Năm nay, niềm vui của người nông dân ở nhiều nơi tại Tây Nguyên sẽ nhân đôi vì ngoài sầu riêng được mùa, được giá thì điều tương tự cũng đã xảy ra với cà-phê. Nhưng khác với sầu riêng, niềm vui của cà-phê không được chia đều cho tất cả. Ông Nguyễn Việt Anh, người sáng lập và điều hành thương hiệu HH Coffee tại Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), cho biết: “Giá cà-phê robusta nguyên liệu đầu vào từ khoảng 50.000 đồng/kg cách đây một năm hiện giờ đã tăng lên gần 100.000 đồng/kg. Nhưng giá cà-phê bột, hay các loại cà-phê rang xay chế biến gần như vẫn giữ nguyên khiến cho biên lợi nhuận của sản phẩm này bị sụt giảm”.
Theo chia sẻ của ông Nguyễn Việt Anh, cần từ 1,2-1,3 kg nguyên liệu robusta (hết từ 120.000-130.000 đồng/kg) để chế biến ra 1 kg cà-phê bột với giá bán 180.000 đồng/kg cùng tiêu chuẩn chất lượng cao, trừ thêm chi phí chế biến, rang xay, đóng gói… thì lợi nhuận ròng còn lại sẽ ở mức rất thấp. Thậm chí, với những dòng sản phẩm “thượng hạng” đòi hỏi chất lượng đầu vào cao hơn nữa thì giá nguyên liệu còn tăng mạnh hơn, có thể lên đến 180.000 đồng/kg, trong khi giá bán chỉ vào tầm 250.000 đồng/kg. “Hiện nay chúng tôi ưu tiên sản xuất cho các đối tác lâu năm trong và ngoài nước, tiêu chí hướng đến là ưu tiên để giữ bạn hàng hơn là hiệu quả kinh doanh. Chúng ta sẽ phải chờ trong vụ thu hoạch sắp tới đây để phán đoán một phần giá cà-phê nguyên liệu cho thời gian tới”, ông Nguyễn Việt Anh nhấn mạnh.
Theo bà Hứa Liên, người điều hành thương hiệu cà-phê The Moving, mấu chốt để đề phòng giá cà-phê tăng cao nằm ở việc dự báo cả tích lũy sớm nguồn hàng. Lợi thế của cà-phê là thời gian lưu trữ có thể lên đến vài năm trong điều kiện bảo quản không có yêu cầu quá cao. Thực tế không nhiều nhãn hàng có lợi thế như The Moving của bà Hứa Liên, vì trước khi tập trung vào ngành cà-phê, bà đã có nhiều năm làm việc trong ngành phân tích tài chính nên phần nào có thể xây dựng các mô hình dự báo tương đối chính xác về xu hướng hàng hóa, điều này có phần xa xỉ với những doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nói đến đây, sẽ có câu hỏi rằng, tại sao giá đầu vào tăng mạnh, việc đơn giản hơn có thể làm chính là tăng giá bán đầu ra? Câu trả lời là cực khó nếu nhìn vào mức độ cạnh tranh gay gắt trên “mọi mặt trận” ở ngành cà-phê.
Vì cà-phê là một ngành dễ gia nhập, nên mức độ cạnh tranh rất cao và dễ nhất chính là cạnh tranh về giá. Không phải khách hàng nào cũng có thể phân biệt chất lượng giữa các loại cà-phê nên tiêu chí giá sẽ được chú trọng. Bản thân các nhãn hàng cà-phê cũng đã chuẩn hóa về quy trình chất lượng, cơ cấu giá thành từ lâu và có cơ sở khách hàng vững chắc nên tăng giá cũng không dễ dàng gì. Chính vì vậy, nhiều nhà sản xuất cà-phê bột, các cơ sở rang xay đã và đang chờ đợi mùa vụ tới đây để có những chiến lược phù hợp với nguyên liệu đầu vào.
