Ngăn chặn lừa đảo qua điện thoại, mạng xã hội

Thời gian qua, ở tỉnh miền núi Bắc Kạn, lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin, trình độ dân trí chưa cao của một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số, nhiều đối tượng đã thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt số tiền lớn.

Đội phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh Bắc Kạn) rà soát, lập chuyên án đấu tranh tội phạm lừa đảo qua điện thoại.
Đội phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh Bắc Kạn) rà soát, lập chuyên án đấu tranh tội phạm lừa đảo qua điện thoại.

Chiêu cũ lừa người nhẹ dạ

Lợi dụng việc một bộ phận người dân thiếu hiểu biết, thiếu thông tin, nhiều đối tượng ở Bắc Kạn và ngoại tỉnh đã tập trung thực hiện hành vi lừa đảo bằng cách mạo danh qua điện thoại và làm giả giấy tờ của cơ quan, tổ chức nhằm chiếm đoạt tiền, tài sản.

Ông Bế Văn Phạn, phường Nguyễn Thị Minh Khai (TP Bắc Kạn) cho biết, thời gian qua ông liên tục nhận được điện thoại từ số máy lạ, tự xưng là cán bộ của Bộ Công an, đưa ra những thông tin sai lạc, đe dọa, yêu cầu ông gửi tiền vào tài khoản do họ cung cấp. Đoán biết đây là hành vi lừa đảo, ông Phạn đã trình báo cơ quan chức năng.

Nhờ cảnh giác, ông Phạn chưa bị mất tiền bởi hành vi lừa đảo này. Tuy nhiên, không phải ai cũng tỉnh táo như ông, nhiều người đã mất số tiền lớn vì cả tin, nhẹ dạ. Tháng 1-2019, bà N.T.T. (SN 1945), trú tại phường Nguyễn Thị Minh Khai trình báo với cơ quan công an việc mình bị lừa đảo mất 400 triệu đồng. Theo lời kể của bà T., khoảng 13 giờ ngày 4-1-2019, bà nhận được cuộc điện thoại của một người phụ nữ, người này giới thiệu cho bà gặp thủ trưởng của mình tên là Nguyễn Thành. Người đàn ông này tự xưng có cấp hàm Trung tá, chuyên “làm án” tại Công an Bắc Kạn. Ông ta khẳng định, sổ tiết kiệm của bà T. gửi tại Phòng Giao dịch Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bắc Kạn ở phường Nguyễn Thị Minh Khai có trị giá 400 triệu đồng đã bị các ngân hàng cấu kết với nhau chuyển tiền về Hà Nội, chia thành nhiều tài khoản khác nhau và rút tiền trái phép với tổng số tiền bị rút lên đến ba tỷ đồng. Đối tượng này yêu cầu bà T. hợp tác với cơ quan công an, nếu không sẽ bị bắt đi tù. Theo đó, bà phải chuyển toàn bộ số tiền vào tài khoản 19033468880012, Nguyen Hoai Nam, Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam chi nhánh Quảng Ninh. Lo sợ, chiều cùng ngày, bà T. đã rút toàn bộ số tiền tiết kiệm 400 triệu đồng chuyển đến tài khoản trên…

Nhận được trình báo, Công an Bắc Kạn phối hợp Công an Quảng Ninh tiến hành xác minh thì được biết, sau khi giao dịch được thực hiện thành công, số tiền trên đã bị rút hết.

Trước đó, vào tháng 8-2018, bà N.T.Q. (SN 1965), trú tại xã Vân Tùng, huyện Ngân Sơn cũng nhận được cuộc điện thoại của một người giả danh là nhân viên tổng đài VNPT. Người này cho biết, thuê bao điện thoại của bà nợ cước hơn tám triệu đồng và hướng dẫn bà kết nối tổng đài viên. Rồi một số máy lại giới thiệu với bà là người của Công an TP Hồ Chí Minh, cho bà biết rằng số điện thoại và Chứng minh thư nhân dân của bà có mở một tài khoản tại Ngân hàng Sacombank với số tiền 3,9 tỷ đồng. Theo đó, tài khoản của bà liên quan đến một vụ án lớn về ma túy và rửa tiền. Kẻ mạo danh đã yêu cầu bà Q. gửi ảnh chụp Chứng minh thư nhân dân qua mạng xã hội Zalo để đối chiếu, đồng thời kê khai số tài sản đứng tên của bà để kiểm tra tính hợp pháp. Nhằm tạo sự tin tưởng, đối tượng đã gửi lại cho bà Q. ảnh chụp một lệnh bắt tạm giam của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao TP Hồ Chí Minh ghi tên ông Dương Ngọc Hải. Sợ hãi, bà Q. làm theo hướng dẫn và chuyển tiền vào hai tài khoản của các đối tượng tổng số tiền 823 triệu đồng…

Đến ngày 31-8-2018, khi nhận được công văn của VNPT cảnh báo về việc lừa đảo thì bà Q. đã mất toàn bộ số tiền này.

Làm giả giấy tờ của cơ quan, tổ chức đang là hành vi phạm tội có chiều hướng gia tăng ở Bắc Kạn. Tháng 5-2018, Hà Tấn Hữu (SN 1990), trú tại xã Bằng Vân, huyện Ngân Sơn sử dụng đăng ký xe giả để bán một xe ô-tô cho ông T.C.S. (SN 1968), trú tại phường Sông Cầu (TP Bắc Kạn) với giá 555 triệu đồng. Sau khi tra cứu đăng kiểm, nhận thấy mình đã mua xe gian, bị Hữu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, ông S. đã trình báo cơ quan Công an. Cơ quan điều tra Công an tỉnh Bắc Kạn đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và ra quyết định truy nã đối với đối tượng Hữu. Sau khi bị bắt vào tháng 7-2019, Hữu khai nhận, ngoài ông S, Hữu còn lừa đảo chiếm đoạt tài sản của nhiều người trên địa bàn tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn và Thái Nguyên.

Cần báo ngay cho công an

Theo Công an tỉnh Bắc Kạn, những hành vi lừa đảo mà tội phạm sử dụng ở địa phương, nhắm vào đồng bào dân tộc thiểu số, là: mạo danh cơ quan công an, lãnh đạo công an các cấp, thông báo được nhận quà tặng giá trị cao từ nước ngoài; sử dụng mạng xã hội Zalo, Facebook để lừa đảo chiếm đoạt tiền qua thẻ cào, nạp tiền điện thoại… Thống kê sơ bộ cho thấy, từ năm 2017 tới nay, đã có hàng chục vụ lừa đảo theo các hình thức nói trên, chiếm đoạt hơn ba tỷ đồng, người ít thì vài triệu, nhiều cũng đến vài trăm triệu đồng.

Đặc biệt, thời gian gần đây, do điện thoại thông minh giá ngày càng rẻ, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng cao dễ dàng mua, sử dụng, nguy cơ bị lừa đảo càng cao.

Trung tá Nguyễn Văn Tuấn, Phó trưởng phòng Cảnh sát hình sự (Công an Bắc Kạn) cho biết, loại tội phạm này lợi dụng lòng tin, sự sợ hãi của nhân dân để đưa những hình ảnh văn bản giả của Viện Kiểm sát, cơ quan công an, sử dụng dấu giả mạo rồi điền tên nạn nhân vào. Do vậy, người dân cần nâng cao cảnh giác, phối hợp cơ quan chức năng để không bị lừa dẫn tới mất tiền, tài sản. Để ngăn ngừa loại tội phạm này, Công an tỉnh Bắc Kạn đã chủ động, tích cực phối hợp các địa phương đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến tới nhân dân. Tăng cường đưa thông tin cảnh báo, xử lý tội phạm này trên trang thông tin điện tử của đơn vị; chỉ đạo lực lượng đẩy mạnh công tác nắm thông tin, điều tra, phá án, xử lý nghiêm các đối tượng lừa đảo theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, khó khăn đối với các cơ quan chức năng là việc nhiều trường hợp không đến cơ quan chức năng trình báo, vô tình tạo điều kiện cho các đối tượng tiếp tục lừa đảo những nạn nhân khác. Do đó, Công an Bắc Kạn khuyến cáo khi gặp phải các trường hợp có đối tượng gọi điện hoặc sử dụng mạng xã hội để xin, mượn, nhờ chuyển tiền, nạp thẻ cào điện thoại, cung cấp thông tin, tài khoản cá nhân… mọi người cần xác minh kỹ, nếu nghi ngờ đối tượng lừa đảo thì cần kéo dài thời gian trao đổi, liên lạc và kịp thời báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất để kịp thời đấu tranh, xử lý.

Tháng 5-2019, sau khi kiểm tra hồ sơ của công dân đến đăng ký biến động đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn với đất, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP Bắc Kạn phát hiện giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mang tên Nguyễn Thị Hoa không trùng khớp với thông tin trong hồ sơ địa chính. Chi nhánh đã chuyển hồ sơ đến Công an tỉnh để điều tra. Cơ quan điều tra xác định, đối tượng Nguyễn Thị Hoa (SN 1982), trú tại phường Phùng Chí Kiên (TP Bắc Kạn) có hành vi sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức và chiếm đoạt tài sản với số tiền một tỷ đồng. Đến tháng 11-2019, cơ quan điều tra đã khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối tượng Hoa.