Ứng dụng trí tuệ nhân tạo: Cơ hội và thách thức trong nghiên cứu khoa học xã hội

Vào lúc 20 giờ 10 phút ngày 5/12, tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội) diễn ra Lễ trao giải thưởng VinFuture 2025 với chủ đề “Cùng vươn mình-Cùng thịnh vượng”, vinh danh chủ nhân của những công trình khoa học đột phá, được lựa chọn kỹ lưỡng từ 1.705 đề cử gửi về từ khắp thế giới. 

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.

Khu công nghệ số tập trung không chỉ là nơi doanh nghiệp hoạt động, mà là nơi giá trị được tạo ra, nơi tri thức được nuôi dưỡng và nơi đổi mới sáng tạo được thúc đẩy mạnh mẽ.

Thời gian gần đây, trên một số nền tảng mạng xã hội, xuất hiện nhiều thông tin tuyển dụng giả mạo dưới danh nghĩa của Tập đoàn T&T Group. Đại diện Tập đoàn khẳng định, đây là hành vi có dấu hiệu lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản của người dân.

Với nguồn lực sẵn có cùng việc hợp tác cùng các nhà khoa học thế giới, Giáo sư Tan Yap Peng - Hiệu trưởng Trường đại học VinUni tin tưởng Việt Nam sẽ đào tạo được một thế hệ nhà nghiên cứu AI đủ năng lực để cạnh tranh trên trường quốc tế.

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Đề cử chiến thắng Giải thưởng Chính triệu đô của VinFuture 2025 được hé lộ là công trình nghiên cứu có tầm ảnh hưởng đến một quy mô dân số rất lớn trên toàn cầu.

Các nhà khoa học đang phát triển bản sao số của hệ thống khí hậu trái đất để hiểu biết thêm về quá trình xảy ra với trái đất, tìm giải pháp để ứng phó với các vấn đề biến đổi khí hậu hiện nay. 

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Chiều 4/12, Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ tại miền nam phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ Vĩnh Long tổ chức Hội thảo với chủ đề “Phối hợp giữa Bộ Chủ trì Chương trình Khoa học-công nghệ cấp quốc gia với các địa phương trong chuyển giao ứng dụng kết quả nghiên cứu phục vụ phát triển kinh tế- xã hội khu vực phía nam”.

Sau hơn 150 buổi biểu diễn liên tục để phục vụ bà con nhân dân, mang robot Việt Nam đến gần hơn với cộng đồng, VinMotion tiết lộ đang thực hiện những bước phát triển robot hình người ngày càng trở nên linh hoạt, thông minh và khả năng chuyển động ưu việt vượt trội hơn cả người bình thường.

Hàng loạt email giả mạo hồ sơ xin việc, đính kèm tệp “Le Xuan Son CV.zip”, được gửi đến các doanh nghiệp lớn, nhỏ tại Việt Nam. Đây là lớp vỏ ngụy trang cho chiến dịch tấn công mạng mang tên Hanoi Thief, với mục tiêu xâm nhập mạng nội bộ, chiếm quyền hệ thống và đánh cắp dữ liệu khách hàng, bí mật doanh nghiệp.

Các nhà khoa học đang nghiên cứu vật liệu mềm để chế tạo robot và chia sẻ tương lai robot có thể có cơ thịt nhân tạo, tế bào thần kinh giống như con người. 

Tình cờ phát hiện ra một gene không hề biểu hiện trong não mà lại biểu hiện ở tai trong, Giáo sư Ana Belén Elgoyhen đã dành 30 năm nghiên cứu về lĩnh vực thính học. Công trình nghiên cứu của bà đang mở ra những hy vọng mới cho việc điều trị thính lực do di truyền. 

Liệu pháp thực khuẩn thể trong điều trị ung thư sẽ ức chế sự sinh trưởng của tế bào ung thư của Giáo sư Chuanbin Mao - Đại học Trung văn Hồng Kông (Trung Quốc) đặc biệt gây sự chú ý tại tọa đàm khoa học về y tế tại Tuần lễ Khoa học-Công nghệ VinFuture2025.

Cùng với yêu cầu hiện đại hóa quản lý nhà nước, ngành Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đứng trước yêu cầu chuyển từ cách quản lý truyền thống sang mô hình quản lý số, minh bạch và vận hành theo thời gian thực.

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.

Ngày hội Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo - TECHFEST Việt Nam 2025 lần đầu tiên được tổ chức tại không gian mở phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội) với mục tiêu đưa tinh thần khởi nghiệp sáng tạo đến gần hơn với người dân.

Ứng dụng công nghệ in 3D trong tái tạo xương cho bệnh nhân ung thư xương được xem là công nghệ đột phá, thay đổi cuộc đời bệnh nhân mắc ung thư này tại Việt Nam. Ở khu vực Đông Nam Á, Việt Nam là nước đi đầu trong lĩnh vực in 3D áp dụng cho phẫu thuật ung thư xương.

Tại Tuần lễ Khoa học-Công nghệ VinFuture 2025, ông Nguyễn Đỗ Dũng - đồng sáng lập và Giám đốc Điều hành của Enfarm đã có bài diễn thuyết truyền cảm hứng trước đông đảo nhà khoa học quốc tế, chia sẻ cách trí tuệ nhân tạo (AI) đang biến nông nghiệp thành một chủ thể tái tạo cho trái đất.

Ngày 3/12, tại Điện Biên, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp Ủy ban nhân dân tỉnh Điện Biên tổ chức Hội thảo xúc tiến thương mại, đầu tư và quảng bá sản phẩm công nghệ số “Make in Vietnam” trong phát triển kinh tế số và chuyển đổi số khu vực Tây Bắc.

Triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học” tôn vinh những thành tựu khoa học và ứng dụng sáng tạo vì sự phát triển bền vững và tương lai của nhân loại. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm "Tỏa" của VCCA.

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.

Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12 là cơ hội cho Việt Nam giới thiệu công nghệ y tế vật liệu in 3D, cũng như tăng cơ hội hợp tác với các chuyên gia hàng đầu thế giới nghiên cứu về công nghệ y tế, mang lại cơ hội điều trị tốt nhất cho người bệnh. 

Sáng 3/12, tại Hà Nội, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương khai mạc Diễn đàn Chuyển đổi số ngành công thương năm 2025 với chủ đề “Chuyển đổi kép: Số hóa chuỗi cung ứng-xanh hóa tăng trưởng”.

Robot thế hệ mới dựa trên "trí tuệ vật lý tự phát" phát huy khả năng hiệu quả trong các khu vực gặp khủng hoảng. Chúng có thể len qua những khe hẹp giữa đống đổ nát hoặc các khối nhà sập để tìm kiếm cứu nạn. 

Nhiều sản phẩm công nghệ made in Việt Nam từ robot giao hàng UAV đến giải pháp AI đã tạo nên điểm nhấn ấn tượng tại Tuần lễ số quốc tế Việt Nam 2025. Đây là dịp để các doanh nghiệp Việt giới thiệu kết quả nghiên cứu về công nghệ tự động hóa, AI và công nghệ phục vụ dân sinh quốc phòng.

Thay vì chỉ tập trung phát triển làm AI trở nên mạnh hơn, các chuyên gia có tầm ảnh hưởng thế giới về AI đều cảnh báo con người cần phải khẩn trương suy nghĩ cách sống chung với AI - thực thể thông minh hơn chính mình, ngăn chặn nó lấy đi sự kiểm soát từ con người.