Những ngày cuối tháng 11, tại dự án nút giao An Phú - một trong những công trình giao thông trọng điểm của thành phố, một số hạng mục vẫn chưa thể triển khai xây dựng do vướng mắc mặt bằng.
Theo Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông thành phố, việc chậm giải phóng khu đất hơn 22.000 m² trên đường Lương Định Của đã ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ gói thầu XL13, xây dựng nhánh cầu vượt N1.2. Ba trụ cầu đã hoàn thành nhưng vì chưa có mặt bằng cho nên thi công buộc phải tạm dừng.
Tương tự, tại dự án nút giao Mỹ Thủy, dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2016-2021, nhưng đến nay mới nhận được khoảng 80% mặt bằng. Dự án mở rộng đường Lương Định Của kéo dài nhiều năm, có đoạn chỉ thi công được 1/3 mặt đường vì vướng giải tỏa. Dự án mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 50 cũng chậm tiến độ chỉ vì còn vướng 4 hộ dân chưa bàn giao mặt bằng.
Báo cáo mới nhất của Ủy ban nhân dân thành phố cho thấy sự nỗ lực của không ít đơn vị nhưng tiến độ vẫn chưa đạt kỳ vọng. Đến hết ngày 5/12, tổng số vốn đầu tư công đã giải ngân đạt khoảng 73.812 tỷ đồng; riêng kế hoạch vốn năm 2025 giải ngân gần 73.346 tỷ đồng, đạt 61,66% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao và gần 48,18% kế hoạch vốn thành phố đã phân bổ.
Trong số các cơ quan, đơn vị được giao vốn, có 5/10 ban quản lý dự án đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân của thành phố gồm: Ban Quản lý đường sắt đô thị (75%), Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị (74,3%), Ban Quản lý dự án ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn (65,1%), Ban Giao thông (55,3%) và Ban Quản lý dự án chuyên ngành giao thông và dân dụng Bà Rịa-Vũng Tàu (52,1%)...
Mới đây, đồng chí Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã chủ trì cuộc họp chuyên đề về tiến độ các công trình, dự án trọng điểm và tình hình giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Đồng chí yêu cầu lãnh đạo các sở, ban, ngành tập trung thảo luận thẳng thắn, chỉ rõ những điểm nghẽn và đề xuất giải pháp cụ thể, khả thi để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, bảo đảm hoàn thành mục tiêu giải ngân.
Tại kỳ họp cuối năm của Hội đồng nhân dân thành phố, nhiều đại biểu cũng nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục quan tâm và quyết liệt hơn nữa trong chỉ đạo, điều hành, triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm đạt kết quả cao nhất kế hoạch giải ngân năm 2025.
Nguyên nhân của tình trạng chậm trễ không phải là điều mới. Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã làm thay đổi tổ chức bộ máy, quy trình phối hợp còn nhiều bất cập, trong khi khối lượng công việc tăng cao và bộ máy mới chưa thật sự ổn định.
Điều này tác động trực tiếp đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư và giải ngân vốn đầu tư công. Bên cạnh đó, nhiều dự án còn vướng ở khâu di dời hạ tầng kỹ thuật, điều chỉnh quy hoạch cục bộ, tổ chức thực hiện. Việc cung ứng vật tư, vật liệu xây dựng có thời điểm khan hiếm, gián đoạn cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thi công.
Theo ông Nguyễn Khắc Hoàng, Trưởng Thống kê Thành phố Hồ Chí Minh, trong gần hai tháng còn lại của năm 2025, thành phố phải giải ngân hơn 50.000 tỷ đồng để hoàn thành kế hoạch. Đây là nhiệm vụ hết sức khó khăn bởi bình quân mỗi tháng phải giải ngân tới 24% tổng vốn, một con số đòi hỏi những giải pháp đặc biệt, quyết liệt và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống.
Lãnh đạo Sở Tài chính thành phố cho biết, trong tổng số vốn đầu tư công được giao năm nay, có hơn 45.000 tỷ đồng là vốn bồi thường, chiếm tới 38,2%. Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn này, Ủy ban nhân dân thành phố đã thành lập các tổ công tác chuyên trách, tập trung tháo gỡ vướng mắc cho các dự án lớn.
Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Nguyễn Văn Dũng, giải pháp không thiếu nhưng tỷ lệ giải ngân vẫn thấp, cho thấy vấn đề nằm ở khâu tổ chức thực hiện.
Nhấn mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Bùi Xuân Cường khẳng định quyết tâm vận hành hiệu quả ba tổ công tác do các Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố phụ trách, tăng cường kiểm tra hiện trường, “quyết tại chỗ, tháo gỡ tại chỗ”.
Thành phố áp dụng cơ chế “6 rõ” trong phân công trách nhiệm, kiên quyết không để công việc đình trệ do sắp xếp tổ chức bộ máy. Sở Xây dựng được giao tổng hợp danh mục 34 dự án trọng điểm để tổ chức thi công “3 ca, 4 kíp”, thiết lập “luồng xanh” cho vật liệu xây dựng, cho phép phương tiện vận chuyển đi vào đường cấm, giờ cấm khi cần thiết.
Các chủ đầu tư phải huy động thêm lực lượng, tăng từ 15- 20% khối lượng thi công và hoàn tất hồ sơ thanh toán trong vòng 4 ngày sau nghiệm thu. Thành phố cũng khẳng định sẽ khen thưởng kịp thời các đơn vị làm tốt và xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân chậm trễ.
