Vũ khúc Thiền môn - Giới thiệu nghệ thuật Phật giáo thời Lý

Nhân ngày Quốc tế Bảo tàng và ngày Khoa học, Công nghệ Việt Nam (18/5/2025), Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp cùng Viện Nghiên cứu Văn minh châu Á tổ chức trưng bày chuyên đề “Vũ khúc Thiền môn - Nghệ thuật Phật giáo thời Lý: Di sản và và Công nghệ”. Trưng bày nhằm góp phần phục dựng, tái tạo và hồi sinh các di sản văn hóa vô cùng quý giá.
Các đại biểu cắt băng khai mạc trưng bày.
Các đại biểu cắt băng khai mạc trưng bày.

Trưng bày “Vũ khúc Thiền môn - Nghệ thuật Phật giáo thời Lý: Di sản và và Công nghệ” giới thiệu 14 hiện vật tiêu biểu, được chọn lọc từ khối di sản Phật giáo thời Lý đang lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, chứa đựng những giá trị đặc sắc nhất của nghệ thuật Phật giáo thời Lý.

Nghệ thuật Phật giáo thời Lý (thế kỷ XI-XIII) là đỉnh cao của mỹ thuật Đại Việt, sự kết hợp độc đáo giữa tinh thần Thiền tông và văn hóa bản địa, nghệ thuật cung đình và dân gian tạo nên phong cách độc đáo.

Đông đảo người dân và du khách tham quan trưng bày.

Đông đảo người dân và du khách tham quan trưng bày.

Trưng bày tập trung giới thiệu 4 lĩnh vực nghệ thuật tiêu biểu, gồm: Nghệ thuật kiến trúc chùa tháp; nghệ thuật điêu khắc; nghệ thuật trên đồ gốm; nghệ thuật âm nhạc, vũ đạo.

Đối với nghệ thuật kiến trúc chùa tháp, vào thời Lý (1009-1225), Phật giáo phát triển cực thịnh, được triều đình coi trọng phát triển. Tiêu biểu trong số đó là những ngôi “quốc tự” được xây dựng như chùa Một Cột, tháp Báo Thiên, chùa Dạm, chùa Phật Tích, chùa Long Đọi...

Kiến trúc chùa tháp thời Lý không chỉ là công trình tôn giáo, còn là công trình nghệ thuật thể hiện triết lý Phật giáo và những kỹ thuật đỉnh cao, mang đậm bản sắc Việt đồng thời biểu hiện sự tiếp thu những yếu tố văn hóa ngoại sinh.

Khách tham quan tìm hiểu về bệ kê chân cột bằng đá tìm thấy tại chùa Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

Khách tham quan tìm hiểu về bệ kê chân cột bằng đá tìm thấy tại chùa Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

Nghệ thuật điêu khắc Phật giáo thời Lý đạt đến đỉnh cao với sự kết hợp hài hòa giữa Phật giáo Thiền tông, nghệ thuật cung đình và văn hóa dân gian tạo nên phong cách thanh thoát mà uy nghi, linh thiêng mà gần gũi. Các tác phẩm điêu khắc thời Lý với kỹ thuật chế tác tượng tròn, phù điêu, chạm nổi, chạm lộng được tạo hình mềm mại, uyển chuyển, cân đối, hài hòa, cách điệu cao nhưng vẫn giữ nét tự nhiên.

Đầu chim phượng được trang trí kiến trúc trên bộ mái các cung điện, chùa tháp thời Lý.

Đầu chim phượng được trang trí kiến trúc trên bộ mái các cung điện, chùa tháp thời Lý.

Đồ gốm trong nghệ thuật Phật giáo thời Lý với các dòng gốm men trắng ngà, men nâu, hoa nâu, men ngọc. Kỹ thuật trang trí chủ yếu là khắc chìm, tráng men độc sắc, khuôn in, dán nổi... với các hoa văn đặc trưng liên quan đến Phật giáo: hoa sen, cúc dây, chim phượng, rồng, vũ công…

Tượng Kinnari đánh trống được tìm thấy tại chùa Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

Tượng Kinnari đánh trống được tìm thấy tại chùa Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

Trang trí hình rồng với chất liệu gốm men trắng.

Trang trí hình rồng với chất liệu gốm men trắng.

Thạp hoa nâu bằng chất liệu gốm tráng men.

Thạp hoa nâu bằng chất liệu gốm tráng men.

Đầu tượng tiên nữ (năm 1057), phát hiện tại Chùa Phật Tích, Tiên Du, Bắc Ninh.
Đầu tượng tiên nữ (năm 1057), phát hiện tại Chùa Phật Tích, Tiên Du, Bắc Ninh.

Nghệ thuật âm nhạc, vũ đạo Phật giáo thời Lý là sự kết hợp độc đáo giữa nghi lễ tôn giáo, truyền thống dân gian và nghệ thuật cung đình, tạo nên một di sản âm nhạc, vũ đạo đặc sắc mang đậm bản sắc dân tộc.

Thời Lý, Phật giáo là quốc đạo, âm nhạc, vũ đạo trở thành phương tiện truyền bá giáo lý, thực hành các nghi lễ; các nhạc khí và âm điệu ảnh hưởng từ các nền văn hoá lớn như Ấn Độ, Trung Hoa nhưng được Việt hoá sâu sắc. Các nghi lễ Phật giáo được tổ chức long trọng với âm nhạc trang nghiêm dưới sự bảo trợ của triều đình.

Trưng bày chuyên đề “Vũ khúc Thiền môn-Nghệ thuật Phật giáo thời Lý: Di sản và và Công nghệ” với những diễn giải và trình chiếu bằng các kỹ thuật 3D mapping, hologram, digital revival, gauze projection… mang tới cho khách tham quan những trải nghiệm mới, sâu sắc và hấp dẫn hơn.

Ông Trương Minh Tiến, Chủ tịch Hiệp hội UNESCO thành phố Hà Nội cho biết rất ấn tượng với triển lãm này, ông chia sẻ: Trưng bày lần này rất là có ý nghĩa bởi vì kết hợp giữa yếu tố lịch sử Phật giáo với yếu tố công nghệ và phản ánh được lịch sử Phật giáo đã du nhập vào Việt Nam 2000 năm nay.

Trước đây, chúng ta thường trưng bày dưới góc độ hiện vật bình thường, nhưng trưng bày này áp dụng các kỹ thuật trình chiếu vào thì nó rất đặc biệt. Thí dụ như hiện vật bị mất một bộ phận nào đó, chúng ta có thể khôi phục lại được một cách trọn vẹn.

Tượng Kim Cương bằng đá năm 1507 tại chùa Phật Tích. Pho tượng vốn đã bị mất phần đầu, được phục chế nhờ công nghệ trình chiếu 3D.

Tượng Kim Cương bằng đá năm 1507 tại chùa Phật Tích. Pho tượng vốn đã bị mất phần đầu, được phục chế nhờ công nghệ trình chiếu 3D.

Nhờ những giải pháp công nghệ được ứng dụng giúp công chúng có thể tìm hiểu kỹ hơn về từng họa tiết trên các hiện vật.

Nhờ những giải pháp công nghệ được ứng dụng giúp công chúng có thể tìm hiểu kỹ hơn về từng họa tiết trên các hiện vật.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cho biết: Thông qua việc sử dụng công nghệ kỹ thuật số, trưng bày nhằm góp phần phục dựng, tái tạo và hồi sinh các di sản văn hoá vô cùng quý giá. Qua đó, giúp công chúng hiểu sâu sắc, trân quý hơn những giá trị văn hóa truyền thống, góp phần nâng cao ý thức bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa dân tộc.

Trưng bày sẽ diễn ra đến hết tháng 7/2025 tại tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, tại địa chỉ số 1 Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội.

Có thể bạn quan tâm

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.

Rie Qudan ký tặng sách cho độc giả Hà Nội.

Tác giả Nhật Bản Rie Qudan: AI và hành trình sáng tác văn học

Rie Qudan là một trong những tác giả trẻ của Nhật Bản sử dụng AI trong công việc sáng tác của mình. Với cô, AI có nhiều tác dụng hữu ích trong nhiều công đoạn của người viết văn, nhưng không thể nào thay thế được khát vọng viết, cảm xúc và những rung động từ trái tim con người.