Tập trung giải phóng mặt bằng dự án tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng

Với quyết tâm cao, cách làm bài bản, minh bạch và được sự ủng hộ của nhân dân, công tác giải phóng mặt bằng toàn tuyến đang được đẩy nhanh, góp phần bảo đảm điều kiện khởi công và triển khai dự án đúng kế hoạch, mở ra động lực phát triển mới cho các địa phương và cả liên kết với các vùng kinh tế trong cả nước.

Bảo đảm mặt bằng tổ chức khởi công

Là địa phương được lựa chọn để xây Ga Lào Cai, đồng thời cũng là địa điểm tổ chức lễ khởi công của dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng vào ngày 19/12, ngay sau khi được bàn giao hướng tuyến, Ủy ban nhân dân phường Lào Cai (tỉnh Lào Cai) đã nhanh chóng bố trí các tổ thực hiện thống kê, kiểm đếm bảo đảm tiến độ đề ra, đồng thời tổ chức họp với các hộ dân, công khai thông tin dự án, chính sách đền bù giải phóng mặt bằng, vị trí tái định cư; trực tiếp giải đáp thắc mắc của người dân liên quan chính sách hỗ trợ đền bù giải phóng mặt bằng.

Ông Phạm Anh Hùng, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Lào Cai-Cốc San cho biết: "Ngày 13/11, đơn vị nhận mốc giới giải phóng mặt bằng từ Ban Quản lý dự án đường sắt, ngay trong ngày 14/11/2025, Ủy ban nhân dân phường Lào Cai đã ban hành kế hoạch điều tra khảo sát. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Lào Cai-Cốc San đã mời các tổ chức, hộ gia đình liên quan để công bố kế hoạch. Kết quả tất cả các tổ chức, hộ gia đình đồng tình thực hiện dự án. Hiện Ủy ban nhân dân phường đã phối hợp Ban Quản lý khu kinh tế, Trung tâm Dịch vụ khu kinh tế thực hiện bàn giao 6,27/6,8ha khu đất dự kiến tổ chức lễ khởi công dự án cho Ban Quản lý dự án đường sắt san tạo, chuẩn bị mặt bằng".

Nằm trong diện phải di dời để nhường đất cho dự án, ông Đặng Quang Đệ, thôn Sơn Mãn 2, phường Lào Cai cho biết: “Đây là lần thứ hai gia đình tôi phải di chuyển đến nơi tái định cư mới. Mặc dù cũng thấy tiếc, nhưng đây là chủ trương của Đảng và Nhà nước, có ý nghĩa to lớn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nên tôi và cả gia đình đều đồng thuận. Vị trí tái định cư mới được bố trí gần nơi ở cũ, đã có mặt bằng và hệ thống điện, nước đầy đủ nên tôi rất yên tâm, sẵn sàng di chuyển”.

Dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng qua tỉnh Phú Thọ dài 99,1km, với khối lượng giải phóng mặt bằng hơn 630ha đất, di dời gần 300 công trình hạ tầng kỹ thuật và hơn 1.800 hộ dân thuộc diện tái định cư. Trong đó, phường Phong Châu có hơn 6,7km tuyến đường sắt đi qua và cần thu hồi khoảng 21,6ha phục vụ xây dựng ga Phú Thọ và đường vào ga.

Có mặt tại Nhà văn hóa khu 8, phường Phong Châu, chúng tôi chứng kiến hàng chục hộ dân đến làm thủ tục kiểm kê, kiểm đếm tài sản trên đất với tinh thần đồng tình chủ trương thực hiện dự án của Nhà nước. Gia đình anh Nguyễn Đông Phương, sinh năm 1981, ở khu 8, phường Phong Châu đang sinh sống ổn định trong căn nhà rộng hơn 160m² trên diện tích 654m². Khi biết Nhà nước có chủ trương xây dựng tuyến đường sắt trọng điểm quốc gia, gia đình anh chủ động phối hợp ban giải phóng mặt bằng tiến hành kiểm đếm, sẵn sàng bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công.

Phó Trưởng phòng Kinh tế-Hạ tầng phường Phong Châu Tạ Đức Dũng cho biết, phường phấn đấu đến ngày 19/12 hoàn thành khoảng 80 đến 90% diện tích phải giải phóng mặt bằng.

Để chuẩn bị lễ khởi công dự án thành phần 1 tại Hải Phòng vào ngày 19/12, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Dương Đình Ổn cho biết: "Khu vực khởi công dự án là tại vị trí đường vào ga Nam Hải Dương (thuộc địa bàn xã Gia Lộc và xã Yết Kiêu) đã hoàn thành giải phóng mặt bằng và bàn giao với diện tích hơn 1,5ha; hiện Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng) đang san nền, chuẩn bị các điều kiện tổ chức khởi công ngày 19/12; ở phần diện tích đường bộ vào ga Hải Dương Nam và quảng trường ga Hải Dương Nam, Sở đã hoàn thành việc bồi thường, hỗ trợ đối với 185 hộ có diện tích đất nông nghiệp và bàn giao mặt bằng, còn lại 26 hộ dân có đất ở (diện tích hơn 3.762m²), địa phương đang tiến hành kiểm đếm tài sản và lập phương án bồi thường".

Người dân đồng thuận bàn giao mặt bằng

Tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng đoạn qua tỉnh Lào Cai dài 143,64km, đi qua 12 xã, phường, với tổng diện tích đất dự kiến thu hồi khoảng 1.291ha. Đến nay, tỉnh Lào Cai đã hoàn thành đo đạc toàn bộ chiều dài tuyến với diện tích hơn 1.397ha; thống kê, kiểm đếm hơn 1.400 hộ gia đình, tổ chức và ban hành thông báo thu hồi đất đối với 577 hộ.

Cùng với đó, công tác xây dựng các khu tái định cư được tập trung đẩy nhanh, nhiều khu dự kiến khởi công trong tháng 12/2025 và quý I/2026. Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh, Trưởng ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng dự án Trịnh Việt Hùng yêu cầu các sở, ngành, địa phương liên quan thường xuyên báo cáo tiến độ theo ngày, theo tuần; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh, bảo đảm công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định, không để xảy ra sai sót.

Tại tỉnh Phú Thọ, tuyến đường sắt đi qua có chiều dài 99,1km, với khối lượng giải phóng mặt bằng rất lớn và phức tạp. Ngoài việc thu hồi hơn 630ha đất, địa phương còn phải di dời đường điện, trạm biến áp, trường học, hệ thống thoát nước... Để bảo đảm tiến độ khởi công ga Phú Thọ, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh duy trì chế độ làm việc “3 ca, 4 kíp”, rút ngắn thời gian kiểm kê, thẩm định. Theo Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Phú Thọ Nguyễn Quốc Tuấn, diện tích phục vụ xây dựng ga Phú Thọ tại phường Phong Châu là 21,6ha, liên quan 615 hộ dân. Đến nay, địa phương đã kiểm kê được gần 8 ha đất nông nghiệp của 157 hộ và 1,5ha đất ở của 16 hộ. Phú Thọ đặt mục tiêu hoàn thành giải phóng mặt bằng đúng kế hoạch, góp phần giữ nhịp tiến độ chung của toàn tuyến.

Tại tỉnh Hưng Yên, đoạn tuyến dài 16,7km, các địa phương đang tập trung bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng và xây dựng các khu tái định cư với tổng diện tích hơn 83ha. Hiện tỉnh triển khai bốn khu tái định cư để di dời 92 hộ dân. Tỉnh yêu cầu người dân không xây dựng, cơi nới công trình trong phạm vi dự án; đồng thời quản lý chặt chẽ trật tự xây dựng, tránh phát sinh vi phạm, trục lợi chính sách.

Ở thành phố Hải Phòng, công tác giải phóng mặt bằng cho dự án đạt nhiều kết quả tích cực. Đến đầu tháng 12, phần lớn các xã, phường đã hoàn thành hoặc cơ bản hoàn thành kiểm đếm tài sản gắn liền với đất; công tác giải ngân vốn bồi thường, hỗ trợ được đẩy nhanh. Thành phố đã phê duyệt 14 dự án tái định cư với 22 khu, trong đó nhiều khu đã hoàn thành giải phóng mặt bằng và bàn giao; các khu còn lại đang được tập trung triển khai. Xã Chí Minh có dự án đi qua sáu thôn với tổng diện tích đất thu hồi 24,56ha, ảnh hưởng 323 hộ dân; trong đó có 52 hộ cần di dời nhà ở, 89 hộ dự kiến phải bố trí tái định cư; đáng chú ý là có 522 ngôi mộ phải di chuyển; tổng kinh phí bồi thường ước tính là 308 tỷ đồng. Ban đầu triển khai chủ trương giải phóng mặt bằng, không ít hộ dân còn băn khoăn, nhưng đến nay tất cả đã đồng thuận cao, sẵn sàng bàn giao mặt bằng cho dự án.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Chí Minh Vũ Minh Thành chia sẻ, đáng ghi nhận là qua quá trình tuyên truyền, vận động, thuyết phục, nhân dân trong xã đã đồng thuận di chuyển 522 ngôi mộ ra khỏi khu vực dự án, tạo điều kiện thực hiện dự án đúng tiến độ.