Điều kiện tiên quyết

Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã khẳng định quan tâm tới việc cải thiện quan hệ giữa Syria với nước láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ. Trong tuyên bố hôm đầu tuần, Tổng thống al-Assad tuyên bố sẵn sàng gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và không phản đối bất kỳ cuộc đối thoại hay hình thức nào mang lại kết quả tích cực cho quan hệ hai nước.
0:00 / 0:00
0:00
Biếm họa: HASSAN BLEIBEL
Biếm họa: HASSAN BLEIBEL

Quan hệ Syria-Thổ Nhĩ Kỳ đang đứng trước cơ hội hàn gắn, khi gần đây những thông tin và bình luận tích cực liên tiếp xuất hiện từ cả hai phía. Hồi cuối tháng 6, Tổng thống al-Assad tuyên bố, Syria sẵn sàng đón nhận các sáng kiến nhằm nối lại quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ. Ngày 13/7, Bộ Ngoại giao Syria ra tuyên bố khẳng định, việc bình thường hóa phụ thuộc mục tiêu đưa quan hệ hai nước trở lại mức trước khi xung đột nổ ra ở Syria.

Trước đó, Tổng thống Erdogan cũng nói rằng, không có lý do gì mà không thiết lập lại quan hệ hai nước và ông không loại trừ khả năng gặp người đồng cấp Syria. Trong tuyên bố hôm 28/6, ông Erdogan nêu rõ Ankara và Damas có thể hành động để đưa quan hệ song phương trở lại thời kỳ cùng nhau phát triển.

Quan hệ giữa hai nước láng giềng căng thẳng sau khi xung đột nổ ra ở Syria tháng 3/2011. Syria chỉ trích Thổ Nhĩ Kỳ liên kết với nhóm đối lập ở Syria, còn Ankara cáo buộc Damas ủng hộ nhóm nổi dậy người Kurd mà Thổ Nhĩ Kỳ coi là tổ chức khủng bố. Thổ Nhĩ Kỳ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Syria, thực hiện hoạt động quân sự qua biên giới và thiết lập “vùng an toàn” ở miền bắc Syria, điều mà Damas lên án. Nỗ lực hòa giải gần đây được tăng cường, mới nhất là cuộc gặp các quan chức an ninh hai nước vào tháng 4/2023, do Nga và Iran làm trung gian.

Tuy nhiên, Damas tiếp tục yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ rút lực lượng khỏi lãnh thổ Syria, khôi phục quan hệ trên nền tảng tôn trọng chủ quyền, độc lập, toàn vẹn lãnh thổ và giải quyết các mối đe dọa an ninh, ổn định của cả hai nước. Ankara khẳng định không can thiệp công việc nội bộ Syria, song vẫn gắn mục tiêu bình thường hóa quan hệ với vấn đề chống khủng bố, hồi hương người tị nạn Syria...

Cơ hội đang mở ra cho cả Syria và Thổ Nhĩ Kỳ để khôi phục quan hệ song phương. Song, khúc mắc vẫn là những “điều kiện tiên quyết” nêu trên, mà cả hai bên không dễ từ bỏ.