Tiền lệ nguy hiểm

Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres tuyên bố: Không có “giải pháp thay thế” cho Cơ quan Cứu trợ và việc làm của LHQ dành cho người tị nạn Palestine (UNRWA). Nếu được thực hiện, luật cấm UNRWA hoạt động tại Israel sẽ kéo theo “hậu quả tàn khốc” cho người tị nạn Palestine, gây bất lợi cho việc giải quyết xung đột Palestine - Israel, cho hòa bình và an ninh khu vực.
0:00 / 0:00
0:00
Biếm họa: SIMON REGIS
Biếm họa: SIMON REGIS

Tuyên bố của lãnh đạo LHQ được đưa ra sau khi Quốc hội Israel (Knesset) hôm 28/10 thông qua luật cấm UNRWA hoạt động trên lãnh thổ Israel, có hiệu lực sau 90 ngày. Luật quy định UNRWA không được phép cử đại diện, cung cấp dịch vụ và tiến hành hoạt động, dù trực tiếp hay gián tiếp, trên lãnh thổ Israel. Luật cũng cấm chính phủ Israel liên hệ với UNRWA.

Lâu nay, quan hệ giữa UNRWA và Israel luôn căng thẳng, đỉnh điểm gần nhất là khi xung đột nổ ra giữa Israel và phong trào Hamas ở Dải Gaza năm ngoái. Israel cáo buộc các nhân viên UNRWA tham gia “vụ tấn công khủng bố” của Hamas vào Israel hôm 7/10/2023 và kêu gọi giải thể UNRWA, chuyển giao trách nhiệm cứu trợ nhân đạo cho các cơ quan khác của LHQ. Một số nước phương Tây đã ngừng tài trợ cho UNRWA, nhưng sau đó đã nối lại. Sau cuộc điều tra, UNRWA đã sa thải một số nhân viên, tuy nhiên phủ nhận cáo buộc về “mối liên hệ rộng rãi” giữa UNRWA và Hamas.

Với hàng chục nghìn nhân viên, UNRWA là cơ quan chủ lực của LHQ trong việc cung cấp viện trợ nhân đạo, dịch vụ y tế, giáo dục cho hàng triệu người Palestine ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng và các nước Jordan, Lebanon, Syria. Đặc biệt, UNRWA được đánh giá có vai trò quan trọng trong cứu trợ người Palestine ở Gaza hiện nay.

Luật cấm UNRWA được phía Israel giải thích là hành động “tức nước vỡ bờ” sau nhiều năm chỉ trích cơ quan cứu trợ nhân đạo của LHQ. Tuy nhiên, người phát ngôn UNRWA cho rằng, đây chẳng khác nào nỗ lực giải thể một cơ quan LHQ hoạt động nhân đạo tích cực và hiệu quả, chắc chắn dẫn tới thảm họa ở Gaza và Bờ Tây. Nhiều nước, trong đó có Mỹ, Anh, Đức, Australia... cũng lên tiếng phản đối luật của Knesset.

Theo người đứng đầu UNRWA Philippe Lazzarini, cuộc bỏ phiếu chưa từng có của Knesset đã đặt ra “tiền lệ nguy hiểm”, đi ngược tinh thần Hiến chương LHQ và vi phạm các nghĩa vụ của Nhà nước Do thái theo luật quốc tế, đồng thời khiến nỗi thống khổ của người Palestine thêm trầm trọng.