Lặng lẽ thu phí nền tảng
Grab là ứng dụng đầu tiên tại Việt Nam áp dụng thu phí nền tảng từ ngày 19-2-2020. Theo đó, số tiền này được cộng vào cước phí di chuyển của hành khách, sau đó khấu trừ qua ví tài khoản của đối tác tài xế. Mức phí nền tảng đối với dịch vụ xe hai bánh là 1.000 đồng và xe bốn bánh là 2.000 đồng cho mỗi chuyến xe. Riêng dịch vụ giao hàng GrabExpress là 3.000 đồng.
Từ tháng 4-2020, Be cũng triển khai thu phí nền tảng với tất cả các dịch vụ beBike, beCar, beDelivery, be đi chợ, thuê xe theo giờ… Mức phí này được tính là 6,377% trên tổng số tiền khách phải trả cho mỗi cuốc xe. Ứng dụng GoViet cũng triển khai thu phí nền tảng cho dịch vụ gọi xe hai bánh với cước phí là 1.000 - 2.000 đồng cho mỗi đơn hàng tùy vào thời gian trong ngày.
Như vậy hiện tại ba ứng dụng gọi xe lớn tại Việt Nam là Grab, Be, GoViet đều áp dụng mức phí nền tảng này. Tuy nhiên, điều đáng nói là số tiền trên không được hiển thị khi người tiêu dùng (NTD) đặt xe mà chỉ có người lái xe biết được việc hành khách bị thu loại phí này qua tài khoản của họ.
Do tính chất công việc thường xuyên phải di chuyển nên trung bình phải đi 70 - 80 chuyến xe/tháng, chị Thanh Hải, hiện đang công tác tại một công ty truyền thông ở Hà Nội chia sẻ, từ đầu năm đến nay chị thấy cước xe có tăng lên nhưng gần đây mới biết là do các ứng dụng thu thêm phí sử dụng nền tảng. Việc này hết sức vô lý bởi khách hàng là đối tượng chi trả phí đó mà không hề được thông báo công khai, minh bạch.
Ông Vũ Văn Trung, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Bảo vệ NTD Việt Nam cho rằng, theo Luật Giá, nếu thêm quy định về giá thì cần thông báo công khai, nếu không, sẽ bị coi là một loại lạm thu trái pháp luật, gây ảnh hưởng đến quyền lợi NTD. Chiếu theo Luật Bảo vệ quyền lợi NTD, hành vi che giấu, cung cấp thông tin không đầy đủ là một trong các hành vi bị cấm. Việc hãng xe công nghệ giao cho lái xe thu phí nền tảng là hành vi “móc túi” khách hàng.
Có vi phạm pháp luật?
Theo ông Phan Bá Mạnh, Tổng Giám đốc Công ty Công nghệ Vận tải An Vui - một doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ cho các DN vận tải, cung cấp dịch vụ phải dựa trên giá thành và giá bán. Không thể cộng một loại dịch vụ cấu thành giá vào trong giá bán được. Các nhà sản xuất khi tính toán ra giá bán thì trong giá bán phải có các cấu thành giá thành rồi. Từ giá thành nhân với hệ số lợi nhuận mới ra giá bán cho NTD. Vì vậy, các hãng xe công nghệ không thể mập mờ giữa hai khái niệm này để bắt NTD phải chịu thêm một chi phí vào nữa.
Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Ô-tô Việt Nam nhận định, chi phí vận tải đối với taxi có đồng hồ tính tiền, bộ đàm, taxi không thể thu thêm tiền điện thoại khách gọi đến tổng đài hay tiền bộ đàm. Với đơn vị cung cấp ứng dụng thì chi phí cho dịch vụ nền tảng đã nằm trong giá thành chi phí hoạt động vận tải nên không được thu của hành khách. Muốn thu loại phí này, Grab phải công bố rõ ràng và được hành khách chấp thuận, trong hạch toán, kê khai kinh doanh của Grab phải có doanh thu này để đóng thuế. Khi Grab chưa công bố và chưa được hành khách chấp thuận mà đã thu là xâm phạm quyền lợi của NTD.
Theo các chuyên gia, dù số tiền thu trên mỗi chuyến xe không lớn nhưng khi nhân với hàng triệu chuyến xe thì đây lại là số tiền không hề nhỏ. Các đơn vị này đã hạch toán thế nào? Có nộp thuế cho việc thu loại phí này hay không và nộp ra sao cần được làm rõ ràng, minh bạch.
Ông Vũ Văn Trung cho rằng, trước hết, các cơ quan quản lý có liên quan cần phải vào cuộc ngay để thanh tra, xử lý nhằm tránh việc thất thu thuế cho Nhà nước. Còn việc xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi NTD thì những khách hàng sử dụng nhiều lần dịch vụ Grab, nếu có đầy đủ các chứng cứ về các chuyến đi có quyền yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi NTD cấp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh giải quyết.
