CHUYỂN ĐỔI SỐ, XU HƯỚNG TẤT YẾU

Chuyển đổi số trong giáo dục không chỉ là xu thế mà còn là yêu cầu cấp thiết để nâng cao chất lượng đào tạo, tạo nền tảng vững chắc cho một nền giáo dục trong kỷ nguyên số. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, chuyển đổi số trong giáo dục đang diễn ra mạnh mẽ, mang lại nhiều thay đổi tích cực từng bước hiện thực hóa mục tiêu giáo dục thông minh, hiện đại và toàn diện.

Để đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục, ngành giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều giải pháp công nghệ trong dạy và học, cũng như trong công tác quản lý. Trong đó, chú trọng ứng dụng hệ thống quản lý giáo dục (EMIS), giúp quản lý thông tin học sinh, giáo viên, kết quả học tập một cách tập trung, minh bạch. Nhiều trường học triển khai lớp học thông minh được trang bị bảng tương tác, máy chiếu, thiết bị IoT (internet vạn vật) để nâng cao trải nghiệm học tập. Học trực tuyến (E-Learning) thông qua các nền tảng như Google Classroom, Microsoft Teams, Zoom được áp dụng rộng rãi.

Ngành giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh cũng xây dựng kho học liệu mở với hàng nghìn bài giảng điện tử, video giáo dục, tài liệu tham khảo, giúp học sinh và giáo viên dễ dàng tiếp cận tri thức. Song song đó, thực hiện nhiều chương trình tập huấn nâng cao năng lực số cho giáo viên, giúp giáo viên làm chủ công nghệ, áp dụng phương pháp dạy học tích cực như Flipped classroom (lớp học đảo ngược), Blended learning (học tập kết hợp-phương pháp giáo dục kết hợp giữa hình thức học trực tiếp và học trực tuyến)...

Đặc biệt, xu hướng tự học, tự nghiên cứu trên môi trường số đã được nhiều trường thí điểm và mở rộng, giúp học sinh rèn kỹ năng tìm kiếm thông tin, tư duy phản biện và thói quen học tập suốt đời–một trong những năng lực quan trọng của công dân số trong tương lai.

Thành phố Hồ Chí Minh đi đầu trong đổi mới giáo dục của cả nước. Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố quản lý một mạng lưới các trường học lớn, khiến việc triển khai giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục trở nên cấp thiết. Sở đã xác định được cơ hội để tận dụng các tài sản dữ liệu đang có sẵn, được đồng bộ hóa về định danh trên nhiều hệ thống quản lý học tập. Bên cạnh đó, qua các đợt khảo sát trên diện rộng đã cung cấp lượng dữ liệu đủ lớn để thử nghiệm các mô hình AI phù hợp với bối cảnh giáo dục của Thành phố. Cách tiếp cận chủ động của Sở thể hiện cam kết đổi mới trong giáo dục, hướng đến mục tiêu xây dựng một nền giáo dục tiên tiến, hiện đại.

KIẾN TẠO MÔI TRƯỜNG GIÁO DỤC SỐ TOÀN DIỆN

Mặc dù đạt được những kết quả quan trọng, nhưng trong thực hiện chuyển đổi số, ngành giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh cũng gặp các thách thức không nhỏ như hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, kỹ năng số của một số giáo viên và học sinh chưa đồng đều, nguy cơ rò rỉ thông tin học sinh, tấn công mạng có nguy cơ cao xảy ra.

Để vượt qua thách thức, Thành phố xây dựng chiến lược dài hạn:

• Đầu tư đồng bộ hạ tầng số cho toàn bộ trường học
• Tăng tốc triển khai AI, Big Data trong quản lý
• Đẩy mạnh mô hình học tập kết hợp (Blended Learning)
• Phát triển kho học liệu số dùng chung toàn ngành
• Tiếp tục thí điểm lớp học thông minh, nhóm học tương tác, tự học với trợ lý ảo
• Phổ cập kỹ năng số, giáo dục khoa học máy tính từ cấp tiểu học
• Tăng cường an toàn–an ninh mạng trong trường học

Để thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục thành công, các trường học nói riêng và ngành Giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh đã có sự thay đổi từ nhận thức đến hành động, từ chuẩn bị đến đầu tư với một chiến lược dài hạn. Nhiều trường đã đưa nội dung lập trình cơ bản, kỹ năng công dân số, an toàn không gian mạng vào tiết học chính khóa. Các hoạt động STEM/STEAM cũng được mở rộng, tạo cơ hội để học sinh tiếp cận khoa học–công nghệ sớm và chủ động.

Với quy mô dân số, tốc độ đô thị hóa và nhu cầu nhân lực chất lượng cao, Thành phố Hồ Chí Minh xác định chuyển đổi số giáo dục không chỉ phục vụ hiện tại, mà còn chuẩn bị cho tương lai, nơi kinh tế tri thức và ngành công nghệ số trở thành mũi nhọn phát triển.

Thành phố đang hướng đến mô hình giáo dục mở, thông minh, nơi mỗi học sinh có hồ sơ học tập số và lộ trình học tập cá nhân hóa; mỗi giáo viên được hỗ trợ bởi kho học liệu đồ sộ và công nghệ AI; mỗi trường học vận hành dựa trên dữ liệu và ra quyết định chính xác, nhanh chóng.

Chuyển đổi số giáo dục không chỉ là ứng dụng công nghệ, mà là quá trình đổi mới toàn diện về tư duy, phương pháp, quản trị và hệ sinh thái giáo dục. Thành phố Hồ Chí Minh với quyết tâm chính trị cao, tầm nhìn dài hạn và điều kiện triển khai thuận lợi, đã và đang khẳng định vai trò tiên phong cả nước.

Từ các lớp học thông minh đến kho học liệu số; từ năng lực số của giáo viên đến lộ trình học tập cá nhân hóa cho học sinh; từ 100 trường học số hôm nay đến 1.000 trường học số vào năm 2030. Tất cả đang góp phần hình thành một thế hệ công dân Thành phố Hồ Chí Minh năng động, sáng tạo, thích ứng nhanh và sẵn sàng bước vào kỷ nguyên số.

Giáo dục số sẽ tiếp tục là động lực quan trọng để Thành phố Hồ Chí Minh phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và giữ vững vị thế là trung tâm giáo dục–khoa học–công nghệ hàng đầu của cả nước.