Khi hệ thống ngân hàng thay đổi phương thức tiếp cận vốn, khi doanh nghiệp chủ động minh bạch và quản trị hiệu quả, mục tiêu đưa kinh tế tư nhân thành động lực phát triển bền vững sẽ khả thi hơn bao giờ hết. Đây là nội dung được trao đổi tại Tọa đàm “Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68” do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức sáng 27/6, tại Hà Nội.
Tăng tốc tiếp sức doanh nghiệp tư nhân
Tại Tọa đàm, ông Nguyễn Phi Lân, Vụ trưởng Vụ Dự báo, Thống kê-Ổn định tiền tệ, tài chính (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) cho biết: Đến ngày 18/6/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 16,73 triệu tỷ đồng, tăng 7,14% so với cuối năm 2024, tăng 18,71% so với cùng kỳ năm 2024. Điều đáng chú ý là 100 tổ chức tín dụng đã phát sinh dư nợ với khu vực kinh tế tư nhân, trong đó có khoảng 209.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đây là minh chứng cho sự lan tỏa của dòng vốn tín dụng đến các phân khúc doanh nghiệp – từ sản xuất, dịch vụ cho đến bất động sản.
Cũng theo ông Lân, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong giai đoạn khó khăn đã phát huy tác dụng. Cụ thể, hệ thống ngân hàng triển khai cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi suất, số hóa quy trình cho vay, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và tiếp cận vốn. Điểm nổi bật của Nghị quyết 68 là khuyến khích doanh nghiệp xây dựng hệ sinh thái tài chính minh bạch, tăng cường quản trị tài chính. Đồng thời, tạo điều kiện để doanh nghiệp đầu tư bài bản, giảm phụ thuộc vốn ngân hàng thông qua đa dạng hóa nguồn lực như trái phiếu, cổ phiếu, liên doanh, liên kết, huy động từ nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Định hình hệ sinh thái vốn
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh đánh giá: Nghị quyết 68 là một trong những “trụ cột chính sách” lớn nhất thúc đẩy kinh tế tư nhân. Đặc biệt, đối với lĩnh vực bất động sản, nghị quyết góp phần giải quyết các vướng mắc về pháp lý – chiếm tới 70% khó khăn lĩnh vực này. Tuy nhiên, thực tế cho thấy doanh nghiệp vẫn đối mặt với rào cản trong tiếp cận nguồn vốn trung và dài hạn.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất Chính phủ cần khuyến khích người dân gửi tiết kiệm dài hạn để ngân hàng có cơ sở cho vay an toàn. Đồng thời, cần phát triển thêm các quỹ đầu tư, sửa đổi quy định IPO nhằm thúc đẩy thị trường chứng khoán trở thành kênh vốn hiệu quả, giảm áp lực cho hệ thống ngân hàng.
Bên cạnh đó, ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp trong tự nâng cao năng lực quản trị, đây là yêu cầu sống còn. Nếu không thay đổi thì sẽ bị đào thải sau các cú sốc như Covid-19...
Đồng quan điểm, Tiến sĩ Đậu Anh Tuấn (Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI) cho rằng, tín dụng như “xăng đối với xe chạy xăng” – tức là, chi phí tín dụng quyết định rất lớn đến khả năng vận hành của doanh nghiệp. Vì vậy, việc điều hành lãi suất hợp lý và linh hoạt là yếu tố sống còn trong môi trường kinh doanh hiện đại.
Cần cơ chế tiếp cận mới cho doanh nghiệp nhỏ, sáng tạo
Theo đại diện VCCI: Một trong những hạn chế hiện nay ở nhóm doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và doanh nghiệp sáng tạo vẫn là vấn đề vốn. Dù chiếm đến 97–98% tổng số doanh nghiệp cả nước, phần lớn nhóm này vẫn phải tìm đến nguồn vốn phi chính thức, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Theo Tiến sĩ Đậu Anh Tuấn, các quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và quỹ bảo lãnh tín dụng hiện nay dù được thiết lập nhưng hoạt động kém hiệu quả. Nghị quyết 68 đã đưa ra giải pháp tổ chức lại các quỹ theo cơ chế thị trường, chấp nhận rủi ro có kiểm soát để hỗ trợ đúng đối tượng.
Đặc biệt, Tiến sĩ Đậu Anh Tuấn cho rằng, ngân hàng cần được trao quyền cho vay theo dòng tiền, thay vì chỉ dựa vào tài sản bảo đảm. Nhưng để làm được điều này, cần sửa đổi nhiều quy định còn ràng buộc. “Không thể chỉ cho vay khi có tài sản thế chấp, mà phải tin tưởng những doanh nghiệp có dòng tiền tốt, tiềm năng thực sự”, ông Đậu Anh Tuấn đề xuất.
Nhấn mạnh yếu tố công nghệ, bà Nguyễn Bảo Thanh Vân, Phó Tổng Giám đốc VietinBank cho biết: VietinBank đã đưa ra một chương trình hành động cụ thể để giúp các đối tượng khách hàng nắm rõ chính sách của Nhà nước, hiểu đặc thù của từng nhóm khách hàng, đặc biệt là các hộ kinh doanh cá thể đang trong quá trình chuyển đổi lên doanh nghiệp. Ngân hàng xây dựng các gói tín dụng chuyên biệt cho doanh nghiệp tư nhân và các đối tượng khách hàng là doanh nghiệp vừa và nhỏ, với lãi suất ưu đãi từ 5%/năm – thấp hơn cả mặt bằng lãi suất tiền gửi 12 tháng (hiện ở mức 5,2–5,3%). Các gói vay được thiết kế riêng cho từng ngành nghề, mục tiêu kinh doanh để bảo đảm phù hợp và hiệu quả cao nhất.
Hiện nay, theo tinh thần chuyển đổi số và số hóa của Chính phủ, VietinBank đã áp dụng các công nghệ chuyển đổi số vào phục vụ khách hàng, đặc biệt là đối tượng khách hàng doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ. VietinBank đang sử dụng AI để phân tích, thẩm định dựa trên dữ liệu dòng tiền và dựa trên chuỗi giá trị của khách hàng. VietinBank cũng tích hợp dữ liệu giữa ngân hàng, thuế và các cơ quan quản lý để thu thập thông tin của khách hàng một cách nhanh chóng và chính xác nhất giúp sớm đưa ra những quyết định thẩm định cho khách hàng.
Đây cũng là cơ hội để VietinBank áp dụng những nền tảng công nghệ số của mình triển khai các sản phẩm tín dụng, dịch vụ như giải ngân online, giúp khách hàng tiết kiệm được thời gian. VietinBank cũng hợp tác với các công ty phần mềm như MISA, KiotViet để cung cấp công cụ quản lý tài chính, bán hàng cho doanh nghiệp mới thành lập – giúp họ tăng năng lực quản trị, đáp ứng yêu cầu vay vốn minh bạch hơn. Đại diện VietinBank khẳng định quan điểm luôn ủng hộ cạnh tranh lành mạnh – nơi các ngân hàng cùng đồng hành với doanh nghiệp dựa trên giá trị bền vững, dịch vụ tận tâm, giải pháp tài chính linh hoạt và sự cam kết lâu dài.
Kết thúc Tọa đàm, ông Nguyễn Phi Lân khẳng định, Nghị quyết 68 có các giải pháp hết sức chi tiết, cụ thể, bao gồm cả ngắn hạn và dài hạn, có sự phân công rất rõ ràng, cụ thể cho các bộ, ngành. Nghị quyết 198 của Quốc hội đã cụ thể hóa thêm một bước nữa các giải pháp từ Nghị quyết 68. Tiếp theo đó, Thủ tướng Chính phủ đã phân công, phân nhiệm rất rõ ràng cho các bộ, ngành và các đơn vị liên quan, ngay lập tức ban hành Nghị quyết 138 và 139. Mục tiêu cuối cùng là tạo điều kiện cho khu vực kinh tế tư nhân có thể tiếp cận được nguồn vốn và phát triển. Đối với ngành ngân hàng, trong quá trình đồng hành cùng khu vực kinh tế tư nhân, luôn coi trọng việc làm thế nào để tạo ra một môi trường thông thoáng nhất, giúp doanh nghiệp tư nhân tiếp cận được nguồn vốn.
Ông Lân cũng nhấn mạnh việc tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh bên cạnh việc hỗ trợ các doanh nghiệp. Trong Nghị quyết 138 và 139,
Thủ tướng Chính phủ đã giao trách nhiệm cho Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành, bên cạnh tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn thì phải thực hiện thanh tra, kiểm tra đối với các vấn đề liên quan đến cho vay, để bảo đảm dòng vốn được sử dụng đúng mục đích, đúng mục tiêu, tránh trường hợp dòng tiền chảy vào các lĩnh vực rủi ro, gây bất ổn cho nền kinh tế. Đây là một trong những giải pháp vừa bảo đảm cho các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn, vừa bảo đảm an toàn cho chính các doanh nghiệp.
