Theo Reuters, nhà kinh tế học Claudia Goldin được Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển vinh danh cho giải Nobel Kinh tế năm 2023. Đại diện Hội đồng Nobel cho biết, bà Goldin được trao giải “vì đã nâng cao hiểu biết cho thế giới về tác động của phụ nữ đối với thị trường lao động”. Bà là người đầu tiên cung cấp cái nhìn toàn diện về thu nhập và đóng góp của phụ nữ vào thị trường lao động. Công trình nghiên cứu ra đời sau khi GS Goldin phân tích dữ liệu trong lịch sử hơn 200 năm của Mỹ nhằm tìm ra cách thức và nguyên nhân của sự chênh lệch giới trong thu nhập và tỷ lệ tham gia lực lượng lao động.
Trong công trình của mình, GS Goldin cho rằng, bất chấp quá trình hiện đại hóa, tăng trưởng kinh tế và tỷ lệ phụ nữ có việc làm ngày càng tăng trong thế kỷ 20, song trong một thời gian dài khoảng cách thu nhập giữa phụ nữ và nam giới hầu như không thu hẹp lại. “Những hiểu biết sâu sắc của bà Goldin đã vươn xa ra ngoài biên giới nước Mỹ và những mô hình tương tự đã được nhìn thấy ở nhiều quốc gia khác. GS người Mỹ đã chứng minh, phần lớn khác biệt về thu nhập theo giới trong lịch sử là do khác biệt về trình độ học vấn và nghề nghiệp, và chủ yếu phát sinh khi sinh đứa con đầu lòng”, đại diện Viện Hàn lâm Thụy Điển cho biết.
Nghiên cứu của bà Goldin không đưa ra giải pháp, song các phát hiện của bà có thể giúp giải quyết những vấn đề đã tồn tại nhiều năm qua. Ông Jakob Svensson, Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng về khoa học kinh tế nhấn mạnh: “Hiểu rõ vai trò của phụ nữ trên thị trường lao động là điều quan trọng đối với xã hội. Nhờ nghiên cứu đột phá của Claudia Goldin, giờ đây chúng tôi biết nhiều hơn về các yếu tố cơ bản và những rào cản nào có thể cần được giải quyết trong tương lai”. Theo ông Svensson, trên toàn cầu, khoảng 50% phụ nữ đang tham gia thị trường lao động, trong khi tỷ lệ này với nam giới là 80%. Tuy nhiên, phụ nữ hiện được trả lương thấp hơn và cũng có ít cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp hơn nam giới.
Bà Claudia Goldin năm nay 77 tuổi và hiện là GS tại Trường đại học Harvard (Mỹ) và là đồng giám đốc của nhóm làm việc về giới tại Cục Nghiên cứu Kinh tế quốc gia ở Mỹ. Bà là tác giả của nhiều cuốn sách và nổi tiếng với tác phẩm về lịch sử phụ nữ trong nền kinh tế Mỹ.
Với giải thưởng năm nay, bà Claudia Goldin là người phụ nữ thứ ba giành Nobel Kinh tế trong lịch sử 55 năm của giải thưởng này. Trước đó, các nữ nhà khoa học từng nhận giải thưởng này là bà Elinor Ostrom (năm 2009) và bà Esther Duflo (năm 2019). Bà Goldin là phụ nữ đầu tiên được trao giải thưởng này một mình. Cả hai nhà khoa học Ostrom và Duflo đều nhận giải Nobel chung với đồng nghiệp nam. Năm ngoái, giải Nobel Kinh tế được trao cho cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Ben Bernanke cùng hai nhà khoa học Philip Dybvig, Douglas Diamond. Họ được vinh danh nhờ các nghiên cứu về ngân hàng và khủng hoảng tài chính.
Nobel Kinh tế là giải thưởng cuối cùng được trao mỗi mùa Nobel hằng năm, sau Nobel Y học, Vật lý, Hóa học, Văn học và Hòa bình. Nobel cho lĩnh vực kinh tế không thuộc cơ cấu giải thưởng ban đầu trong di chúc của nhà khoa học Thụy Điển Alfred Nobel. Giải này được bổ sung năm 1968, nhân kỷ niệm 300 năm thành lập Ngân hàng Trung ương Thụy Điển Sveriges Riksbank, cũng là đơn vị đóng góp quỹ cho giải thưởng này. Dù vậy, quy trình đề cử, chọn lọc và trao giải Nobel Kinh tế vẫn tương tự các lĩnh vực khác. Người trẻ nhất nhận được giải thưởng này được xướng tên năm 46 tuổi và cao tuổi nhất là 90. Năm nay, nhà khoa học giành Nobel Kinh tế sẽ được trao 11 triệu kronor Thụy Điển (khoảng 986.000 USD).
