góc nhìn ra một góc phố đông đúc, nhộn nhịp. Ngày ngày, nhìn dòng xe chen chúc như những đàn kiến hối hả chạy trốn trước cơn mưa, tôi tự hỏi: Ngoài kia mọi người vội vàng như thế, nếu mình sống chậm lại, liệu có bị bỏ rơi ở phía sau?

Minh họa: NGUYỄN MINH

Bến lang thang

Cuối chiều, xe dạt về vùng ven thành phố, Quan ôm chiếc võng vào rừng tràm, cột nó lên thả mình lắc lư, hát vài câu rồi ngủ vùi lúc nào không biết. Khi bị đánh thức bởi người đàn ông da ngăm đen, tay lăm lăm máy cưa, chân đi giày dân quân bó chắc quần vải anh mới chợt tỉnh.

Thu chạm miền biên viễn

Đó là miền đất thẳm sâu thương nhớ, với những ai từng ở nơi này, đã đi quá xa bây giờ trở lại.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Những cơn mưa đi lạc

Là khi đang nắng rang trời! Miền trung mùa nắng như chảo dầu sôi có thể tráng được trứng, ấy vậy nói mưa là mưa, như không! Lam đứng ngoài ban-công ngửa tay hứng mưa vừa nghe Thủy nói một câu nghe hờn:

Ảnh: HẢI ANH

Trong mỗi chúng ta có mùa lau trắng

Cơn mưa cuối cùng vừa dứt, dòng sông lại mở lòng ra với trời, với đất. Con nước thôi cuộn mình, chỉ còn khoảng lặng mênh mang, nơi lau trắng bắt đầu thức dậy. Lau trải dài dọc hai bờ, bay bay theo làn gió. Mỗi lần thấy lau nở, lòng tôi lại rưng rưng vừa bình yên, vừa nao nao, gặp lại chính mình của những năm tháng cũ.

Ảnh: SONG ANH

Vòng tay trong mưa

Bà từng ôm đứa cháu nhỏ trong một cơn mưa, không phải để che roi mà như muốn che cả bầu trời cho một mầm non vừa nhú.

Ảnh: SONG ANH

Chiếc xe cổ tích

Tôi lại ngồi tỉ mẩn lau lại từng cái nan hoa, vành bánh chiếc xe đạp như lau đi lớp bụi thời gian bám vào ký ức mà chiếc xe ấy đã gắn bó với gia đình tôi tròn nửa thế kỷ.

Minh họa: NGUYỄN NGHĨA CƯƠNG

Về cùng suối Nhớ

Mây vẫn ầng ậc nước, trên dãy núi xa xa, Thái cảm giác cái âm u vẫn chưa tan biến, dẫu mưa lũ đã đi qua năm ngày.

Quán sinh viên. Ảnh: NAM ANH

Quán U Phong

Tầng 2 của phòng đào tạo Phân viện Báo chí và Tuyên truyền hôm ấy chật kín sinh viên. Đó là hôm nhà trường bắt đầu trả bằng tốt nghiệp cho lứa sinh viên năm cuối. Hai cái cầu thang ở hai đầu hiên lố nhố kẻ đứng, người ngồi.

Trình diễn hát hố tại một sự kiện văn hóa. Ảnh: LÊ MINH

Tiếng hát hố còn vang trong gió

Khi trong lòng còn giữ được một khoảng trong trẻo để quay về, người ta sẽ bớt lạc bước giữa những chênh vênh của đời sống.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Nghĩa anh em

Ông Nhân thảng thốt gọi “Thiện!” rồi ngồi sụp xuống ôm ông Thiện chặt cứng. “Thiện ơi… anh tìm em cực khổ quá… Có việc gì thì anh em nương tựa nhau chứ sao đi ăn nhờ ở đậu vậy em ơi?”. Mọi người trong khu xưởng mộc Bồ Đề đồng loạt ngừng tay.

Bới cát tìm dã tràng. Ảnh: SONG ANH

Còn trong nỗi nhớ

Làng quê tôi độc canh cây lúa. Một đời bùn đất, người dân quê tôi xưa vẫn nghèo như rơm rạ, bữa ăn lấy các loại mắm làm đầu. Nhưng tôi nhớ, làng tôi cũng có những người cả đời không mấy khi phải lội xuống bùn. Đó là những người làm nghề câu cáy hôi, trong đó có bác dâu tôi.

Ảnh: HẢI ANH

Bánh lá quà quê

Sau nhiều năm đi chợ, tôi dần hình thành cho mình một thói quen. Hễ là đồ ăn, thực phẩm gì không nhất thiết phải lưu trữ lâu quá, tôi sẽ mua những thức bánh lá, quà quê ở cái chợ ngách gần nhà.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Giông chiều

Đàn mối từ đâu túa ra, bay vòng trên đầu rồi lao thẳng vô người Vy. Cảm giác sợ hãi dấy lên đột ngột rồi tan biến.

Ảnh: SONG ANH

Người mẹ nuôi lao công

Cánh cửa tối mầu của căn chung cư cũ khẽ kêu cót két. “Đây là mẹ nuôi của bố”... Nó chỉ kịp nghe loáng thoáng như vậy khi lọt vào vòng tay chặt đến nghẹt thở cùng với những âm thanh lạ lẫm của một thứ ngôn ngữ kỳ lạ.

Ảnh: ANH QUÂN

Chiếc đèn ông sao mùi tre ngâm

Trung thu bây giờ đã khác nhiều. Phố xá rực rỡ ánh đèn điện, lồng đèn chạy pin sáng nhấp nháy, tiếng nhạc phát ra vui nhộn. Trẻ con giờ cầm đèn đi rước cũng chẳng lo tắt nến giữa đường. Nhưng cứ mỗi lần nhìn thấy ánh sáng ấy, lòng tôi lại dấy lên một nỗi bồi hồi khó tả…

Minh họa: NGUYỄN MINH

Những tờ báo, những bước chân

Thỉnh thoảng Son chán ghét bản thân khủng khiếp. Nhất là lúc đang ướm thử đôi giày cao gót mầu bạc đính đá lấp lánh trong cửa tiệm sáng choang.

Kancha trong một chuyến bay dù lượn.

Hai người bạn ở Nepal

“Swayambhunath, mặt trời, đẹp”, Sumi nói vài từ tiếng Anh cơ bản, xoay camera điện thoại về phía ánh mặt trời trên đỉnh tháp. Thời gian đầu, Sumi vẫn hay đều đặn gọi video call cho chúng tôi, khoe mỗi khoảnh khắc như thế.