Cùng với đó, sự phát triển của các mô hình kinh tế hiện đại như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn...trên thế giới hiện nay cũng mang đến nhiều cơ hội đổi mới mô hình tăng trưởng cho thành phố, vốn có thế mạnh về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển (R&D), chuyển đổi số... Tuy nhiên để làm được, thành phố cần giải quyết nhanh chóng, hiệu quả những thách thức đang đặt ra.
Đó là mô hình tăng trưởng truyền thống dựa vào gia công, xuất khẩu và lao động giá rẻ không còn phù hợp, nhất là trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang bùng nổ trên toàn cầu hiện nay. Ngoài các vấn đề về ô nhiễm môi trường, quá tải về hạ tầng (giao thông, y tế, giáo dục, hạ tầng số…), thành phố đang đối mặt thách thức tăng trưởng bền vững: Bị tác động nặng do biến đổi khí hậu và nguy cơ ngập lụt do vị trí địa lý thấp và hệ thống sông ngòi nhiều.
Trong tương lai, nước biển dâng và triều cường tiếp tục là trở ngại gây gián đoạn hoạt động kinh tế. Bên cạnh đó, sự lấn át của văn hóa ngoại lai và quá trình đô thị hóa chưa được kiểm soát tốt có thể làm mất đi những giá trị di sản văn hóa đặc trưng của Thành phố Hồ Chí Minh...
Để tiên phong trong kỷ nguyên mới, với vị trí và vai trò đầu tàu của mình, thành phố phải chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng chuyển sang các ngành kinh tế tri thức, kinh tế số và công nghệ cao..., đầu tư mạnh vào R&D, xây dựng các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số và hội nhập quốc tế. Áp lực cạnh tranh toàn cầu cũng đòi hỏi thành phố cần nâng cao sức cạnh tranh với các trung tâm kinh tế khác trong khu vực bằng việc xây dựng chính sách thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) vượt trội để đột phá, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh.
Ngoài ra, để hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, hiện đại, việc đẩy mạnh xây dựng thành phố thông minh, giao thông xanh, năng lượng sạch, hạ tầng số đồng bộ... là việc làm cấp thiết hơn bao giờ hết, đồng thời tập trung ưu tiên các giải pháp chống ngập và quy hoạch đô thị xanh để ứng phó biến đổi khí hậu; tăng cường giữ gìn bản sắc văn hóa và phát huy giá trị di sản, cũng như kết hợp hài hòa giữa hiện đại hóa và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống...
