Tiếp tục hoàn thiện thể chế về điều ước quốc tế, bảo đảm chủ động, linh hoạt và chặt chẽ

Đại biểu Quốc hội thống nhất cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung Luật Điều ước quốc tế là cần thiết, nhằm tăng tính chủ động, linh hoạt trong hội nhập quốc tế, đồng thời bảo đảm chặt chẽ về pháp lý và giữ vững chủ quyền quốc gia trong ký kết, thực hiện điều ước quốc tế.

Quang cảnh phiên thảo luận tại Tổ 16 của Quốc hội (gồm các Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Đà Nẵng, tỉnh Tuyên Quang, tỉnh Cao Bằng) sáng 31/10/2025. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)
Quang cảnh phiên thảo luận tại Tổ 16 của Quốc hội (gồm các Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Đà Nẵng, tỉnh Tuyên Quang, tỉnh Cao Bằng) sáng 31/10/2025. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Bảo đảm tôn trọng nguyên tắc chủ quyền quốc gia

Sáng 31/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế.

Nhiều ý kiến đại biểu bày tỏ sự nhất trí cao với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, đồng thời đề xuất một số nội dung nhằm hoàn thiện quy định, bảo đảm tính khả thi, đồng bộ và phù hợp thực tiễn hội nhập quốc tế trong giai đoạn mới.

Đại biểu Nguyễn Duy Minh (Đà Nẵng) đồng tình với định hướng sửa đổi luật theo hướng nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, đồng thời thể hiện tinh thần đổi mới, cải cách hành chính trong lĩnh vực điều ước quốc tế.

Về thời hạn xử lý, đại biểu đề nghị cần thống nhất cách tính theo “ngày làm việc” tại tất cả các điều, khoản có quy định liên quan, tránh hiểu khác nhau khi áp dụng. Đồng thời, nên bổ sung chế tài hoặc hậu quả pháp lý trong trường hợp cơ quan được lấy ý kiến không phản hồi đúng hạn.

“Nếu quá thời hạn mà không có ý kiến thì coi như đồng ý, hoặc phải xác định rõ trách nhiệm và biện pháp xử lý đối với cơ quan, cá nhân chậm phản hồi. Quy định này sẽ tăng tính kỷ luật, minh bạch và hiệu quả phối hợp liên ngành”, đại biểu nêu.

ndo_br_chi-9469.jpg
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Duy Minh (Đà Nẵng) phát biểu tại phiên thảo luận Tổ 16. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Đối với công tác thẩm định điều ước quốc tế, đại biểu tán thành việc rút ngắn thời gian thẩm định của Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp, song cho rằng đối với các điều ước liên quan quyền con người, quyền công dân, hay có tác động đến nền tảng chế độ xã hội chủ nghĩa, cần xem xét bổ sung cơ chế thẩm định độc lập của Viện kiểm sát nhân dân tối cao để bảo đảm tính khách quan và đúng chức năng hiến định.

Về thủ tục đàm phán, ký kết rút gọn, đại biểu đề nghị chỉ áp dụng với các điều ước mang tính kỹ thuật, nguyên tắc hoặc phạm vi hẹp, không ảnh hưởng tới chính trị, quốc phòng, an ninh và quyền con người. Đối với các điều ước hình sự quốc tế như dẫn độ, chuyển giao người đang chấp hành án, cần thẩm định chặt chẽ và thực hiện đầy đủ quy trình.

ndo_br_chi-9200.jpg
Đại biểu Quốc hội Quản Minh Cường (Cao Bằng) điều hành nội dung phiên thảo luận Tổ 16. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Đại biểu cũng đề nghị bổ sung cụm từ “và Luật Bảo vệ bí mật nhà nước” vào Điều 58 nhằm làm rõ cơ sở pháp lý cho việc lưu trữ, phân loại, bảo mật hồ sơ điều ước quốc tế, bảo đảm vừa minh bạch, vừa giữ bí mật quốc gia.

Đồng thời, tại Điều 60, cần quy định cụ thể hơn các trường hợp ngoại lệ khi không đăng tải điều ước quốc tế, chỉ áp dụng với các điều ước có nội dung thuộc phạm vi bí mật nhà nước, liên quan quốc phòng, an ninh, an toàn đối ngoại hoặc lợi ích quốc gia cần bảo vệ.

Về điều khoản chuyển tiếp, đại biểu đề nghị quy định rõ cách xử lý đối với hồ sơ đang giải quyết dở dang, tránh gián đoạn hoặc phát sinh thủ tục mới. Theo đó, có thể cho phép cơ quan có thẩm quyền lựa chọn áp dụng luật mới hoặc luật cũ tùy tính phù hợp, bảo đảm tính liên tục và không gây ách tắc thủ tục, không làm phát sinh chi phí, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Tăng cường phân cấp, cắt giảm thủ tục, bảo đảm linh hoạt trong xử lý điều ước quốc tế

Liên quan thẩm quyền ủy quyền của Chủ tịch nước trong trường hợp đặc biệt, đại biểu Nguyễn Duy Minh tán thành quy định cho phép ủy quyền Thủ tướng để xử lý linh hoạt trong đối ngoại, song nhấn mạnh việc ủy quyền cần quy định thật chặt về phạm vi, điều kiện, thời hạn; đồng thời không áp dụng với các điều ước hình sự quốc tế vì liên quan trực tiếp đến chủ quyền tư pháp quốc gia và trách nhiệm quốc tế của Việt Nam.

Đại biểu Đoàn Thị Lê An (Cao Bằng) cho rằng, quy định này là cần thiết để tăng cường sự linh hoạt và khả năng ứng phó kịp thời của Chính phủ, đặc biệt trong các tình huống đối ngoại khẩn cấp, tương tự như việc ủy quyền thực hiện một số thẩm quyền lập pháp hoặc hành pháp trong tình huống đặc biệt theo quy định của Hiến pháp và Luật Tổ chức Quốc hội.

ndo_br_chi-9591.jpg
Đại biểu Đoàn Thị Lê An (Cao Bằng) phát biểu. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Tuy nhiên, nữ đại biểu cũng cho rằng, cần lưu ý việc bảo đảm nguyên tắc hiến định về thẩm quyền của Chủ tịch nước và giới hạn rõ ràng phạm vi, điều kiện áp dụng để tránh lạm dụng, đặc biệt là việc không áp dụng đối với các điều ước có liên quan chiến tranh, hòa bình, chủ quyền quốc gia, thành lập các tổ chức quốc tế.

Đồng thời, đại biểu đề xuất bổ sung quy định đoạn cuối của Điều 72a nội dung như sau: “Trong mọi trường hợp ủy quyền theo quy định tại điều này, Bộ Ngoại giao có trách nhiệm giám sát, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện ủy quyền và đề xuất biện pháp xử lý đối với những nội dung phát sinh vượt thẩm quyền hoặc không còn phù hợp”.

Đại biểu Tạ Đình Thi (Đoàn thành phố Hà Nội) đánh giá, một điểm thay đổi quan trọng trong hồ sơ dự án luật là việc giao Thủ tướng Chính phủ thay Chính phủ trong việc trình Chủ tịch nước về đàm phán, phê chuẩn, gia nhập điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước.

Quy định này vừa phù hợp Hiến pháp, vừa phát huy rõ hơn vai trò, trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu Chính phủ, giúp đẩy nhanh tiến độ nhưng vẫn bảo đảm tính thống nhất, hiệu lực trong quản lý nhà nước.

Đại biểu đánh giá cao việc dự thảo luật đã trao quyền chủ động nhiều hơn cho các bộ, cơ quan ngang bộ trong việc đề xuất và lấy ý kiến các bên liên quan, giúp linh hoạt, tránh máy móc trong các trường hợp điều ước mang tính kỹ thuật.

Bên cạnh đó, thời hạn xử lý hồ sơ được rút ngắn mạnh mẽ ở hầu hết các khâu: Từ lấy ý kiến, kiểm tra, thẩm định đến thông báo đối ngoại, phản ánh quyết tâm cắt giảm các rào cản hành chính, tạo sự chuyển biến rõ rệt về mặt tốc độ, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn công tác đối ngoại và hội nhập.

Đại biểu Tạ Đình Thi cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện cơ chế ủy quyền linh hoạt trong trường hợp đặc biệt, cho phép Chủ tịch nước có thể ủy quyền Thủ tướng Chính phủ thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách về đối ngoại.

“Quy định này vừa bảo đảm tính nghiêm túc của pháp luật, vừa tạo cơ sở chủ động xử lý những tình huống thực tế phát sinh”, đại biểu nói.

Tuy nhiên, để việc áp dụng thống nhất và tránh lúng túng, đại biểu đề nghị quy định rõ tiêu chí xác định các khái niệm như “tính chất kỹ thuật”, “trường hợp cấp bách”, hay “điều ước quan trọng, phức tạp”.

Nếu không có hướng dẫn cụ thể, việc áp dụng các cơ chế đặc biệt có thể dẫn đến cách hiểu và thực hiện khác nhau giữa các cơ quan, ảnh hưởng đến tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Đại biểu cũng lưu ý, việc rút ngắn thời hạn xử lý sẽ tạo áp lực lớn cho các cơ quan như Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp. Do đó, cần đánh giá tác động về nguồn lực và tăng cường đầu tư hạ tầng số, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý điều ước quốc tế, hướng tới mô hình hồ sơ điện tử đồng bộ, xử lý trực tuyến.

Có thể bạn quan tâm

Quốc hội thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) với đa số đại biểu tán thành (92,81%). (Ảnh: DUY LINH)

Mở rộng phạm vi xã hội hoá một số lĩnh vực giám định tư pháp

Luật quy định theo hướng mở rộng thêm phạm vi thành lập Văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực, chuyên ngành, trong đó riêng chuyên ngành giám định ADN, tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân chỉ được thực hiện đối với tố tụng dân sự, hành chính.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2. Với Phiếu lý lịch tư pháp số 1, chỉ được yêu cầu cung cấp trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc nghị định, nghị quyết của Chính phủ quy định.

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

Bộ Công an vừa tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá năm 2025, khẳng định đây là chủ trương lớn thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

Các đối tượng trong đường dây lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Thanh Hóa triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia

Ngày 4/12, Công an Thanh Hóa cho biết: Dưới sự chỉ đạo của Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra, hơn 100 lượt cán bộ, chiến sĩ được huy động, đồng loạt đấu tranh triệt phá đường dây sử dụng máy tính, phương tiện điện tử, mạng internet thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhóm người Hàn Quốc điều hành lừa đảo bị Interpol truy nã bắt tại Đà Nẵng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Bắt nhóm người Hàn Quốc điều hành đường dây lừa đảo tại Campuchia bị Interpol truy nã

Tối 4/12, lực lượng chức năng Công an thành phố Đà Nẵng phối hợp Cục Đối ngoại Bộ Công an tiến hành các thủ tục bàn giao 3 đối tượng người Hàn Quốc có lệnh truy nã quốc tế cho cơ quan chức năng Hàn Quốc. Ngay trong đêm, cơ quan chức năng Hàn Quốc đã di lý các đối tượng này về nước để xử lý theo quy định của pháp luật.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đọc Lệnh bắt bị can để tạm giam với Nguyễn Thị Hoa (áo đen ở giữa).

Bắc Ninh: Khởi tố, bắt tạm giam hai cán bộ cơ quan thuế

Mở rộng điều tra vụ án “Tham ô tài sản” xảy ra tại Công ty H. có địa chỉ tại xã Hợp Thịnh, tỉnh Bắc Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh đã khởi tố bổ sung vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Hoa và bà Nguyễn Thị Phương - cán bộ Cục thuế Bắc Ninh về tội "Nhận hối lộ".

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.