Tại Công điện số 79/CĐ-TTg ngày 31/5/2025 về việc chủ động triển khai các biện pháp bảo đảm sản xuất, chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu nông sản, Thủ tướng Chính phủ cũng đã yêu cầu Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng hải quan có phương án cụ thể tạo điều kiện và ưu tiên thực hiện thông quan nhanh nhất đối với nông sản tươi xuất khẩu.
Mở luồng riêng cho nông sản
Phó Chi cục trưởng Hải quan khu vực VI (Lạng Sơn, Cao Bằng) Vi Công Tường cho biết: Từ đầu năm 2025 đến nay, hoạt động xuất, nhập khẩu tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn có xu hướng tăng. Tính đến ngày 4/6 đã có khoảng 214.000 lượt phương tiện chở hàng hóa thông quan qua các cửa khẩu, tăng 23% so cùng kỳ năm trước với hơn 3.500 doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất, nhập khẩu qua địa bàn. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu của tỉnh đạt gần 33,1 tỷ USD, tăng 34% so cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, nông sản là một trong số các mặt hàng được thông quan với số lượng lớn.
Phó Đội trưởng Hải quan cửa khẩu Tân Thanh, Văn Lãng (Lạng Sơn) Nông Quang Hưng chia sẻ: Tân Thanh là cửa khẩu xuất, nhập khẩu hàng nông sản lớn nhất của tỉnh. Thời gian qua, lực lượng chức năng tại cửa khẩu luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất, nhập khẩu qua cửa khẩu. Các mặt hàng nông sản như sầu riêng, mít, xoài... đều được xuất khẩu trong ngày. Riêng mặt hàng sầu riêng, mỗi ngày cửa khẩu Tân Thanh làm thủ tục xuất hơn 500 tấn, tương đương 50 xe chở hàng.
Đối với mặt hàng vải thiều, những ngày gần đây mỗi ngày cửa khẩu tiếp nhận từ 3 đến 5 xe vải thiều xuất khẩu. Dự báo trong những ngày tới vào chính vụ vải thiều, lượng xe sẽ tăng cao. Để bảo đảm xe xuất khẩu trong ngày không ùn ứ, cửa khẩu Tân Thanh đề ra giải pháp ưu tiên mở luồng riêng cho vải thiều xuất khẩu, mở rộng bãi tiếp nhận với 200 xe hàng vải thiều mỗi ngày. Hiện nay, chỉ sau 10 phút từ khi tiếp nhận xe hàng đến lúc làm thủ tục giấy tờ, là mặt hàng này đã được xuất qua cửa khẩu.
Trong khi đó, Cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành (tỉnh Lào Cai) cũng có nhiều phương án hỗ trợ trái vải tươi xuất khẩu thuận lợi sang Trung Quốc, như: phân luồng riêng cho phương tiện chở vải thiều tại cửa khẩu; các xe chở vải tươi sẽ được ưu tiên đi qua cổng kiểm soát riêng để xuất khẩu nhanh chóng.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, năm nay tổng sản lượng vải thiều cả nước đạt khoảng 303.000 tấn, tăng 30% so với năm 2024 nên công tác tiêu thụ cần được quan tâm đặc biệt. Mặc dù vải tươi của Việt Nam đã xuất khẩu đi hơn 20 nước trên thế giới nhưng Trung Quốc vẫn là thị trường trọng điểm, chiếm đến 90% sản lượng xuất khẩu, do đó việc thông quan nhanh chóng, hiệu quả tại các cửa khẩu đóng vai trò quan trọng để hàng hóa lưu thông và bảo đảm chất lượng sản phẩm tươi.
Đáp ứng tốt quy định, tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu
Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, vừa qua lãnh đạo Bộ đã có cuộc làm việc trực tiếp với Tổng cục Hải quan Trung Quốc về một số vấn đề liên quan đến xuất khẩu nông sản sang thị trường này. Theo đó, hai bên đã thống nhất tăng cường năng lực thông quan, kiểm tra chất lượng hàng nông sản tại các cửa khẩu, sẵn sàng kéo dài thời gian làm việc để thông quan sớm, giảm ùn tắc, nhất là đối với các mặt hàng đang vào chính vụ thu hoạch. Riêng với trái vải tươi, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã bố trí cán bộ ứng trực 24/7 tại cửa khẩu và các phòng thử nghiệm để phục vụ nhanh chóng thủ tục kiểm dịch thực vật trước khi xuất khẩu.
Bên cạnh đó, Cục Hải quan đã có văn bản yêu cầu Chi cục Hải quan các khu vực chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tạo điều kiện và ưu tiên thực hiện thông quan ngay đối với hàng hóa xuất khẩu là nông, lâm, thủy sản, đặc biệt là hàng hóa đến thời điểm thu hoạch chính vụ; thường xuyên cập nhật tình hình, cung cấp kịp thời các thông tin về chính sách nhập khẩu, chính sách thuế quan của các nước tới doanh nghiệp xuất khẩu nông, lâm, thủy sản qua các cửa khẩu trên địa bàn.
Chủ trương nhất quán của lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn là luôn tạo điều kiện thuận lợi, thông thoáng nhất cho các doanh nghiệp xuất khẩu các loại nông sản.
Ông Hoàng Khánh Duy, Phó Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng-Lạng Sơn
Ông Hoàng Khánh Duy, Phó Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng-Lạng Sơn khẳng định: Chủ trương nhất quán của lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn là luôn tạo điều kiện thuận lợi, thông thoáng nhất cho các doanh nghiệp xuất khẩu các loại nông sản. Tỉnh Lạng Sơn đã chủ động trao đổi, hội đàm với cơ quan chức năng của Quảng Tây (Trung Quốc) để thống nhất các phương án nâng cao năng lực thông quan hàng hóa xuất, nhập khẩu, đặc biệt là trao đổi các nội dung nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động thông quan mặt hàng hoa quả tươi từ Việt Nam.
Tuy nhiên, để hoạt động xuất khẩu thuận lợi, Ban Quản lý cũng đề nghị các địa phương tiếp tục khuyến cáo doanh nghiệp, thương nhân xuất khẩu chủ động thực hiện xuất khẩu theo hướng chính ngạch, có hợp đồng mua bán để giảm thiểu rủi ro; đồng thời quan tâm về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, đáp ứng các yêu cầu của Trung Quốc về truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói.
Cùng quan điểm, ông Mai Xuân Thìn, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất-Thương mại-Dịch vụ Rồng Đỏ cho rằng, hiện Trung Quốc kiểm soát rất nghiêm ngặt vấn đề an toàn thực phẩm và tăng cường truyền thông về chất lượng nông sản nhập khẩu, góp phần tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng trong nước, cho nên khi Việt Nam bảo đảm các tiêu chuẩn kỹ thuật, đáp ứng quy định về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và kim loại nặng thì người tiêu dùng Trung Quốc chắc chắn sẽ ủng hộ mạnh nông sản Việt Nam.
