Đại lý mọc ở khắp nơi
Theo như công bố của Công ty TNHH Vinaca (Vinaca) chỉ sau một vài năm hoạt động, doanh nghiệp này đã có “vòi bạch tuộc” vươn dài tới nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước như Quảng Ninh, Nam Định, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hậu Giang... Điều đáng quan tâm hơn là ở mỗi tỉnh lại có các đại lý được mở ra xuống tận một số xã, thị trấn, thôn, xóm.
Trong khi dư luận đang rất bức xúc với vụ việc phát hiện ra thuốc ung thư giả được sản xuất từ bột than tre của Vinaca tại Hải Phòng thì Vinaca vẫn mở thêm hai văn phòng chi nhánh tại TP Plây Cu (Gia Lai) và bốn chi nhánh mới tại TP Hồ Chí Minh.
Trở lại vụ việc bị cơ quan chức năng phát hiện tại Hải Phòng, từ lời khai của cơ sở sản xuất của Đào Thị Chúc, vợ của Nguyễn Xuân Thu (Giám đốc Vinaca), các loại thực phẩm chức năng và hóa mỹ phẩm được sản xuất bằng cách nghiền thủ công. Nguyên liệu là than tre, nứa được tán thành bột do ông Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Hồng An Phong, trụ sở tại xã Hồng Phong (An Dương, Hải Phòng) cung cấp, sau đó pha thêm hóa chất (tùy loại sản phẩm), đóng thành viên nang, đóng chai cung cấp ra thị trường 19 tỉnh, thành phố.
Trong đó, cơ quan chức năng phát hiện có sáu sản phẩm hóa mỹ phẩm mà cơ sở này sản xuất đưa ra thị trường. Đáng chú ý, trong số đó có một tên sản phẩm mỹ phẩm là “Ung thư Vi3”, số công bố sản phẩm 04/17/CBMP-HP ngày 28-6-2017 và sản phẩm “Tỉnh táo Vi7 lái xe, học tập, căng thẳng, mệt mỏi” lại xin đăng ký là mỹ phẩm, số công bố sản phẩm 12/17/CBMP-HP ngày 27-7-2017.
Thắc mắc của rất nhiều người là vì sao tên sản phẩm của Công ty Vinaca là “Ung thư Vi3” mà Sở Y tế Hải Phòng lại cấp phép là mỹ phẩm đến nay vẫn chưa được lý giải? Thậm chí, với sản phẩm còn quảng cáo trên nhãn: “Tỉnh táo Vi7 lái xe, học tập, căng thẳng, mệt mỏi” được khẳng định: “Có chứa các hạt vàng nano có khả năng chữa hoàn toàn bệnh ung thư da”.
Bà Bùi Thị Thu, thị trấn Cổ Lễ, huyện Trực Ninh (Nam Định) là một trong những đại lý của Vinaca sau khi biết vụ việc bị cơ quan chức năng phát hiện các sản phẩm sản xuất từ than tre vẫn khẳng định: “Tôi bị tai nạn giao thông nên tay hay bị tê nhưng khi dùng các sản phẩm của Vinaca thấy bớt được tê tay và giảm giật mình về ban đêm, ngủ ngon hơn”. Tuy nhiên, khi các cơ quan chức năng bóc những viên thuốc hình con nhộng ra, bên trong có mầu đen của than tre thì bà Thu lại không dám uống.
Nhiều chiêu thức lừa đảo?
Đại diện Bộ Y tế khẳng định, các sản phẩm của Vinaca không phải là thuốc mà là sản phẩm giả thực phẩm chức năng. Các sản phẩm này cũng chưa được cấp phép lưu hành, cơ sở sản xuất cũng chưa được cấp phép sản xuất thực phẩm chức năng.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, khi đưa ra lưu hành trên thị trường, Vinaca bán hàng chủ yếu thông qua các đại lý và cả bán hàng trên mạng.
Trên website của Vinaca vẫn còn lưu lại đủ các clip mà xem lại có thể thấy, để lấy niềm tin của người phân phối, tại lễ khai trương chi nhánh ở Hà Nam của Vinaca năm 2017, bà Nguyễn Thị Quý, Phó Tổng Giám đốc Vinaca Việt Nam chia sẻ trong tâm trạng sụt sùi nước mắt: “Tôi vô cùng cảm ơn Vinaca! Tôi dùng Vinaca cũng không biết là mình bị ung thư, chỉ đến khi khỏi rồi, đi khám mới biết không còn tế bào ung thư nữa”.
Thậm chí, ở một buổi khai trương chi nhánh khác cũng tại Hà Nam năm 2017, một đại lý của Vinaca cho biết, bản thân bà đã được chữa khỏi HIV nhờ sử dụng sản phẩm của Vinaca. Từ cách tiếp thị này cho thấy, rất nhiều người đã bị lừa và tin dùng, đặt mua vì cách quảng cáo các sản phẩm của Vinaca rất “thần kỳ” mà ngay cả các căn bệnh y học của thế giới chưa thể chữa khỏi là ung thư và HIV cũng được chữa khỏi nhờ dùng sản phẩm của Vinaca.
Để xây dựng được hệ thống các đại lý, theo tìm hiểu của chúng tôi, Vinaca đưa ra các chương trình khởi nghiệp để lấy tiền của người tiêu dùng. Những người muốn tham gia phải đóng tiền vào hệ thống để mua sản phẩm và dùng thử đồng thời sẽ kiếm được lời từ sản phẩm của Vinaca.
Vinaca giới thiệu, khi tham gia hệ thống sẽ có tiền tỷ cùng nhà lầu, xe hơi, sau khi tham gia đăng ký một gói khởi nghiệp. “Đóng tiền xong sẽ được đào tạo và khi tốt nghiệp khóa đào tạo, được cấp 500 triệu tiền hàng, 500 triệu tiền thiết bị quảng cáo, masa...”, CEO Nguyễn Xuân Thu chia sẻ.
Đỉnh cao là gói khởi nghiệp nông nghiệp công nghệ cao với số vốn Vinaca đưa ra lên tới 3.000 tỷ đồng, Vinaca bao luôn khoản 10% lãi suất hằng tháng nếu tham gia. Tuy nhiên, món đầu tư nào cũng có đặc điểm chung là phải đóng từ 10 triệu đến 500 triệu đồng vốn đối ứng cho Vinaca.
Chính khoản vốn được gọi là đối ứng của người tham gia khi đóng vào cho Vinaca thì chỉ có nộp vào mà đến nay hầu như chưa thấy có ai lấy được ra. Chị N. T. P ở Phú Thọ cho biết: “Tôi đã cả tin ký hợp đồng và chuyển tiền ba lần với tổng số tiền hơn 100 triệu đồng cho Vinaca để đầu tư nuôi lợn công nghệ cao. Sau khi chuyển tiền, tôi chờ mãi chẳng thấy dự án được khởi động, gọi lại thì họ nói sẽ trả lời bằng văn bản nhưng sau đó cũng mất hút”.
Phân tích về vụ việc này, Luật sư Nguyễn Thế Truyền, Công ty luật Thiên Thanh khẳng định, các dấu hiệu sản xuất, kinh doanh của Vinaca cho thấy đã đủ cấu thành tội kinh doanh hàng giả và lừa đảo.
Trách nhiệm của cơ quan quản lý?
Ngày 20-4, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hải Phòng đã ra quyết định khởi tố vụ án liên quan hai doanh nghiệp Vinaca và Hồng An Phong về tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm theo Điều 193, Bộ luật Hình sự năm 2015.
Đây là thông tin khiến cho người dân rất phấn khởi vì cuối cùng những kẻ sản xuất, kinh doanh bất chấp thủ đoạn và nhân tính sẽ bị chừng trị. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu còn bao nhiêu kẻ làm ăn bất chính vẫn có được sự hỗ trợ, thậm chí là tiếp tay của các cơ quan chức năng tiếp tục lừa đảo người dân?
Vụ việc Vinaca cũng cho thấy, Sở Y tế Hải Phòng đã cấp số tiếp nhận Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm cho sáu sản phẩm của Công ty TNHH Hồng An Phong (địa chỉ: thôn Hoàng Lâu, xã Hồng Phong, An Dương, Hải Phòng), công ty sản xuất và chịu trách nhiệm đưa sản phẩm của Vinaca ra thị trường. Dư luận có quyền đặt câu hỏi, cấp phép cho mỹ phẩm thì ít nhất cũng phải xem hồ sơ có đủ tiêu chuẩn để cấp hay không?
Ông Trần Hùng, Phó Cục trưởng Quản lý thị trường, Bộ Công thương đặt nghi vấn: “Trong vụ việc này, Sở Y tế Hải Phòng đã thật sự làm hết vai trò quản lý nhà nước ở cấp địa phương trong lĩnh vực y tế hay chưa? Tại sao Sở Y tế Hải Phòng lại cấp số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm cho những sản phẩm với những từ ngữ lạ lùng đến vậy?”.
Không chỉ có Sở Y tế, Ban tổ chức tôn vinh danh hiệu, Thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ tiêu biểu Việt Nam gồm có: Viện chống làm giả, Trung tâm tư vấn hỗ trợ doanh nghiệp và phát triển thương hiệu (Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ Thương hiệu Việt Nam (VATAP), tạp chí Hàng hóa và Thương hiệu còn cấp chứng nhận cho Vinaca đạt Top 10 thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ hàng đầu Việt Nam 2017. Chính với chứng nhận này, vị Tổng Giám đốc của Vinaca là Nguyễn Xuân Thu và nhiều đại lý khác “vác” đi để quảng bá sản phẩm tới người tiêu dùng.
“Có hiện tượng cho đóng một khoản tiền nhất định thì người ta đóng chứ không quan tâm chất lượng hàng hóa cũng như uy tín doanh nghiệp. Vì vậy, các đối tượng lợi dụng những cái này để nhận chứng nhận, giải thưởng về nhằm lừa dối người tiêu dùng. Công ty Vinaca với điều kiện cơ sở nhếch nhác, nguồn nhân lực như vậy mà cũng được cấp chất lượng giải vàng thì cũng không còn gì để nói”, Phó Cục trưởng Quản lý thị trường Trần Hùng bức xúc.
